Οι επιστήμονες βρήκαν την απάντηση στο γιατί ξεχνάμε πρόσωπα και ονόματα καθώς γερνάμε

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο κοινός αγώνας για να θυμόμαστε πρόσωπα και ονόματα γίνεται πιο δύσκολος όσο μεγαλώνουμε και νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο Rice επιδιώκει να αποκαλύψει το γιατί.

«Ένα μεγάλο εμπόδιο στη μελέτη της μνήμης είναι η δημιουργία μέτρων που αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια την εμπειρία του εγκεφάλου. Αναπτύξαμε αυτήν την εργασία μνήμης για να μπορέσουμε ενδεχομένως να βοηθήσουμε στον νωρίτερο εντοπισμό προβλημάτων μνήμης», δήλωσε η Stephanie Leal, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογικών επιστημών και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Σύμφωνα με την εργασία, που δημοσιεύτηκε στο Neuropsychologia, η δυσκολία στην απομνημόνευση συσχετισμών προσώπων-ονομάτων θα μπορούσε να οφείλεται στον υψηλό βαθμό επικάλυψης και παρεμβολής μεταξύ των ανθρώπων.

Οι προηγούμενες έρευνες για τη μνήμη δεν είχαν επικεντρωθεί σε φυσικά εμπόδια στη μνήμη, όπως κοινές ομοιότητες στα χαρακτηριστικά του προσώπου και το όνομα ενός ατόμου, καθώς και στο πώς οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν ελαφρώς την εμφάνισή τους από μέρα σε μέρα μέσω χτενίσματος, ρούχων και αξεσουάρ.

Οι συναισθηματικές εκφράσεις του προσώπου μπορούν να επηρεάσουν τη μνήμη

Η μελέτη δημιούργησε μια νέα εργασία μνήμης προσώπου-ονομάτων που περιλαμβάνει εικόνες προσώπων με ποικίλες ομοιότητες, συναισθηματικές εκφράσεις, φυλές και φύλα. Οι ερευνητές σχεδίασαν σκόπιμα το πείραμά τους για να ενεργοποιήσουν τον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που μας βοηθά να επεξεργαστούμε τις εμπειρίες μας και να σχηματίσουμε αναμνήσεις.

Σε ένα δείγμα υγιών νεαρών και μεγαλύτερων ενηλίκων, και οι δύο ηλικιακές ομάδες δυσκολεύτηκαν να αποδώσουν όταν αυξήθηκε η παρεμβολή προσώπου-ονόματος, αλλά συνολικά, οι μεγαλύτεροι ενήλικες δυσκολεύονταν να θυμηθούν πρόσωπα και ζεύγη προσώπων-ονομάτων περισσότερο από τους νεαρούς ενήλικες.

Οι νεαροί ενήλικες θυμούνταν επίσης τα συναισθηματικά πρόσωπα καλύτερα από τα ουδέτερα, αλλά οι ηλικιωμένοι θυμούνταν καλύτερα τα θετικά πρόσωπα.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι συναισθηματικές εκφράσεις του προσώπου είναι ένας ισχυρός ρυθμιστής της μνήμης. Η ανάμνηση αρνητικών και θετικών εμπειριών με άλλους είναι ένα σημαντικό μέρος της κοινωνικής δυναμικής που μας βοηθά να επικοινωνούμε και να αλληλεπιδρούμε αποτελεσματικά.

«Είναι μάλλον ζήτημα προσαρμοστικότητας το γεγονός ότι οι άνθρωποι θυμούνται συναισθηματικά φορτισμένες αλληλεπιδράσεις για να επιβιώσουν», υπογράμμισε η Δρ. Leal.

Το «φαινόμενο της άλλης φυλής»

Τα δεδομένα έδειξαν επίσης ότι οι λευκοί συμμετέχοντες θυμούνταν τα λευκά πρόσωπα καλύτερα από άλλες φυλές -αποτέλεσμα που ισχύει τόσο για τους νέους όσο και για τους μεγαλύτερους ενήλικες.

Αυτά τα ευρήματα συνάδουν με το «φαινόμενο της άλλης φυλής», το οποίο χαρακτηρίζεται ως καλύτερη αναγνώριση προσώπου των ανθρώπων της δικής σας φυλής λόγω περισσότερων αλληλεπιδράσεων και εμπειρίας —ή εξειδίκευσης— μαζί τους.

«Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη τον πληθυσμό που δοκιμάζουμε και ποια είδη πληροφοριών μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο σχετικά με αυτόν τον πληθυσμό, καθώς αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη μνήμη», είπε η Δρ. Leal και κατέληξε:

«Προηγούμενη εργασία που εξέτασε αυτό το φαινόμενο και τον διαχωρισμό του μοτίβου του ιππόκαμπου υποδηλώνει ότι η “εξειδίκευση” παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη. Έχουμε ισχυρότερες νευρικές συνδέσεις για ανθρώπους, μέρη και πράγματα με τα οποία έχουμε περισσότερη εμπειρία».

Το έργο της μελέτης έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να γενικευτεί σε σχέση με το φύλο και τη φυλή, μεταβλητές που συχνά παραλείπονταν στις προηγούμενες έρευνες. Θα είναι σημαντικό οι μελλοντικές μελέτες να συμπεριλάβουν ένα πιο ποικίλο δείγμα συμμετεχόντων για να καθορίσουν τις επιπτώσεις του φύλου και της φυλής στη συνειρμική μνήμη των προσώπων.