Συνέντευξη | Γιάννης Καρκανέβατος: «Νομίζω πως ο κάθε συγγραφέας υπάρχει υπερβολικά και απόλυτα μέσα στα βιβλία του»

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Γιάννης Παναγόπουλος

Του ζήτησα να βρεθούμε σε πλατεία της Κυψέλης. Τίποτε τυχαίο σ’ αυτό. Ο συγγραφέας Γιάννης Καρκανέβατος ζει στην Κυψέλη, δηλώνει φανατικός της περιοχής. Αν η συνάντησή μας ήταν αγώνας ποδοσφαίρου θα ήθελα να δω πως παίζει εντός έδρας. Πιστεύω πως η “ευρυχωρία” του οικείου, δίνει περισσότερες πληροφορίες από το προστατευμένο άγνωστο. Ο Γιάννης Καρκανέβατος κυκλοφόρησε πρόσφατα το πρώτο του βιβλίο «Ο πατέρας δεν μιλούσε γι’ αυτά» (εκδ. Εστία). Είναι ένα μυθιστόρημα πολλών μικρών αυτοτελών κεφαλαίων με διαρκείς αναφορές στις μεταπολεμικές, μετεμφυλιακές περιπλανήσεις της οικογένειάς του στο λεγόμενο Ανατολικό μπλοκ. Διαβάζοντας νέους Έλληνες συγγραφείς έχεις δύο επιλογές. Να βουτήξεις στο καινοφανές φανταστικό μιας ατομικής φιλοδοξίας ή το, δυστυχώς σπανιότερο, να συναντηθείς με έναν κόσμο που οι λέξεις του μοιάζουν να ζυγίστηκαν για την αξία τους και η ροή των κειμένων που τρίβονται με τα μάτια σου να νιώσεις ότι σε αφορούν, στο βαθμό που αναρωτιέσαι: “Μα θα μπορούσα να είμαι εγώ ο ήρωας αυτών των σελίδων;” Η συνέντευξη με τον συγγραφέα, που η τελευταία σελίδα του βιβλίου του διαβάστηκε μια μέρα πριν τη συνέντευξη μαζί του, πήγε κάπως έτσι και ξανοίχτηκε στο παρόν με τον δικό της τρόπο.

-Είναι σαν στο βιβλίο σου να διαδραματίζονται δύο παράλληλες ιστορίες. Υπάρχεις εσύ, υπάρχει και το ημερολόγιο του πατέρα σου. Γιατί αυτό;

Αν δεν αισθανθείς την ανάγκη να αντιμετωπίσεις τα προσωπικά σου φαντάσματα, πάντα θα υπάρχει ένα κενό σε μια ψυχική ωριμότητα και πληρότητα. Σε κάθε άνθρωπο, καθώς μεγαλώνει, έρχεται η στιγμή που χρειάζεται να κάνει μια στάση στη ζωή του. Να αναλογιστεί τα όσα έχει ζήσει, να βρει τις ρίζες του, να ψάξει αν είχαν πρόσφορο έδαφος και άφθονο νερό ή συστρέφονταν γύρω από άκαμπτους βράχους. Να ερευνήσει και να κατανοήσει. Και ίσως να αναθεωρήσει ή και να συγχωρήσει. Ενώ ακούγεται στατικό (και είναι για κάποιο διάστημα) αποτελεί ταυτόχρονα το εφαλτήριο για ένα μέλλον απαλλαγμένο από τα βαρίδια του παρελθόντος. Το πότε έρχεται αυτή η στιγμή είναι ασαφές και καθορίζεται από ένα εσωτερικό ρολόι για τον καθένα. Δεν επιβάλλεται, μια ανάγκη σε σπρώχνει προς αυτό. Αποφάσισα λοιπόν να πραγματοποιήσω αυτή τη στάση διαμέσου του βιβλίου. Να διαχειριστώ τα βιώματα των γονιών και των προπατόρων μου και να προσπαθήσω να αναγνωρίσω το αποτύπωμά τους πάνω μου. Να μη τα δω αφ’ υψηλού αλλά με αγάπη και τρυφερότητα να σκύψω πάνω τους. Να ρωτήσω, να μάθω, να ιχνηλατήσω τα σημάδια των διαδρομών που έμμεσα με καθόρισαν. Όταν ολοκλήρωσα το βιβλίο και το έδωσα στη μητέρα μου να το διαβάσει, στην ερώτηση μου πώς της φάνηκε, μου απάντησε: «Το διάβασα με συγκίνηση αλλά και με ενοχές». Το ακούω σαν μια μορφή αναγνώρισης ότι δεν δίστασα και δεν έκανα πίσω. Φυσικά δεν ήταν στις προθέσεις μου να εστιάσω στην προσωπική μου ιστορία ή να αποκαλύψω κάποιο οικογενειακό τραύμα αλλά να διαχειριστώ καταστάσεις που παραπλήσιες έχουμε όλοι ζήσει. Το θετικό είναι πως από τα σχόλια των αναγνωστών ανακαλύπτω ότι το κείμενο τούς οδηγεί σε δικές τους αναμνήσεις, σκέψεις και συμπεράσματα.

-Κατά τη γνώμη σου – και μετά την είσοδο των σόσιαλ μίντια στις ζωές μας – ο επανακαθορισμός του τρόπου που διαβάζουμε ή εκείνου που γράφουμε κείμενα είναι μια αναγκαία συνθήκη;

Δεν θα αναφερόμουν αποκλειστικά στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης όσο στον ρυθμό της ζωής μας που επιταχύνεται διαρκώς. Οι άνθρωποι, ακολουθώντας τις αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας για επιβίωση, ψάχνουν νησίδες προσωπικού χρόνου. Φυσικό επακόλουθο (για όσους έλκονται από την τέχνη) η ποίηση που μπορεί να γραφτεί στο κινητό και να σταλεί μ’ ένα sms (160 ο μέγιστος αριθμός των χαρακτήρων) με τους αντίστοιχους διαγωνισμούς ποίησης στο εξωτερικό ή η λογοτεχνία στο μετρό, δηλαδή μικροϊστορίες που διαβάζονται και ολοκληρώνονται κατά τη διάρκεια 2 ή 3 στάσεων του συρμού. Τα παραπάνω φυσικά επηρεάζουν τόσο αποδέκτες όσο και δημιουργούς. Αλλά και πάλι, μιλάω για μια γενιά που φεύγει από το προσκήνιο. Η νέα γενιά θέτει τους όρους της και τις επιλογές της και η εικόνα (στατική και κινούμενη) πλέον κυριαρχεί. Τα νέα παιδιά θα βρουν τους δικούς τους τρόπους να πουν ιστορίες που τους αφορούν. Το μόνο ανησυχητικό είναι πως οι λέξεις δεν αποτελούν μόνο τον τρόπο να επικοινωνούμε. Σκεφτόμαστε με λέξεις, είναι ο τρόπος για να υπάρξουμε. Αυτό φυσικά στους αιώνες μπορεί να αλλάξει αλλά ας αφήσουμε την επιστήμη και το μέλλον να απαντήσει. Πάντως για να επανέλθω, υπάρχει μια ελάχιστη μειοψηφία που αναλογίζεται πάνω στο τι κερδίζει και το τι χάνει με τις νέες τεχνολογίες και αντιστέκεται (άνθρωποι που αναζητούν μια part time απασχόληση για να έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο ή αφήνουν τα ‘έξυπνα’ κινητά τους και επιστρέφουν σε παλιότερα ‘χαζά’ μοντέλα ή συγγραφείς που γράφουν φιλόδοξα και στριφνά πολυσέλιδα μυθιστορήματα αδιαφορώντας για τις απαιτήσεις του σύγχρονου αγοραστικού κοινού).

διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο: fragilemag.gr