Ο ΕΝΦΙΑ και οι άλλοι φόροι μετά τα μνημόνια

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Το αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης είναι ο οδηγός, το ευαγγέλιο και η εγγύηση προς τους δανειστές για τις πολιτικές στον ΕΝΦΙΑ και τους άλλους φόρους που θα εφαρμόσει η κυβέρνηση μετά την έξοδο από τα μνημόνια.

Στην ουσία περιγράφει την «επόμενη ημέρα» των μνημονίων και «δείχνει» τα βήματα που θα γίνουν από τον Αύγουστο του 2018 και μετά. Ο ΕΝΦΙΑ, η μείωση φόρων, το περιουσιολόγιο, οι φορολογικοί έλεγχοι και οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις στο επίκεντρο.

Το σχέδιο έχει την ονομασία «Ελλάδα: Μια στρατηγική ανάπτυξης για το μέλλον» και περιλαμβάνει τις προτάσεις της κυβέρνησης… για τα πάντα.

Σε ένα κείμενο 106 σελίδων, η κυβέρνηση παρουσιάζει την μακροοικονομική πολιτικής της, μια πολιτική που όπως έχει διακηρύξει πολλάκις δεν θα περιλαμβάνει τα «λάθη του παρελθόντος», λέγοντας εμμέσως πλην σαφώς πως τα όσα μέτρα έχουν περάσει, είναι εδώ για να μείνουν.

Δίκαιες ρυθμίσεις και ΕΝΦΙΑ

•Προσαρμογή του ΕΝΦΙΑ μέσω της εξίσωσης των εμπορικών αντικειμενικών αξιών. Αυτή η προσαρμογή θα καταστήσει βιώσιμα, μακροπρόθεσμα, τα έσοδα (2,65 δισ. ευρώ) και θα οδηγήσει σε δίκαιη κατανομή του φόρου επί των ακινήτων. Επιπλέον, η προσαρμογή αυτή θα ευθυγραμμίσει το ελληνικό κράτος με τις δικαστικές αποφάσεις του ΣΤΕ, εξαλείφοντας τις σχετικές δικαστικές διαφορές. Θα δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός αποτίμησης για την τακτική ενημέρωση των φορολογικών αξιών (συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματικών ακινήτων) και για περαιτέρω βελτιώσεις του φόρου ακίνητης περιουσίας ώστε οι αξίες αυτές να συγκλίνουν με τις πραγματικές αγοραίες αξίες των ακινήτων.

Το σχέδιο προβλέπει την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ των μικρών ιδιοκτησιών και τη μεταφορά του βάρους σε όσους έχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία

Αυτό θα γίνει ουσιαστικά με δύο παρεμβάσεις. Η πρώτη παρέμβαση αφορά στον τρόπο υπολογισμού του φόρου. Τώρα υπολογίζεται η αξία του κάθε ακινήτου ξεχωριστά. Με το νέο σύστημα θα υπολογίζεται το σύνολο της αξίας των ακινήτων και οι συντελεστές του ΕΝΦΙΑ θα εφαρμόζονται σε αυτό. Για όσους θυμούνται τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, τους λέμε ότι το νέο σύστημα θα μοιάζει με αυτό του ΦΜΑΠ.

Η δεύτερη παρέμβαση θα αφορά στο αφορολόγητο ποσό. Αυτό θα αυξηθεί, ώστε οι μικρές ιδιοκτησίες να απαλλαγούν από την καταβολή του ΕΝΦΙΑ. Ποιο θα είναι το ύψος της απαλλαγής και ποιοι οι συντελεστές που θα εφαρμοστούν κανείς δεν γνωρίζει ακόμα. Θα εξαρτηθούν από δύο κριτήρια. Το πρώτο είναι οι εμπορικές τιμές που θα καθορίσουν οι επιτροπές του υπουργείου Οικονομικών, ύστερα από τις προτάσεις των εμπειρογνωμόνων και το δεύτερο κριτήριο είναι η υποχρέωση είσπραξης 2,65 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο.

• Εξασφάλιση δίκαιων ρυθμίσεων για τους οφειλέτες του δημοσίου μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού (OCW), ο οποίος συμβάλλει σημαντικά στην εδραίωση βιώσιμων επιχειρήσεων.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην εξωδικαστική ρύθμιση θα περιληφθούν και οι οφειλές του 2017, πράγμα που θα δώσει μεγάλη ανάσα σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες, ενώ σχεδιάζεται να υπάρξει ρύθμιση για τις οφειλές προς την εφορία των μισθωτών και των συνταξιούχων. Σύμφωνα με αυτή θα μπορούν να εξοφλούν το χρέος σε 120 δόσεις. Ο αριθμός των δόσεων θα καθορίζεται με βάση το διαθέσιμο εισόδημα. Οσο μεγαλύτερο θα είναι αυτό τόσο λιγότερες οι δόσεις, ενώ για μικρότερο θα καθορίζονται περισσότερες δόσεις.

Περιουσιολόγιο και ηλεκτρονικές πληρωμές

• Πολύ μεγάλη βαρύτητα δίνεται στην αξιοποίηση του περιουσιολογίου. Το 2018, ελήφθη νομοθετική πρωτοβουλία για την ολοκλήρωση και την τροποποίηση του νόμου 3842/2010. Το περιουσιολόγιο θα χρησιμεύσει για τον έλεγχο περιουσιακών στοιχείων του φορολογούμενου, και θα συμβάλει στη μείωση της φοροδιαφυγής. Θα επιτρέψει την κατανομή του φορολογικού βάρους στη βάση αντικειμενικών εισοδηματικών, ιδιοκτησιακών και κοινωνικών κριτηρίων, σε συνδυασμό με τα αφορολόγητα όρια. Δηλαδή χάρη σε αυτό θα δοθεί η δυνατότητα να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές, αφού ο στόχος είναι πλέον οι φόροι να καθορίζονται με βάση το σύνολο της περιουσίας των φορολογουμένων.

• Επέκταση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών μέσω κανονιστικών αποφάσεων και κινήτρων για τους φορολογούμενους (π.χ. λοταρία). Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών αυξάνεται σταθερά. Ο αριθμός των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών αυξήθηκε κατά 35% στα 513 εκατ. το 2016, ενώ η αξία των συναλλαγών αυξήθηκε κατά 40% φτάνοντας τα 55 δισ. ευρώ. Η χρήση των ψηφιακών πληρωμών αυξάνει τα δημόσια έσοδα (ΦΠΑ και φόρος εισοδήματος) και βελτιώνει τη φορολογική συμμόρφωση.

Για το ΦΠΑ ο στόχος είναι η μείωση του υψηλού συντελεστή και η μεταφορά σε χαμηλότερο συντελεστή ειδών πρώτης ανάγκης και ορισμένα ευρείας κατανάλωσης. Αυτό θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών να περιορίσουν την τεράστια απώλεια εσόδων από το ΦΠΑ.

Οι φορολογικοί έλεγχοι

Οπως αναφέρεται, οι νέες διαδικασίες για τη διεξαγωγή φορολογικών ελέγχων έχουν αρχίσει, όπως για παράδειγμα η διασταύρωση των δηλώσεων και καταθέσεων η οποία αντικαθιστά τη γραφειοκρατική εργασία. Το νέο φορολογικό σύστημα βασίζεται σε καθολικό ηλεκτρονικό έλεγχο, ο οποίος προσδιορίζει ένα δείγμα περιπτώσεων για τα οποία υπάρχει υποψία φοροδιαφυγής, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.

Πολύ σημαντικό εργαλείο για αποτελεσματικούς φορολογικούς ελέγχους και πάταξη της φοροδιαφυγής θα είναι το περιουσιολόγιο.

Φοροδιαφυγή και φορολογικές δηλώσεις

• Διεύρυνση της φορολογικής βάσης και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για παράδειγμα μέσω της φορολόγησης των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων ακινήτων μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η Airbnb. Το κακό προς το παρόν είναι πως η διεύρυνση της φορολογικής βάσης σχεδιάζεται με τη μείωση του αφορολογήτου. Ομως, η κυβέρνηση, σύμφωνα με απολύτως έγκυρες πληροφορίες, θα επιδιώξει να ακυρώσει τη μείωση του αφορολογήτου και με άλλα εργαλεία να μειώσει τη φοροδιαφυγή και έτσι μέσω αυτού του τρόπου να πετύχει τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.

• Διασταύρωση φορολογικών δηλώσεων και τραπεζικών λογαριασμών για την αντιμετώπιση μεγάλων περιπτώσεων φοροδιαφυγής.

Τρόποι καταπολέμησης του λαθρεμπορίου

• Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνού. Εφαρμόστηκε ο νόμος 4410/2016, καθώς προβλέπει:
α) σημαντικές αλλαγές στον τελωνειακό κώδικα για την ενίσχυση της καταπολέμησης της
παράνομης διακίνησης προϊόντων καπνού
β) τη δημιουργία ενός Συντονιστικού Κέντρου για την προώθηση της αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των αρχών που καταπολεμούν το λαθρεμπόριο προϊόντων τα οποία υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Η προσπάθεια αυτή θα επεκταθεί στον
τομέα των καυσίμων.

Μέτρα του ΟΟΣΑ και φορολογικά κίνητρα

• Ενσωμάτωση των μέτρων του ΟΟΣΑ για τη διάβρωση της βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS) στην ελληνική νομοθεσία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μεγάλων επιχειρήσεων.

• Παροχή φορολογικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου και του νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις.

Παράλληλα, δρομολογήθηκαν ενέργειες για την ενίσχυση των ενδιάμεσων διαδικασιών διαιτησίας και διακανονισμού, με σαφείς διαδικασίες για την τιμωρία αδικημάτων όπως τα πρόστιμα και οι αυξημένοι φορολογικοί συντελεστές.

Επιπλέον, για την ΑΑΔΕ

• Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της φορολογικής διοίκησης και της διαδικασίας είσπραξης, η ΑΑΔΕ εφαρμόζει ήδη ένα νέο Σχέδιο Συμμόρφωσης και Στρατηγικής Είσπραξης, προκειμένου να αυξηθεί η φορολογική συμμόρφωση και η είσπραξη εσόδων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω πρωτοβουλιών επικοινωνίας και
εκσυγχρονισμού των μεθόδων και των πρακτικών ελέγχου.

• Τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ βελτιώνονται και προσαρμόζονται στις ανάγκες της φορολογικής νομοθεσίας.

• Η ΑΑΔΕ έχει προτείνει ένα νέο, φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρύθμισης, το οποίο στοχεύει στη μετατροπή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων σε έναν σύγχρονο, ευέλικτο και αποδοτικό οργανισμό τα επόμενα τρία χρόνια. Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται σε πέντε τομείς παρέμβασης: εθελοντική συμμόρφωση, αναγκαστική συμμόρφωση, ανθρώπινοι πόροι, τεχνολογία και υποδομές.

Ναι στην μείωση φόρων, ναι και στην είσπραξη εσόδων

• Ιδιαίτερα όσον αφορά την είσπραξη εσόδων, η ΑΑΔΕ προχωρά προς την συγκέντρωση των διαδικασιών είσπραξης, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών κέντρων είσπραξης. Επιπλέον, η μεταρρύθμιση αυτή θα υποστηρίζεται από το νέο, επί του παρόντος υπό υλοποίηση, πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης υποθέσεων, το οποίο θα υποστηρίξει την αυτοματοποίηση, την συγκέντρωση και τη μαζική διαδικασία είσπραξης.

• Όσον αφορά το περιουσιολόγιο, η ΑΑΔΕ έχει εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για την υλοποίηση του απαιτούμενου Πληροφοριακού Συστήματος, το οποίο θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου και των εισπράξεων εσόδων.

Ηλεκτρονική τιμολόγηση

• Προκειμένου να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, εισάγεται νέα τεχνική έμμεσου λογιστικού ελέγχου, η οποία θα καθορίζει τα ακαθάριστα έσοδα μιας εταιρείας. Επίσης, μια προγραμματισμένη ενημέρωση των δεδομένων των τραπεζικών λογαριασμών που διατηρεί η ΑΑΔΕ για ορισμένο αριθμό φορολογουμένων θα βοηθήσει στην εξεύρεση περιπτώσεων φοροδιαφυγής κατά τα τελευταία έτη. Επιπλέον, η ΑΑΔΕ θα εφαρμόσει ένα σχέδιο σχετικά με τη μετατόπιση κερδών (BEPS). Μέσα στα επόμενα χρόνια θα αναληφθούν δράσεις για την υιοθέτηση και αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Επιπλέον, η ΑΑΔΕ άρχισε να σχεδιάζει και να εφαρμόζει ένα ετήσιο πρόγραμμα ελέγχου για τα δύο τελευταία χρόνια. Κι αυτό, προκειμένου να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή, σε επαγγελματικούς τομείς με μεγάλο χάσμα ΦΠΑ και εισοδήματος. Αυτό θα ισχύει για ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.