Eretiki κριτική για την ταινία Sofia

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Σενάριο για την ταινία Sofia. Βρισκόμαστε στο Μαρόκο. Στη σημερινή Casablanca, σε μια ήσυχη, σπιτική ατμόσφαιρα οι συνεργάτες Faouzi και Ahmed συζητούν μαζί με τις οικογένειές τους, για την προοπτική ενός αρκετά επικερδούς, επαγγελματικού σχεδίου. Απολαμβάνουν ένα λουκούλλειο, μεσημεριανό γεύμα. Η νεαρή Sofia, κόρη του Faouzi, έχει ετοιμάσει τα πάντα. Μοιάζει να συνυπάρχει αρμονικά με τους γονείς της. Όμως κάτι παράξενο συμβαίνει… Μόνο η ξαδέρφη της, Lena, ξαφνικά διαπιστώνει, πως η μικρή τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε ψυχολογική άρνηση, για την επερχόμενη εγκυμοσύνη της.

Αποκρύπτοντας με απόλυτη μυστικοπάθεια το γεγονός, από το οικογενειακό της περιβάλλον. H αμυντική συμπεριφορά της Sofia αναπτύχθηκε όχι μόνο λόγω σοβαρών, προσωπικών αμφιβολιών για την απαραίτητη, γονεϊκή κατανόηση και υποστήριξη. Μα και εξαιτίας του άρθρου 490 του μαροκινού Συντάγματος. Όσο απάνθρωπο και αν ακούγεται σε ένα υγιές μυαλό, βάσει νόμου ορίζεται, ότι στο συγκεκριμένο κράτος κανένα αντρόγυνο δεν έχει δικαίωμα για σεξουαλικές σχέσεις πριν από το γάμο. Παραβίαση του κανονισμού επιφέρει ποινή φυλάκισης έως και ενός έτους.

Η ώρα της γέννας έφτασε. Η Lena βοηθά την ξαδέρφη της, χρησιμοποιώντας μια άλλη δικαιολογία, ώστε να φτάσουν μαζί στο νοσοκομείο. Όμως και εκεί υπάρχει πρόβλημα, καθώς η εγκυμοσύνη είναι αποδεικτικό στοιχείο ερωτικής συνεύρεσης. Έτσι η εφαρμογή του νόμου θεωρεί ως απαραίτητη την πιστοποίηση του γάμου με προσκόμιση εγγράφων στο νοσοκομείο. Ως εκ τούτου οι γιατροί βρίσκονται υπό επιτήρηση. Την ανεπίσημη, εφεδρική λύση συνιστούν η ταχεία διαδικασία του τοκετού, η ονομαστική δήλωση του πατέρα και η αναγκαστική φυγή μαζί με το νεογέννητο από το χώρο.

Η νεαρή μητέρα έχει 24 ώρες προκειμένου να δηλώσει το όνομα του πατέρα, πριν ειδοποιηθούν οι αστυνομικές αρχές. Πράγματι, οι δύο γυναίκες φεύγουν και η Sofia αναφέρει στην υποστηρικτική ξαδέρφη της, πως ο πατέρας του παιδιού βρίσκεται στη μακρινή, φτωχική γειτονιά του Ντερμπ-Σουλτάν. Του όνομά του είναι Omar. Με το μωρό τυλιγμένο σε μια κουβέρτα, πηγαίνουν κατευθείαν στο σπίτι του. Δεν τον βρίσκουν. Τα νέα φτάνουν στην οικία της νεαρής. Αμέσως μετά την ακραία απογοήτευση με κυρίαρχη αίσθηση ντροπής, οι γονείς Faouzi και Zineb μαζί με τη θεία Leila πηγαίνoυν απευθείας στο πατρικό του Omar.

Η οικογένεια του τελευταίου σκέφτεται με επιφυλακτικότητα τα λεγόμενα των ανθρώπων της Sofia. Ο ανυποψίαστος Μαροκινός επιστρέφει στο σπίτι και απορεί με την προτροπή όλων για γάμο και αναγνώριση του παιδιού. Κανείς δεν τον ακούει. Ρωτά, σε περίπτωση που ο ίδιος αρνηθεί, τι θα κάνουν; Τότε, Sofia και Omar δίνουν επειγόντως καταθέσεις στον κατήγορο. Όμως αυτές παρουσιάζουν μεγάλη απόκλιση. Η κοπέλα αναφέρει την περίπτωση του βιασμού. Αντιθέτως, ο Omar ισχυρίζεται πως της έδωσε ψυχολογικά κουράγιο πριν από ένα χρόνο, όταν εκείνη είχε απολυθεί. Κερνώντας την έναν καφέ και απλά συζητώντας μαζί της.

Το θέμα πλέον γίνεται ακόμα πιο κρίσιμο. Εάν ισχύει ο βιασμός, ο Omar θα φυλακιστεί για πέντε χρόνια. Αντιθέτως, αν αποκαλυφθεί ότι είχαν μια συναινετική, ερωτική σχέση, ως ανύπαντροι θα φυλακιστούν και οι δύο. Η Sofia αποκαλύπτει, ότι η επινόηση της ιδέας του βιασμού ήταν θέμα τακτικής, προκειμένου να φερθεί υπεύθυνα ως μελλοντικός οικογενειάρχης ο φτωχός νεαρός.

Η κράτηση στις φυλακές παρουσιάζεται και για τους δύο. Με αιφνιδιαστικό τρόπο τότε ο Omar ανακοινώνει, πως σκοπεύει να παντρευτεί τη μικρή και να αναγνωρίσει το παιδί. Εκείνη τη στιγμή η ταλαιπωρημένη από την ανελευθερία του νόμου και τις διαπροσωπικές, ανθρώπινες σχέσεις Sofia, κατά περίεργο τρόπο, ενώ πρόκειται να απελευθερωθούν και οι δύο ρωτά: “Γιατί;”

Ποια ακριβώς είναι τα γεγονότα και πόσοι αποσιωπούν την πραγματική ερμηνεία τους; Είναι απόλυτα ελεύθεροι μετά την αποφυλάκιση, Sofia και Omar;   

Σκηνοθεσία:

Εναρκτήριο ύφος σκηνοθετικής αφήγησης:

Γίνεται αρχικά μια αναγραφή του μαροκινού, ποινικού κώδικα για το άρθρο 490. Μετά οδηγούμαστε στο σπίτι του Faouzi και της γυναίκας του Zineb. Στο οικογενειακό τραπέζι μαζί με τη Leila και τους υπόλοιπους συγγενείς βρίσκεται και ο συνεταίρος του Faouzi, Ahmed. Συζητώντας μαζί με όλους για ένα μελλοντικά αξιόπιστο, επαγγελματικό σχέδιο. Το όνομα της Sofia ακούγεται, μόνο όταν της ζητούν να φέρει από την κουζίνα το επιδόρπιο.

Η μικρή δεν νιώθει πολύ καλά. Εκμυστηρεύεται στην ξαδέρφη της, Lena, πως την πονά η κοιλιά της. Η Lena ανεξάρτητα από το ότι έχει σπουδάσει ιατρική, γρήγορα αντιλαμβάνεται επάνω από τα ρούχα της κάλυψης, ότι εδώ και μήνες η Sofia αποκρύπτει την εγκυμοσύνη της από το οικογενειακό περιβάλλον, μα και από τον ίδιο της τον εαυτό. Ακόμη και τότε η εγκυμονούσα αμφισβητεί το γεγονός! Τα νερά σπάνε. Με μια πρόφαση φεύγουν οι δυό τους για το νοσοκομείο.

Εκεί, η υπεύθυνη γιατρός τηρεί αυστηρά το πρωτόκολλο. Ζητώντας ταυτότητα από την εγκυμονούσα, η κάμερα στρέφεται στις αντιδράσεις της Lena, μιας και η Sofia είναι σε επίπονη κατάσταση. Η θαρραλέα Lena προτείνει να βρεθεί μια λύση. Η εργαζόμενη εξηγεί, ότι βρίσκονται υπό επιτήρηση στο νοσοκομείο. Τότε το μέσο (κάμερα) καταγράφει ένα μικρό τραπέζι του αρμόδιου αστυνομικού-επιτηρητή εντός του κτιρίου. Κάποιος νοσοκόμος υπό νομικές, εφεδρικές προϋποθέσεις τις βοηθά.

Η Sofia σε μια απότομη κρίση τοκετού επιθυμεί μόνο η Lena να την ξεγεννήσει. Φεύγουν από το χώρο με το μωρό μέσα σε μια κουβέρτα. Με το αμάξι της Lena πηγαίνουν στη φτωχογειτονιά Ντερμπ-Σουλτάν, ώστε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες και ο Omar. Η λήψη στρέφεται στη μπλε, αμφιβόλου εμπιστοσύνης για κάποια πιθανή ανταπόκριση, πόρτα του φτωχικού σπιτιού. Αφού μπουν μέσα, τελικά μια μεσήλικη γυναίκα τις διώχνει. Η διαφωνία των δύο συγγενών αποτυπώνεται, ενώ αυτές κάθονται στα σκαλιά της γειτονιάς. Επιστρέφουν πίσω, χτυπώντας την κόκκινη πόρτα των γονιών της Sofia. Όπου προμηνύεται μια ακόμη απώλεια ενσυναίσθησης…

Γενικά, στο έργο θα παρακολουθήσουμε μέσα από την ψυχολογική πίεση της Μαροκινής Sofia και τις αυστηρές υποδείξεις του οικογενειακού της περιβάλλοντος, τέσσερα σύντομα μέρη:

1) Την αθόρυβη, ασφυκτική φοβία της νεαρής για τις ηθικές και νομικές συνέπειες της ενοχικής εγκυμοσύνης. Ξεκινώντας από το σπίτι της και πηγαίνοντας στο νοσοκομείο.

2) Την παρορμητική ενημέρωσή της στις δύο οικογένειες από τη μία πόρτα στην άλλη, με παρότρυνση της Lena. Αναφέροντας τα γεγονότα και τις πιθανές εξελίξεις γάμου.

3) Τη συνάντηση των δύο διαφορετικών, συγγενικών κόσμων και τη μεταξύ τους σύγκρουση. Η οποία επιφέρει κράτηση στις φυλακές για τα παιδιά της νέας γενιάς.

4) Την αποφυλάκιση των Sofia και Omar με κοινή συμφωνία τέλεσης γάμου. Συνοδευόμενη από την καθολική μεταστροφή της ψυχοσύνθεσης της επηρμένης, πλέον νεαρής. Αποκαλύπτοντας την εφιαλτική αλήθεια…

Η συγκεκριμένη σκηνοθεσία εκφράζεται με ένα λακωνικό τρόπο, μέσα από τις επιπτώσεις, που φέρει ο μαροκινός νόμος του άρθρου 490, για τον έλεγχο της ερωτικής ζωής όλων των αντρόγυνων. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου λειτουργεί ως εκφραστικό κάδρο μέσα από τις προσωποποιήσεις των ηρωίδων/ηρώων του με αντίστοιχες πράξεις και λεγόμενα που φαίνονται ή όχι, μα υπάρχουν σταθερά στην ιστορία. Η προσωποποίηση γίνεται αρχικά μέσα από την εγκυμονούσα Sofia, όπου ξαφνικά χάνει το σεβασμό της οικογένειας και κοινωνίας. Και συνεχίζεται με το “φερόμενο ως πατέρα” Omar, όπου αναγκαστικά αν δεν αναγνωρίσει το παιδί και παντρευτεί την κοπέλα, φυλακίζεται και θεωρείται πια περιθωριακός.

Το έργο εκφράζει κυρίως τα προβλήματα της αδικημένης θέσης των γυναικών στο συγκεκριμένο κράτος. Εφόσον για αυτές χάνεται σε μεγάλο βαθμό και ο ηθικός σεβασμός των συμπολιτών τους. Θίγει όμως και το κατά πόσο οι ίδιες έχουν αποδεχτεί τις παράλογες, συνταγματικές συνθήκες και προσαρμοστεί σε αυτά τα εγκλωβιστικά, νομικά δεδομένα. Με αποτέλεσμα τα γαμήλια κίνητρα να οριοθετούνται από μια ωφελιμιστική προσέγγιση κεντρικής σκέψης από εκείνες. Αρχικά ως αναπόφευκτος, αμυντικός μηχανισμός μιας δυσβάστακτης επιβίωσης. Μα έπειτα ως νομικό όπλο μιας αντίστροφης εκμετάλλευσης, που απορρέει προς μια εκδικητική, ακραία, κοινωνικοοικονομική ανέλιξη.

Τα πρόσωπα της ιατρού στο νοσοκομείο και του κατηγόρου αργότερα, υποδηλώνουν τη μηχανική σκέψη ανθρώπων, ως θεσμικών εκπροσώπων της επιτηδευμένης οντότητας του συγκεκριμένου νόμου. Η Sofia αν και προέρχεται από εύπορη οικογένεια, απειλείται με φυλάκιση. Ο Omar το ίδιο, όντας φτωχός. Όταν συναντώνται οι δύο οικογένειες, αποδεικνύεται πως τα μόνα στοιχεία που τις διαφοροποιούν είναι η οικονομική επιφάνεια και η επιλογή της κουλτούρας.

Χρησιμοποιώντας ως πρωταρχική γλώσσα τα γαλλικά και αραβικά αντίστοιχα. Έτσι, η κάμερα “μοιράζει” τις λήψεις στα δύο οικογενειακά στρατόπεδα, όταν συζητούν μαζί στο σπίτι του Omar. Όμως όλοι υπακούουν στους ίδιους νόμους και έθιμα της χώρας. Αυτά αποδεικνύονται λεκτικά από τις προτάσεις περί συμφωνίας γάμου και οπτικά από την παρουσία κάποιων, παρόμοιων κεντημάτων στο σπίτι της Sofia αντίστοιχα (πίσω στο πλάνο όταν εκείνη σκεπάζει τον Faouzi, που κοιμάται).

Το εντυπωσιακό είναι πως οι γονείς της Sofia βιώνουν μόνο μια πλασματική ντροπή για την κόρη τους. Εξαιρώντας το νομικό εκβιασμό στον Omar, με την ιδέα του Faouzi περί υποτιθέμενου βιασμού, οι δύο γονείς δεν συμμετέχουν συναισθηματικά στα προβλήματα του παιδιού τους. Λειτουργούν με ψυχρή λογική. Η Ζineb αντικατοπτρίζει την κρίσιμη απουσία μιας μητέρας προς την πολύτιμη, ηθική υποστήριξη της κόρη της.

Το ίδιο και η μητέρα του Omar προς το γιο της, χωρίς καν να ακούσει τη δική του εκδοχή. Η Lena είναι το τελευταίο, ψυχολογικό οχυρό για τη Sofia. Μα επίσης και για τον, όχι ακριβώς υπαίτιο, Omar. Αντιθέτως η μητέρα της, Leila, φέρει μια ακόμη πιο τρομακτική, υπολογιστική περσόνα τελικά… Όμως ένας άνθρωπος που δεν και τόσο ομιλητικός, όντας μακριά από όλα αυτά, αποδεικνύεται ως ο διακομιστής της ανηθικότητας!  

Ερμηνείες:

Maha Alemi: Υποδυόμενη την αδικημένη Sofia, που κρύβει περισσότερα από όσα νομίζουν όλοι…

Η ηθοποιός έχει πραγματοποιήσει υποκριτικά τη διαδοχή μιας πολύ ενδιαφέρουσας εναλλαγής συναισθημάτων. Αρχικά λειτουργεί ζώντας σε ένα ασφυκτικό σύμπαν και μεταφέροντας στο κοινό την απόκρυψη του μυστικού της πρωταγωνίστριας. Ως Sofia οδηγείται στο συναισθηματικό μικρόκοσμο μιας νοητικής και σωματικής προσπάθειας στρουθοκαμηλισμού, καταφεύγοντας προς μια εφηβική διάθεση (ενώ είναι περίπου 20 ετών). Προκειμένου να μην αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Παραμένοντας προσκολλημένη στην προστασία της ψυχολογικής άρνησης, για την επερχόμενη εγκυμοσύνη της. Η αναπαράσταση της γέννας είναι ζωτικής ερμηνείας! Προσπαθεί να βρει τον Omar ή να μιλήσει στην οικογένειά της μετά από τον τοκετό, όμως ακόμα είναι αποδυναμωμένο το πνεύμα της.

Το ίδιο και μπροστά στον κατήγορο. Κάνοντας μπάνιο και έχοντας συνάψει τη συμφωνία με τον Omar, ξαφνικά αλλάζει! Μιλά στη Lena, αποκαλύπτοντας με ηρεμία μια πολύ σημαντική πληροφορία. Έπειτα μπροστά στις Leila, Zineb και Lena η ερμηνεύτρια αποδίδει την έκρηξη μιας αυθάδους, αναγεννημένης προσωπικότητας. Στη συνέχεια εμφανίζεται ως χειριστική απέναντι στον Omar. Η τελική, επηρμένη, εκφραστική αποτύπωση μεταφέρει έντονα στο κοινό την αίσθηση της ηθικής παρακμής, μέσα από ένα κοινωνικά αποδεκτό βάθρο.

Sarah Perles: Στο ρόλο της Lena. Μοναδικής υπερασπίστριας της ξαδέρφης της στις πιο αντίξοες συνθήκες. Ακόμα και όταν η δεύτερη αγνοεί τον αυτοσεβασμό.  

Ο ρόλος προσωποποιεί το εναπομείναν, ανθρώπινο στοιχείο στοργής σε ένα κράτος, όπου ο συγκεκριμένος νόμος μεταστρέφει την ηθική των ανθρώπων. Η ηθοποιός το εξέφρασε απόλυτα! Παρατηρούμε την ανησυχία της στην κουζίνα μα και τον τρόπο, που ως Lena, φέρεται στη Sofia. Μεταδίδοντας τη συγγενική τρυφερότητα και αγάπη του ρόλου. Κατόπιν, στο νοσοκομείο την υπερασπίζεται και ως γυναίκα, μεσολαβώντας με μια ουσιώδη προσέγγιση υπεράνω νόμων. Έπειτα αγωνιά, αλλά βοηθά με ανθρωπιά τη μικρή να γεννήσει. Μα και με ιατρική συνείδηση (όταν σε εγρήγορση απολυμαίνει τα χέρια της).

Το θάρρος του ρόλου αποδίδεται ορθά, όταν όλοι απλώς κοιτούν τη Sofia να κατευθύνεται στο κρατητήριο, μα η θυμωμένη ξαδέρφη αντιδρά. Το πιο μεγάλο μυστικό της νεαρής αποκαλύπτεται και ως Lena η ερμηνεύτρια εκφράζει την αγανάκτησή της… Θέλοντας να υπερασπιστεί το συγγενικό της πρόσωπο μέχρι τέλους. Μολονότι είναι θυμωμένη με τη Sofia. Αργότερα, δεν αποφεύγει τη χειριστική συμπεριφορά της μητέρας της. Και εκφράζει σωστά την προσπάθεια ενσυναίσθησης προς τον αποσβολωμένο Omar. Στο τέλος, τον κοιτά με ένα βλέμμα, που υποδεικνύει στενοχώρια και παραδοχή ενός μεγάλου λάθους.

Lubna Azabal/Hamza Khafif: Στους ρόλους των: Leila, μητέρας της Lena.  Omar, μπλεγμένου νέου σε μια αναγκαστική, οικογενειακή συσχέτιση.

Η πρώτη εξέφρασε σωστά την περσόνα μιας υπολογιστικής μηχανής, αγνοώντας τα συναισθήματα ακόμα και κοντινών ανθρώπων της. Την πρώτη φορά που ανακοινώνεται στο σπίτι η εγκυμοσύνη της Sofia, η Leila αναλαμβάνει τα ηνία της υποτιθέμενης αποκατάστασης, συμβαδίζοντας αρμονικά με το νόμο. Μετά ξεχωρίζει, στη συζήτηση των τεσσάρων γυναικών, η ψυχραιμία της έκφρασης σε σχέση με τα λεγόμενα της. Αργότερα, μεταδίδει εύστοχα τον επιδέξιο χειρισμό της Leila στην κόρη της, Lena.

Ο δεύτερος εισέρχεται στο σαλόνι, όπου όλοι τον περιμένουν και πείθει με την παρουσία του το κοινό, ότι είναι ένας προβληματισμένος νέος, μακρυά από οικογενειακές ευθύνες. Με την ερμηνεία μιας συγκαταβατικής πλευράς στον κατήγορο, μας μπερδεύει εσκεμμένα η συμπεριφορά του. Η στενοχώρια του σε όλη της την ύπαρξη, διακρίνεται στην πολιτική δήλωση του γάμου και της προίκας. Μεταδίδει εύστοχα τα απωθημένα του ρόλου, εξαιτίας της ψυχολογικής πίεσης του Omar, φτύνοντας τη Sofia και περιγράφοντας την αδιαφορία του για εκείνη. Έχοντας κουρευτεί, ντυθεί αλλιώτικα και βρει δουλειά, ο Omar μέσα από την ερμηνεία του ηθοποιού, παραμένει ο ίδιος. Αλλά με μια τελευταία, αφοπλιστική αντίδραση, σύμφωνα με την προφορική, αποφασιστική ανακοίνωση του στη Lena.

Επιτυχής η ανεπιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών:  

Το σενάριο έγραψε η Meryem Benm’Barek-Aloϊsi. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, είναι τα γαλλικά και τα αραβικά. Φυσικά μέσα από αυτή την ιστορία αναδεικνύεται ένα φλέγον ζήτημα για τον πολιτισμό της χώρας. Ευαισθητοποιώντας ταυτόχρονα την κοινωνική συνείδηση όλου του κόσμου, εξαιτίας του άρθρου 490. Το οποίο λέει ακριβώς αυτούς τους κανόνες, που βλέπουμε στο αρχικό, διευκρινιστικό σημείωμα της ταινίας (πηγή: https://www.refworld.org/docid/53732b014.html. Morocco: Application of adultery laws, in particular, of Article 490 of the Penal Code and of the articles that follow it; treatment by family members and in-laws of people who commit adultery (2010-August 2013).  

Article 490: All persons of the opposite sex who are not related by marriage, and have sexual relations with each other, are punishable by imprisonment for one month to one year).

Η ίδια η θεματική των συνεπειών αυτού του άρθρου για τη μαροκινή κοινωνία συνιστά ένα πολύ ενδιαφέρον σενάριο. Όμως και τα συγκεκριμένα πρόσωπα της πλοκής ως αντικρουόμενοι ρόλοι ενός συναισθηματικά πεπιεσμένου, κοινωνικού μηχανισμού, δικαίως απεγκλωβίζουν την ευθιξία των θεατών. Το κλειδί σε αυτή την πλοκή είναι η προσωρινή απόκρυψη πληροφοριών, η ανατροπή, μα όχι η ύπαρξη μιας προβλεπόμενης, αντιστροφής θύματος με θύτη. Αλλά αντιθέτως, η απρόβλεπτη, ειδεχθής έλλειψη αυτοσεβασμού ενός θύματος, που συμπαρασύρει ένα αθώο άτομο.

Βρίσκοντας την αποτρόπαιη συγκατάθεση του στενού, ανθρώπινου κύκλου ως στήριγμα ενός γιορτινού βάθρου αποσιώπησης αδικιών. Ώστε να συνυπογραφεί τελικώς μια κοινωνική απαλλαγή ηθικών στιγματισμών, με φόντο τον ανοικτό ορίζοντα της ιδιωτικής, οικονομικής ευμάρειας. Όταν προσωποποιηθούν αυτές οι έννοιες κατά την παρακολούθηση του έργου, οι θεατές θα αντιληφθούν πως πρόκειται για ένα πάρα πολύ έξυπνο  σενάριο!

Τη σκηνοθεσία ανέλαβε επίσης η Meryem Benm’Barek-Aloϊsi. Η χρονική επιλογή της συνοπτικής, κινηματογραφικής διάρκειας αποδεικνύεται εύστοχη, λόγω της ανεξίτηλης αίσθησης προβληματισμών, που αφήνει το έργο. Η κύρια τεχνική ήταν αυτή της ουσιώδους έκφρασης, μέσα από δύο εύστοχους τρόπους:

Α) Στο μεγαλύτερο μέρος του έργου αφέθηκε ελεύθερα η αυτούσια, πανίσχυρη θεματική του άδικου νόμου με τις συνέπειες, που αυτός προκαλεί. Ώστε αυτή να έχει αντίκτυπο στον κόσμο των θεατών.

Β) Από την άλλη, στα καίρια σημεία της πλοκής υπήρχε η συμβολική έκφραση μέσω εικόνων.

Για το δεύτερο τρόπο, ένα χαρακτηριστικό, διευκρινιστικό παράδειγμα αποτελεί η ενδυμασία της Sofia, όταν εκείνη ανακοινώνει στον οικογενειακό κύκλο τη γέννηση του παιδιού. Η τυλιγμένη κουβέρτα πάνω από το κεφάλι της, ενώ παράλληλα η ίδια κρατά το νεογέννητο μέσα σε ένα αντίστοιχο ύφασμα, υπονοεί πολλά. Σίγουρα είναι ένας προάγγελος της αθωότητάς της (απλά όχι για αυτή ακριβώς, που φαντάζονται οι θεατές) σκεπάζοντας τις πράξεις του πραγματικού, ηθικού αυτουργού.

Το σοκ της νεαρής έχει παρατεταμένη διάρκεια. Ώσπου εκείνη, μετά από πολλές μέρες αφότου γέννησε, προσπαθεί να χαλαρώσει κάνοντας μπάνιο. Δηλαδή, όταν εξασφάλισε την πιστοποιημένη ελευθερία της και τη δεύτερη ευκαιρία επανένταξης από το κοινωνικό της σύστημα. Έτσι “ξεπλένει” τον κοινωνικό στιγματισμό. Και πραγματικά από αυτό το σημείο και μετά βάφεται και αντιμιλώντας για πρώτη φορά, παρουσία μόνο των γυναικών στο μπαλκόνι με θέα τη θάλασσα (ασκώντας τον ανταγωνισμό της), έρχεται σε μια κατάσταση αυθάδειας και απότομης αυτοπεποίθησης.

Επιπλέον, περιγράφονται συνοπτικά οι ακραίες, ταξικές διαφορές της πόλης. Μια σύντομη διαδρομή με την οδήγηση της Lena και συνοδηγό τη Sofia μας αποτυπώνει τις φτωχογειτονιές και στον αντίποδα τις πολυτελείς κατοικίες σαν ένα προκλητικό, μαροκινό Beverly Hills.

Εκεί, μένει η μητέρα της Lena, επειδή έκανε έναν οικονομικά ευυπόληπτο γάμο. Επίσης στη συζήτηση του μπαλκονιού της Leila, θίγεται ο προβληματισμός, πως σχεδόν κάθε οικονομική προοπτική των Μαροκινών βρίσκεται μόνο σε επαγγελματικές συμφωνίες μαζί με γαλλικές επιχειρήσεις. Εάν θέλουν οι πρώτοι να αναβαθμίσουν ακόμα περισσότερο τον τρόπο ζωής τους. Σαν να μας επισημαίνεται σκηνοθετικά, ότι μόνο τότε θυμούνται το Μαρόκο οι Γάλλοι. Στη διεύθυνση φωτογραφίας είναι ο Son Doan.    

Η τελευταία σκηνή δείχνει τη γιορτή του γάμου ως μια βίαιη τελετή. Με τη λήψη να περιγράφει οπτικά τις γλώσσες διαφόρων γυναικών, οι οποίες λαλούν παραδοσιακά, ηχηρά τραγούδια. Το βάθρο της υποκρισίας είναι ακλόνητο στο βωμό της μαροκινής, κοινωνικής αποδοχής. Σε μια σκηνή η πλάνα έπαρση, η κατάφωρη αδικία, η ανήμπορη αθωότητα και η επονείδιστη αυθάδεια ενώνονται δια βίου! Εντός μιας υπολογισμένα επιβεβλημένης, απάνθρωπης τάξης των πραγμάτων (ειλικρινά κατά την προβολή δώστε μεγάλη προσοχή σε αυτή την εύστοχη, σκηνοθετική απόδοση!)

Οι ερμηνείες προσδίδουν ρεαλισμό στο έργο. Η ανυποψίαστη οικογένεια συζητά για επαγγελματικά θέματα στο ξεκίνημα της ταινίας, αντιμετωπίζοντας μέχρι τότε ως υπηρέτρια τη Sofia. Lena και υπεύθυνη γιατρός του νοσοκομείου διαπραγματεύονται μια λύση. Οι δύο διαφορετικές οικογένειες γνωρίζονται και ηρεμούν προσωρινά, ακούγοντας την αφήγηση ενός ήρεμου λόγου από τη γιαγιά του Omar. Κατήγορος και Sofia παρέχουν ερμηνευτικό χώρο εναλλάξ. Η σκηνή στο μπαλκόνι είναι ερμηνευτικά άρτια με τη συνύπαρξη τεσσάρων, διαφορετικών προσωπικοτήτων στο κάδρο. Τις ενώνει η φρικτή πρόταση της Sofia. Στην τελευταία σκηνή, με τις εκφράσεις και κινήσεις των προσώπων οι ηθοποιοί δίνουν σάρκα και οστά στους κοινωνικούς προβληματισμούς της σκηνοθέτριας.

Συνεπώς αποδεικνύεται ως επιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών.

Επιλογή Casting:

Υπεύθυνος του τμήματος ήταν ο Said Aamoum. Οι συμμετοχές των πρωταγωνιστικών ρόλων με τους Maha Alemi (Sofia), Sarah Perles (Lena), Lubna Azabal (Leila) και Hamza Khafif (Omar) καθιστούν ως απόλυτα επαγγελματικό το ερμηνευτικό κάδρο, δικαιώνοντας παράλληλα τον υπεύθυνο. Πολύτιμη είναι και η υποκριτική συνδρομή των Faouzi Bensaidi και Nadia Niazi ως γονείς της Sofia, απλά οι ρόλοι είχαν μικρότερη συμμετοχή. Αποδεικνύεται, ότι αυτή ήταν η πιο κατάλληλη ομάδα ηθοποιών, για τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου έργου.

Μουσική/Ηχητική υπόκρουση:

Υπεύθυνη για τη συσχέτιση της μουσικής με εικόνες (music supervisor) ήταν η Fanny Lamothe. Η θεματική του έργου είναι τόσο ισχυρή, κάνοντας τη μουσική να ξεχωρίζει, μόνο όταν το οικογενειακό περιβάλλον απαλλάσσεται νομικώς, μετά βεβαιότητος. Μια σύγχρονη, αραβική μουσική με γυναικεία φωνητικά ακούγεται, ενώ Lena και Sofia διασχίζουν με αμάξι τη διαδρομή, που καταδεικνύει τη διαφορετική, κοινωνική διαστρωμάτωση της πόλης. Στο τέλος, το μουσικό γλέντι του γάμου δίνει συναισθηματικό χρώμα στη σκηνοθετική ατμόσφαιρα.

Στον ήχο διακρίνονται αρχικά οι πρώτες ενοχλήσεις της Sofia. Η γέννα είναι δυσκολοκατάβλητη, αναγκάζοντας τη νεαρή μέσα από τον πόνο να πραγματοποιήσει τα πρώτα βήματα της ενηλικίωσης, με την παραδοχή της εγκυμοσύνης. Οι πόρτες του Omar και των γονιών της Sofia δέχονται ένα ηχητικό κάλεσμα. Η νέα μητέρα αποκαλύπτει κάτι τρομακτικό στη Lena, φέρνοντας έντονο αντίλογο σε μια συζήτηση τεσσάρων γυναικών. Όπου μόνο μία αντιμιλά, ταυτόχρονα λογικώς και παραδόξως, σε αλλιώτικο τόνο.

“Η ψυχολογική διάβαση μιας νεαρής γυναίκας μέσα από ένα δηλητηριώδη, νομικό διάδρομο. Συμπαρασύροντας δύο αθώες ψυχές και αγνοώντας μια συγγενική συνείδηση, στο βωμό της κοινωνικής ευπρέπειας.”

Μια διανομή από την One from the Heart

O Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ