Eretiki κριτική για την ταινία Dogman

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Dogman. Σενάριο: Στην απομονωμένη, φτωχική Magliana, που βρίσκεται νοτιοδυτικά των περιχώρων της Ρώμης, κατοικεί ένας μεσήλικας Ιταλός με αξιοπερίεργη ιδιοσυγκρασία. Ο Marcelo. Ο ίδιος, μετά από αρκετές θυσίες, κατόρθωσε να συγκεντρώσει κάποιες οικονομίες, προκειμένου να αποκτήσει ένα κατάστημα φύλαξης σκυλιών. Με αρκετή φροντίδα και αγάπη ο Marcelo, έχοντας παράλληλα αξιοθαύμαστη υπομονή, πλένει, κουρεύει, στεγνώνει, ταΐζει και γενικά φυλάσσει πολλά σκυλιά, διαφόρων μεγεθών, ράτσας και χαρακτήρα επί καθημερινής βάσεως. Τα καταφέρνει καλά στη δουλειά του, χωρίς να έχει υπαλλήλους, ούτε και το ιδανικό ινστιτούτο φύλαξης των συγκεκριμένων κατοικιδίων. Οι κλωβοί αποτελούν μια πρακτική λύση από τον ίδιο, για τη διαχείριση της προστασίας των εν λόγω τετράποδων, πολυάριθμων πελατών. Η πρώτη, μεγάλη αγάπη όμως για τον Marcelo είναι η Alida, η κορούλα του. Υπάρχει μια ειρηνική συμφωνία με την πρώην γυναίκα του, ώστε η μικρή να βλέπει συχνά τον μπαμπά της. Σε αυτή τη γειτονιά όλοι νιώθουν σεβασμό και εκτίμηση για το βραχύσωμο συμπολίτη τους.

Η αλήθεια είναι όμως, ότι ο Marcelo δεν ανταποκρίνεται ακριβώς σε αυτό που λέμε υπόδειγμα, ενός νομοταγούς πολίτη. Η αρρωστημένης μορφής φιλία με το γιγαντόσωμο, νεότερο Simone, οδηγεί το φιλόζωο, βιοπαλαιστή στην άτυπη συμμετοχή διαφόρων παρανομιών με επίκεντρο την κλοπή. Ωστόσο, ήδη ο “Dogman” προμήθευε κάποιους κατοίκους τις περιοχής, μα κυρίως το Simone, με ναρκωτικές ουσίες. Ο τελευταίος, μοιάζει με ένα πρόωρα μεγαλωμένο, φρικτό παιδί. Χωρίς ιδιαίτερη ευφυΐα, αλλά με μια αποφασιστική μοχθηρία και μηδενική πνευματική καλλιέργεια. Όλοι τον φοβούνται και ο ίδιος απολαμβάνει την υπομονή και ανοχή που δείχνουν προς εκείνον εξαιτίας της βίαιης, τρομοκρατικής συμπεριφοράς του, δίχως να καλούν τις τοπικές, αστυνομικές αρχές. O Marcelo στην πραγματικότητα δεν είναι ένας κακός άνθρωπος. Μα πιο πολύ πραγματοποιεί λανθασμένες επιλογές. Κερδίζοντας κάποια χρηματικά ποσά από τις παρανομίες, προσπαθεί να κάνει δώρα στη μικρή Alida, όπως μαθήματα καταδύσεων, συμμετέχοντας σε αυτά μαζί της. Είναι το αγνό, προστατευμένο περιβάλλον του, αυτές οι γαλήνιες στιγμές.

Στη μασκαρεμένη φιλία της διαρκούς ανατροφοδότησης υποτέλειας και κυριαρχίας με το Simone, ο Marcelo μοιάζει να τον λυπάται. Ενώ ο γυμνασμένος, κακοποιός εκτός από την απόλαυση του απόλυτου ελέγχου εκτιμά, έστω απειροελάχιστα, μια πολύτιμη, μοναδική βοήθεια που του παράσχει ο Marcelo, ακόμα και σε απρόβλεπτα εφιαλτικές στιγμές. Όμως ο άπληστος, καταστροφικός γίγαντας δεν σταματά ποτέ την αχόρταγη, κυρίαρχη εξάρτησή του από τη χρηματική αρπαγή. Ξεπερνώντας πια τα όρια του σεβασμού της γειτονικής συνοικίας και εμπλέκοντας χειρότερα από κάθε άλλη φορά, τον δύσμοιρο Marcelo. Ο αλλαγμένος ψυχικά “Dogman” αισθάνεται πλέον, πως αν δεν του παρέχεται ο στοιχειώδης σεβασμός, θα κάνει το προσωποποιημένο φόβητρο να εκθρονιστεί από τη θέση ισχύος….   

Σκηνοθεσία:

Στο πρώτο πλάνο το πρόσωπο ενός αγριεμένου, λευκού σκύλου δείχνει την οργή του στην κάμερα. Η αλυσίδα τον συγκρατεί. O Marcelo προσπαθεί να τον πλύνει. Η λήψη θα γίνει πιο ευρεία με συνέπεια την περισσότερο ορατή, συνολικά εικονική άποψη του συγκεκριμένου χώρου και της φιγούρας του φιλόζωου Ιταλού. Ο εσωτερικός αυτός χώρος θυμίζει παλιό και όχι ιδιαίτερα καθαρό εργοστάσιο. Έχει μεγάλους νιπτήρες κοντά στους τοίχους και κλωβούς για τα υπόλοιπα σκυλιά. Στο στέγνωμα ο σκύλος είναι πλέον ήρεμος. Ο Marcelo λέει “Bravo amore!” Το επόμενο πλάνο περιγράφει τον εξωτερικό χώρο. Το τοπίο είναι έρημο και ακούγονται, λόγω αέρος, οι κούνιες της άδειας, παιδικής χαράς. Ο πρωταγωνιστής βγαίνει από το μαγαζί με την επιγραφή “Dogman”, γραμμένη με κόκκινα και γαλάζια χρώματα, μοιρασμένα στα έξι γράμματα της λέξης. Πηγαίνει στο εστιατόριο της φτωχογειτονιάς. Εκεί κάθεται στο τραπέζι έξω με τους υπολοίπους. Το επώνυμό του είναι Alfredo. Ξαφνικά του κλείνει τα μάτια με τα δάκτυλα ένα μικρό κοριτσάκι. Καταλαβαίνει ότι είναι η κόρη του, η Alida. Εμφανίζεται η πρώην γυναίκα του Marcelo και συμφωνούν εκείνος να προσέχει τη μικρή, προκειμένου να πάει στη δουλειά της η μητέρα.

Στην επόμενη σκηνή πατέρας και κόρη πλένουν μέσα στο χώρο φύλαξης ένα σκύλο, ο οποίος φέρει ένα τρίχωμα ομοιάζον με ράστα κοτσίδες! Στη συνέχεια κόβουν προσεκτικά τις μακριές πλεξούδες του ζώου. Τότε εμφανίζεται ο βίαιος Simone! Ο Marcelo αφού του δίνει ναρκωτικές ουσίες, τον προτρέπει να πάει αλλού με αυτές, επειδή εκεί βρίσκεται το παιδί του. Όμως ο απολίτιστος άνθρωπος με την αθλητική ενδυμασία, σκοπεύει να τις χρησιμοποιήσει στο W.C. Αμέσως μετά βλέπουμε τον Simone στο μαγαζί κάποιου γνωστού. Καταφθάνει ο Marcelo, φέρνοντας πάλι ουσίες στον εξαρτημένο κακοποιό. Εκείνος κάνει απροκάλυπτα χρήση αυτών πάνω στο μηχάνημα, στο οποίο έπαιζε ένα κερδοσκοπικό παιχνίδι. Τότε ρίχνει γροθιές και μια κουτουλιά, σπάζοντας το μηχάνημα. Έρχεται ο ιδιοκτήτης. Όμως ο Simone αντιστρέφει τα επιχειρήματα, λέγοντας ότι έβαλε 300 ευρώ μες το μηχάνημα. Έπειτα το σηκώνει μερικώς, επιχειρώντας να το πάρει μαζί του. Δύο φορές! Τη δεύτερη ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού υποκύπτει στον εκβιασμό του Simone, δίνοντας του 300 ευρώ. Εκείνος φεύγει. Τότε, βλέπουμε στην έκφραση του Marcelo να γεννιέται για πρώτη φορά, κάποια, αποτυπωμένη σκέψη πολύ διαφορετική από την ανοχή, για τις πράξεις του Simone.  

Γενικά, ο φακός θα ασχοληθεί με την τοποθεσία, κυρίως όμως με την παρουσία των δύο πρωταγωνιστών, Marcelo, Simone και λιγότερο με δεύτερους ρόλους και τα κατοικίδια που φιλοξενεί ο “Dogman”. Επίσης ο χώρος εργασίας του Marcelo θα απασχολήσει αρκετά το μέσο (κάμερα). Τόσο το εσωτερικό του με τους νιπτήρες και τα κλουβιά, όσο και η εξωτερική καταγραφή της πρόσοψης της πόρτας, με την κυανέρυθρη γραμματοσειρά. Ομοίως και το σιδερένιο ρολό, με το οποίο ο φιλόζωος, βιοπαλαιστής κλείνει κάθε βράδυ το μαγαζί του. Η λήψη του μέσου μας επισημαίνει, ότι κάθε φορά που συναντιούνται οι Marcelo και Simone ξαφνικά καλλιεργείται ένα κλίμα βίας. Φυσικά υπαίτιος για αυτό το κλίμα είναι κατά κύριο λόγο ο δεύτερος. Όμως και ο Marcelo δεν είναι εντελώς αθώος. Προμηθεύει με ναρκωτικές ουσίες τον αποκτηνωμένο ταραχοποιό, ενισχύοντας την επιθετικότητά του. Στον αντίποδα, ο Simone εμπλέκει τον “Dogman” ως συνεργό σε ληστείες, κάνοντάς τον να αποκλίνει από τη νομιμότητά του. Όμως και οι δύο έχουν ευθύνη. Ο Simone επιλέγει να πάρει τις ουσίες και ο Marcelo απολαμβάνει κάποια μέρη της παρανομίας. Βεβαίως, αυτές τις αντίστοιχες ενέργειες τις έκαναν πρωτίστως και χωρίς να συναντηθούν. Ωστόσο, κατά κύριο λόγο ο καθένας ανταποκρίνεται στην ταινία σαν μια προσωποποίηση του καλού και του κακού, αντίστοιχα. Της ηθικής και της ανηθικότητας.

Και ενώ μοιάζει σχεδόν πάντα ως ξεκάθαρη η κλίση της θέσης του καθενός (Marcelo=καλοσύνη, Simone=μοχθηρία), εάν εξετάσουμε προσεκτικά κάποιες φορές τους χαρακτήρες κατά τις μεταξύ τους συναντήσεις, θα παρατηρήσουμε ότι σε ελάχιστες στιγμές, αυτοί οι δύο ρόλοι μπερδεύονται. Στο μαγαζί υπό τη συντροφιά των χορευτριών-συνοδών, Marcelo και Simone μοιάζουν ψυχικά αρκετά μεταξύ τους. Όταν ο επιθετικός, γίγαντας ετοιμάζει μια μεγάλη ληστεία ξεπερνώντας τα όρια, τότε ο Marcelo του μιλά με ένα πιο απότομο ύφος. Ο Simone τότε, προσπαθεί για λίγο, να μιλήσει πιο πολιτισμένα και ευγενικά. Ο Marcelo όμως είναι ανένδοτος. Για λίγες στιγμές δηλαδή έχουν αλλάξει ψυχοσύνθεση. Και αυτή είναι μια ωραία σκηνοθετική αντίθεση! Δηλαδή, ότι η ελάχιστη προσπάθεια προσέγγισης μιας ευγενικής συμπεριφοράς από το Simone, έχει αποκλειστικά κίνητρα βίας και παρανομίας. Αντιθέτως, η αλλαγή στο ύφος και κάποια λεγόμενα του Marcelo, αποσκοπούν στη διατήρηση μιας νόμιμης ζωής. Αυτό λοιπόν καταδεικνύει την ουσία του καθενός, η οποία φαίνεται πως δεν πρόκειται να αλλάξει. Ο μετέπειτα βίαιος εκφοβισμός από τον κακοποιό, περιγράφει τις γνώριμες και πάλι, ισορροπίες υποτέλειας και κυριαρχίας. Αυτές θα ξεκινήσουν να αλλάζουν, μόλις βγει από τη φυλακή ο Marcelo. Επιφυλάσσοντας μια υπερβατική πράξη από τον τελευταίο.

Η βίαιη συμπεριφορά του Simone θα απασχολήσει και τη γειτονιά! Με την καταστροφή του σπασμένου μηχανήματος κερδοσκοπίας στο μαγαζί ενός γνωστού ιδιοκτήτη. Ή ακόμα χειρότερα με το σπάσιμο της μύτης του εστιάτορα της γειτονιάς, από τον ίδιο εγκληματία. Για τους φιλόζωους θεατές, που ενδέχεται να δουν αυτή την ταινία, οφείλουμε να αναφέρουμε, ότι θα δουν κάποια σκυλιά μέσα σε σιδερένια κλουβιά και μια σκηνή η οποία σχεδόν κυριολεκτικά θα τους παγώσει το αίμα! Όμως δεν έχει πραγματοποιηθεί στα αλήθεια, σε κάποιο ζωάκι. Μάλιστα η αμέσως επόμενη, με τον Marcelo να το σώζει και να του συμπεριφέρεται στοργικά σαν σε μωρό, μπορούμε να πούμε ότι θα δώσει μια αίσθηση δικαιοσύνης σε όποιες/όποιους αγαπούν τα ζωάκια! Οι ξεχωριστές στιγμές του Marcelo μαζί με την κόρη του, Alida, θα περιγραφούν τόσο εύστοχα από το σκηνοθέτη, με την απλή καταγραφή των δύο τους κάτω από το βυθό της θάλασσας… Σε ένα δικό τους προστατευμένο σύμπαν, όπου δεν χρειάζονται τα λόγια, καθώς εκείνοι συνεννοούνται με νεύματα των χεριών και μέσω της αγάπης και αγνότητας οι οποίες διαβρέχουν την καρδιά. Βεβαίως, γενικά σε κάθε επίσκεψη της μικρής ο Marcelo γαληνεύει, ξεχνώντας τα προβλήματά του. Το τελευταίο πλάνο δείχνει τον Marcelo, να βρίσκεται πάλι σε μια άδεια, παιδική χαρά και τον δικό του σκύλο να κάθεται. Ο βραχύσωμος Ιταλός κουβαλώντας κάτι παραπάνω από το βαρύ φορτίο που μετέφερε, πλέον έχει αλλάξει ψυχοσύνθεση!

Ερμηνείες:

Marcelo Fonte: Υποδυόμενος το φιλόζωο, ιδιόμορφο πρωταγωνιστή Marcelo.

Ο ηθοποιός έχει πραγματοποιήσει μια υπέροχη ερμηνεία. Μας έχει πείσει ότι αγαπά τα σκυλιά, λατρεύει την κόρη του, σέβεται τους γείτονες και φοβάται το Simone. Προσαρμόζεται στη συμπεριφορά κάθε σκύλου τον οποίο φροντίζει, όπως στις πρώτες σκηνές. Η αγαλλίαση που αισθάνεται κάθε φορά, βλέποντας την κόρη του, είναι εμφανής. Αφού σπάσει το μηχάνημα ο Simone, κατά τα ακόλουθα παράπονα των γειτόνων, στην έκφραση του Marcelo αποτυπώνονται ως λύση κάποιες διαφορετικές σκέψεις πλέον, ευρισκόμενες μακριά από τον πολιτισμένο διάλογο. Μια δεύτερη τέτοια στιγμή αναλαμπής παρουσιάζεται επίσης όμορφα από τον ερμηνευτή, μόλις ο Simone και ένας άλλος συνεργός του ανακοινώνουν στο Marcelo μέσα στο αμάξι, τι έκαναν σε ένα άλλο σκυλί. Η επερχόμενη φροντίδα σε αυτό το ζωάκι δίνει στο θεατή την εντύπωση, ότι η φιλοζωία είναι αναπόσπαστη από την προσωπικότητα του ρόλου. Η απόλαυση στο πρόσωπο του ηθοποιού για κάποιες στιγμές συμμετοχής στις παρανομίες, αντικατοπτρίζει την άλλη πλευρά της περσόνας. Η αναγκαία σιωπή του στο αστυνομικό τμήμα συνοδεύεται από μια υποδόρια, εκφραστική θλίψη, για τις συνέπειες της πρώτης. Μετά την επιστροφή του από τη φυλακή δείχνει όντως λίγο διαφορετικός, απαιτώντας χρήματα από το Simone. Ο ηθοποιός διαθέτει ύψος 1,60 m και όμως μοιάζει πλέον πιο μάχιμος. Στην κομπίνα που ετοιμάζει στον εύσωμο κακοποιό, παριστάνει ορθά τον αφελή. Μετά αποκαλύπτει για λίγα λεπτά ένα τρομακτικό προσωπείο. Και έπειτα γίνεται θύμα και θύτης με την πολύ καλή εναλλασσόμενη ερμηνεία του. Μας πείθει ότι βρίσκεται υπό ακραία απειλή και στη συνέχεια πως ξεπέρασε την παραμικρή, υπόνοια φόβου για το συγκεκριμένο άνθρωπο. Είναι ο ορισμός του αντιήρωα της μεγάλης οθόνης. Γεμάτος αντιθέσεις. Με μια συμπεριφορά που διχάζει το κοινό για το αν θα τον συμπαθήσει ή το αντίθετο. Ένα πιστό προφίλ του ιταλικού κινηματογράφου.

Edoardo Pesce: Στο ρόλο του βίαιου Simone.

Καταρχάς, ο ηθοποιός έχει κατορθώσει να πείσει το θεατή, ότι διαθέτει έναν όγκο που προκαλεί τρόμο, ενώ το πραγματικό του ύψος είναι 1,85 m. Σίγουρα σε κάθε εκβιασμό προς τον Marcelo λόγω διαφορετικών διαστάσεων (σαφώς και λόγω ερμηνείας) ξεχωρίζει, όμως και σε άλλες αντιπαραθέσεις της συνοικίας δείχνει το ίδιο απειλητικός. Έχει υιοθετήσει το προφίλ του βίαιου, αδίστακτου τύπου με την παντελή, απουσία πνευματικής καλλιέργειας και στοιχειώδους ευφυίας. Επίσης είναι πειστικός αποδίδοντας ένα συγκεκριμένο στάδιο εθισμού σε ναρκωτικές ουσίες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ερμηνεία του όταν, αφού κατά το πρόσφατο παρελθόν τον είχε βοηθήσει ο Marcelo με τη σφαίρα, ακολουθεί πλέον η διστακτική τοποθέτηση του Simone για την καινούργια ληστεία στο διπλανό μαγαζί. Εκεί, ο ηθοποιός εκφράζει μια διαφορετική πλευρά του χαρακτήρα, προσπαθώντας να επικοινωνήσει με διάλογο. Ακόμα, μόλις επιστρέφει ο Marcelo από τη φυλακή, έχοντας αρκετά αλλαγμένη συμπεριφορά και απαιτώντας χρήματα, τότε ο Simone επιχειρεί να πει ειρωνικά τη φράση “Με τρομάζεις”. Αλλά ο ερμηνευτής περιγράφει ορθά μια εκφραστική υποψία τρόμου. Αργότερα, όταν αλλάξουν απειλητικά οι σχέσεις υποτέλειας-κυριαρχίας αρνητικά προς τη μεριά του, θα ερμηνεύσει τον πανικό μέσω θυμού.

Mirko Frezza: Υποδυόμενος τον έμπορο ναρκωτικών Mirko.

Σε λίγες σκηνές παρουσιάζει αρχικά έναν άνθρωπο, ο οποίος σέβεται το Marcelo για τα λεφτά του, έπειτα αντιπαθεί εμφανώς το Simone χωρίς να φοβάται να του πει να αποχωρήσει και στη συνέχεια τρέμει το θάνατο από το χέρι του τελευταίου! Είναι αυτός ο εκφραστικός τρόπος, με τον οποίο χωρίς ανάσα ρίχνει γρήγορα πίσω του τα πήλινα αγάλματα, σαν να εξαρτάται πραγματικά η επιβίωσή του από αυτά, εάν η πτώση τους φράξει αποτελεσματικά το δρόμο του μαινόμενου Simone! Αυτός ο τρόπος συνιστά μια καλή ερμηνεία!

Alida Baldari Calabria: Στο ρόλο της χαριτωμένης κόρης του Marcelo, Alida.

Στο διαγωνισμό καλλωπισμού κανίς, η ηθοποιός όντας σε ευαίσθητη παιδική ηλικία κατορθώνει να κλέψει τη δόξα του φακού, όταν η κάμερα είναι στραμμένη σε εκείνη. Λέει στον πατέρα της “χτένισέ την όλη” (υποδεικνύοντας στο Marcelo το σωστό τρόπο χτενίσματος για το κανίς) και κινεί εκφραστικά το χέρι της, έχοντας μια διαχρονική ανεμελιά στο πρόσωπο. Σαν να μην υπάρχει κινηματογραφικό γύρισμα. Κατά τα άλλα στο υπόλοιπο έργο, συμμετέχοντας στη δεύτερη συνολικά ταινία της καριέρας της, τα πήγε επίσης πολύ καλά!

Επιτυχής ή ανεπιτυχής η απόδοση σεναρίου σκηνοθεσίας και ερμηνειών:  

Το σενάριο περιλαμβάνει αρκετούς ανθρώπους που είναι υπεύθυνοι για την ύπαρξή του. Την αρχική ιδέα της ιστορίας είχαν οι Ugo Chitti, Matteo Garrone, Massimo Gaudiosso. Ευθύνονται παρομοίως και για τη δημιουργία των κειμένων της υπόθεσης, συνοδευόμενων από τις στιχομυθίες της πλοκής (Screenplay). Σε ό,τι αφορά το τελευταίο πόστο αναφέρουμε πως συνεργάστηκαν επίσης με τους Marco Perfetti, Damiano και Fabio D’Innocenzo και Giulio Troli. Η γλώσσα η οποία χρησιμοποιήθηκε ήταν τα ιταλικά. Δεν υπάρχει κάτι ιδιαίτερα περίπλοκο στην ιστορία. Όμως υφίστανται πολύ σταθερά θεμέλια σε αυτήν. Αρχικώς, η συγκεκριμένη, απομονωμένη συνοικία μαστίζεται από τη φτώχεια, μοιάζοντας παράλληλα ξεχασμένη από την υπόλοιπη Ιταλία. Δεύτερον, οι δύο χαρακτήρες στους οποίους στηρίζεται η υπόθεση παρουσιάζουν μεγάλες αντιθέσεις. Τρίτον, τίθεται το θέμα μιας νόμιμης ή παράνομης ζωής είτε λόγω επιλογής είτε εξαιτίας μιας αναγκαστικής δρομολόγησης οικονομικών κινήτρων. Τέταρτον, δεν υπάρχει πρόοδος στη συγκεκριμένη συνοικία. Ούτε πανεπιστήμια, ούτε θέατρα, ούτε χώροι ψυχαγωγίας μα ούτε και νοσοκομεία. Παρά μόνο μια αστυνόμευση, η οποία έρχεται από μια άλλη κοντινή συνοικία. Ομοίως και η φυλακή βρίσκεται μακριά.

Παρόλα αυτά επιβιώνουν εκεί τόσο η αγάπη όσο και το μίσος. Εκπεφρασμένα από τους Marcelo και Simone αντίστοιχα. Ο Marcelo βρίσκει την αγάπη στη δουλειά που κάνει και στις στιγμές με την κόρη του. Το μίσος θα ξυπνήσει από μέσα του για ανθρώπους σαν το Simone. Ο τελευταίος βιώνει αποκλειστικά το μίσος. Αγαπά μόνο τη μητέρα του, αλλά εκείνη όχι πλέον τον ίδιο. Το επάγγελμα του Marcelo έχει κομβική σημασία όχι μόνο για το τέλος του έργου, αλλά και για την απόδοση της αίσθησης μιας φραγμένης, στοιχειώδους ελευθερίας. Εκείνης, που βίωνε ο Marcelo και οι υπόλοιποι κάτοικοι από το Simone. Η αστυνομία επιχειρεί να κάνει σωστά τη δουλειά της, όμως ο φόβος του Marcelo δίνει μεγαλύτερη ισχύ στο Simone. Επίσης, τίθεται σοβαρά ο ανατριχιαστικός προβληματισμός, μήπως για κάτι τέτοιους, βίαιους ανθρώπους χρειάζονται πρωτοβουλίες από λίγους. Ο Marcelo έχει το τέλειο προφίλ ενός αντιήρωα του ιταλικού cinema. Είναι δύσκολο, έτσι όπως τελειώνει η ιστορία, να σχηματίσει ο θεατής ξεκάθαρη άποψη για το ποιόν του. Ακόμα και αν η αλήθεια είναι, πως ο βραχύσωμος “Dogman” έχασε τον έλεγχο.  

Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Matteo Garrone. Η κάμερα θα ασχοληθεί κυρίως με το Marcelo. Απόδειξη για αυτό είναι σχεδόν όλες οι στιγμές που ο ίδιος περνά. Η άποψη του μέσου (κάμερα) μας ξεναγεί μέσα από την τρίτη θέση του βάθρου των νικητών, που εκείνος κατακτά στο διαγωνισμό καλλωπισμού κανίς. Ή ακόμα στο ιδιαίτερο, καταδυτικό σύμπαν με την κόρη του. Περιγραφόμενο δύο φορές στο έργο. Ενώ για τον Simone δεν υπάρχουν τέτοιες στιγμές. Ο ίδιος σκηνοθετικά διακρίνεται απλά σαν ένα ενοχλητικό παράσιτο τεραστίων διαστάσεων, εισβάλλοντας στη ζωή του Marcelo. Μαρσάροντας ενοχλητικά με τη μηχανή του ή διερχόμενος αθόρυβα και ξαφνικά κάποιες φορές πριν εμφανιστεί ή εξαφανιστεί. Μια εξαιρετική σκηνή, είναι εκείνη που περιγράφει το διαπληκτισμό του εμπόρου ναρκωτικών Mirko με τον εξαρτημένο Simone. Ενώ στο χώρο του πρώτου υπάρχουν κάποια πήλινα αγάλματα, μετά από μια αιματηρή σύγκρουση μεταξύ των δύο εύσωμων αντρών καταγράφεται από την κάμερα, ένα πήλινο άγαλμα του Χίτλερ, ως βαμμένο με το αίμα του ηττημένου Ιταλού! Είναι έξοχη η σύλληψη αυτής της σκηνοθετικής ιδέας! Μπράβο! Τον πρωταγωνιστή της ταινίας θα τον παρατηρήσουμε πολύ συχνά, να κατεβάζει κάθε βράδυ το σιδερένιο ρολό, κλείνοντας το μαγαζί του. Ελάχιστα πρωινά η κάμερα θα καταγράψει από την πρόσοψη το κατάστημά του. Ένα από αυτά τα πρωινά θα του κοστίσει πολύ ακριβά, καθώς ο Simone θα τον αναγκάσει να γίνει συνεργός σε μια εξαιρετικά κοντινή ληστεία το ίδιο βράδυ, χωρίς καν να συμμετάσχει. Τη φυλακή ο σκηνοθέτης θα την ορίσει με λευκά χρώματα σαν ένα καθαρό μέρος. Αυτό βέβαια συμβαίνει επειδή ο “Dogman” φορτώθηκε όλο το βάρος της ληστείας μεν, αλλά νιώθει καθαρή τη συνείδησή του, διότι γνωρίζει πως ο Simone δεν θα απειλήσει την οικογένειά του και τον ίδιο, μόλις εκείνος αφεθεί ελεύθερος (ή πρωτύτερα) δε.

Βεβαίως ο χωροχρόνος του σκηνοθέτη προσπερνά τη στιγμή της φυλάκισης με μια οπτική συσκότιση και έπειτα την επιγραφή ένα χρόνο μετά. Με εξαίρεση: τη φροντίδα κάποιων σκύλων, το διαγωνισμό καλλωπισμού κανίς, την παρουσία των ανήσυχων βλεμμάτων μέσα από τους κλωβούς όταν παρατηρούν τα τετράποδα έναν αποκτηνωμένο άνθρωπο και μια ηρωική διάσωση, τα ζωάκια δεν απασχολούν πολύ το σκηνοθέτη. Σε αυτή τη διάσωση παρατηρούμε ότι εισέρχεται και η αφαιρετική προσέγγιση ενός κινηματογραφικού πλαισίου ασφαλείας. Δηλαδή, ο Simone με το συνεργό του ανακοινώνουν στο Marcelo, τι έκαναν στο σκυλί, του σπιτιού που λήστεψαν. Στη συνέχεια ο Marcelo πηγαίνει στη συγκεκριμένη οικία και το σώζει με την άνεσή του, ανάβοντας κάποια φώτα και φροντίζοντάς το για αρκετή ώρα. Ωστόσο, κανείς από τους ιδιοκτήτες δεν εμφανίζεται, μέχρι να φύγει ο ευαίσθητος Ιταλός. Είναι μια ρομαντική προσέγγιση από το σκηνοθέτη. Η επιγραφή Dogman πάνω από την εξώπορτα του μαγαζιού, με τα κυανέρυθρα, φωτεινά γράμματα να ξεχωρίζουν σε αυτό το σκουριασμένο τοπίο, δείχνει έναν άνθρωπο που είχε άλλα όνειρα σε σχέση με τους υπόλοιπους κατοίκους της συνοικίας. Αλλά ναυάγησαν. Το βλέπουμε, όταν έξω από το μαγαζί τοποθετεί το ομοίωμα της εγκληματικής του πράξης. Στη διεύθυνση φωτογραφίας υπεύθυνος ήταν ο Nicolaj Bruel (Machine. 2013). Η επιγραφή του μαγαζιού με τη χρωματική διαμοίραση θα μπορούσε να είναι αναγραμματισμός της λέξης dogma, της φράσης do man ή και της σύνθετης λέξης godman. Περιγράφοντας την απάθεια, την απόφαση της δράσης και τελικά την υπέρβαση του Marcelo αντίστοιχα. Κανείς, όμως τελικώς δεν θα επιβραβεύσει το Marcelo για τις αποφάσεις και πράξεις του.

Σε ό,τι αφορά τις ερμηνείες αναφέρουμε πως υπάρχει ένα παιχνίδι, το οποίο συνδέει το σενάριο τη σκηνοθεσία και τους ηθοποιούς. Δεν είναι άλλο από την ίδια ύπαρξη μικρών ονομάτων σε χαρακτήρες και ερμηνευτές. Οι τέσσερις περιπτώσεις (Marcelo, Alida, Mirko για τους ρόλους που προαναφέραμε και Fransesco, για τον ιδιοκτήτη του μαγαζιού λοταρίας με το σπασμένο μηχάνημα) είναι πολλές για να αποτελούν σύμπτωση. Ο σκηνοθέτης Matteo Garrone και το έμπιστο επιτελείο του έχουν επαναλάβει το ίδιο πείραμα και στην ταινία Reality (2012) με κάποιους ηθοποιούς. Άρα, μάλλον τα μικρά ονόματα των χαρακτήρων προστέθηκαν στο σενάριο, αφού πρώτα συμπληρώθηκε το casting. Πολλοί σκηνοθέτες/σεναριογράφοι κάνουν τέτοια παιχνίδια, προκειμένου να οδηγήσουν τους ερμηνευτές σε μια ιδανική άσκηση της υποκριτικής. Καθώς, φέροντας το ίδιο πραγματικό όνομα των ρόλων, σε εκείνους απομένει να εστιάσουν καθαρά στις πράξεις και εκφράσεις της ενσάρκωσης ενός διαφορετικού, αληθινού χαρακτήρα. Και τα κατάφεραν! Γιατί υπάρχει υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού σε αυτή την ταινία.

Επομένως αποδεικνύεται ως επιτυχής η απόδοση σεναρίου, σκηνοθεσίας και ερμηνειών.

Επιλογή Casting/Μακιγιάζ/Εκπαιδευτές ζώων:

Οι επιλογές έγιναν από τον Fransesco Vedovati. Το γεγονός ότι συμμετέχουν σε δεύτερους ρόλους οι Aniello Arena (Reality. 2012) ως αρχηγός της αστυνομίας και Νunzia Shiano (Benvenuti al sud. 2010. Reality. 2012) ως μητέρα του Simone, δείχνει τη δύναμη που φέρει η συγκεκριμένη επιλογή ηθοποιών στην ταινία. Η ερμηνεία τους σε λίγες σκηνές ξεχώρισε στο έργο. Για τους υπολοίπους, όπως προείπαμε, αποδόθηκαν πολύ καλές ερμηνείες, περιγράφοντας τις σωστές επιλογές του υπεύθυνου, για το συγκεκριμένο τμήμα. Ο πρωταγωνιστής ήταν το κατάλληλο πρόσωπο!

Υπεύθυνοι για το συγκεκριμένο τμήμα ήταν οι Dalia Colli, Luigi D’Andrea, Federica Emidi, Adua Servidio, Lorenzo Tamburini, Daniela Tartari. Οι πληγές του Marcelo κατά τη “γέννηση” και επούλωσή τους είναι πειστικές. Ομοίως και τα τραύματα του Simone. Φοβερό μακιγιάζ για το σωματικό ομοίωμα του σκύλου, που υποτίθεται ότι απειλήθηκε η ζωή του. Θα αναρωτηθείτε, αν έγινε στα αλήθεια!

Τα σκυλιά για τα γυρίσματα της ταινίας εκπαίδευσαν οι Alessandro Paolucci, Massimo Perla και Monica Sugoni. Παρατηρούμε σκύλους να αγριεύουν, να ηρεμούν ή να κάνουν ότι είναι αναίσθητοι και συνέρχονται στη συνέχεια (Τσιουάουα). Αυτά φυσικά δεν είναι εύκολο να τα καταγράψει η κάμερα, εάν δεν δώσει κάποιος άνθρωπος οδηγίες στους τετράποδους συνεργάτες. Μπράβο στους εκπαιδευτές!

Μουσική/ηχητική υπόκρουση:

Τη μουσική έγραψε ο Ιταλός συνθέτης Michele Braga. Και όμως! Στην ταινία έχει ένα ρόλο συνοδείας, χωρίς να διακρίνεται ιδιαίτερα. Στο μαγαζί με την χορεύτρια, η μουσική είναι αληθινά χαλαρωτική.

Η ηχητική υπόκρουση παίζει πιο βασικό ρόλο. Το αρχικό γάβγισμα του σκύλου στο πρώτο πλάνο. Οι αλυσίδες από τις κούνιες, που μετακινεί ο αέρας στην ερημική γειτονιά. Η κουτουλιά του Simone στο μηχάνημα της λοταρίας. Ο ήχος από τα πήλινα αγάλματα, τα οποία ρίχνει κάτω ο Mirko. Το θορυβώδες, παλιό ρολό, που κατεβάζει ο Marcelo κάθε βράδυ κλείνοντας το μαγαζί του. Η κρίσιμη σιωπή του Marccelo, κατά την προσαγωγή του στο αστυνομικό τμήμα. Το μαρσάρισμα της επιτάχυνσης από την κόκκινη μηχανή του Simone. Τα χτυπήματα με λοστό στο ερυθρό άτι του δρόμου, από τον εξαγριωμένο πλέον Marcelo. Και ένα λουκέτο, αγκαλιάζοντας πονηρά ένα μεγάλο κλουβί, θα κρατήσουν το ενδιαφέρον του θεατή, μαζί με αρκετές ακόμη ηχητικές περιγραφές.

Ένας διαφορετικός πρωταγωνιστής, με μια ασυνήθιστη ιδιοσυγκρασία αντιθέσεων, πορεύεται σε μια καθημερινή, φουρτουνιασμένη βιοπάλη. Ο Dogman!   

Μια διανομή από την Feelgood

Ο Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ