Πως θα σωθούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων με κόκκινα δάνεια

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ανάσα στη συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτητών ακινήτων που έχουν κόκκινα δάνεια, αναμένεται να δώσει το σχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση. Πρόκειται για μία παραλλαγή του κυπριακού προγράμματος. Θα εφαρμοστεί για την προστασία της πρώτης κατοικίας των πιο αδύναμων νοικοκυριών.

Το πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας “Νέα Σελίδα”  θα ισχύσει από την 1η Μαρτίου 2019. Κι΄ αυτό γιατί δόθηκε δίμηνη παράταση στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη. Το σχέδιο προβλέπει σημαντικό κούρεμα του στεγαστικού δανείου, χαμηλότερα επιτόκια και επιδότηση από το κράτος του 1/3 της δόσης ή ακόμη και του 50% σε περιπτώσεις οικονομικά ανήμπορων νοικοκυριών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αρμόδιος για τα τραπεζικά θέματα εκ μέρους της κυβέρνησης υπουργός Επικρατείας, Αλέκος Φλαμπουράρης, πρόκειται σύντομα να παρουσιάσει το σχέδιο σε συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, με τη διοίκηση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών πριν από το τέλος του έτους και συγκεκριμένα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.

Κεντρική ιδέα της συνολικότερης κυβερνητικής παρέμβασης στο θέμα της διαχείρισης των κόκκινων στεγαστικών δανείων είναι να προστατευτούν μεν οι ασθενέστεροι, χωρίς να κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους, αλλά να υπάρξει και ταχεία εξυγίανση του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών, καθώς οι πιέσεις στο θέμα αυτό εκ μέρους της εποπτείας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ιδιαίτερα έντονες.

Με βάση τις πληροφορίες, η ελληνική εκδοχή του κυπριακού μοντέλου προβλέπει, όπως προαναφέρεται, την καταβολή από το κράτος του 1/3 της μηνιαίας δόσης των στεγαστικών δανείων των πιο αδύναμων οικονομικά νοικοκυριών. Σε περιπτώσεις δε πλήρους αδυναμίας των δανειοληπτών, η επιδότηση θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Για τον σκοπό αυτό το κονδύλι που θα διοχετεύεται από το κράτος υπολογίζεται σε 200 εκατ. ευρώ ετησίως.

Βασικά κριτήρια συμμετοχής των δανειοληπτών στο πρόγραμμα θα είναι η αξία του ακινήτου (όριο τα 250.000 ευρώ αντικειμενική αξία) και το διαθέσιμο εισόδημα (όχι μεγαλύτερο των 35.000 ευρώ ετησίως). Η ρύθμιση που θα προτείνεται στον δανειολήπτη προβλέπει εύλογο επιτόκιο και τοκοχρεολυτική μηνιαία δόση για την αποπληρωμή του δανείου, καθώς και διάρκεια αποπληρωμής έως 25 χρόνια.

Στην περίπτωση αυτή, στο ακίνητο, πέραν της προσημείωσης που ήδη φέρει υπέρ της πιστώτριας τράπεζας, εγγράφεται και νέα προσημείωση υπέρ του Δημοσίου. H προσημείωση του ακινήτου και από το Δημόσιο, σε συνδυασμό με την επιδότηση της δόσης του δανείου, σε περίπτωση πώλησης του ακινήτου δημιουργεί δικαιώματα στο Δημόσιο, το οποίο και θα αξιώσει την είσπραξη μέρους του τιμήματος από την πώληση κατά το ποσό που του αναλογεί βάσει της επιδότησης που έχει καταβάλει.

Το σχέδιο που βρίσκεται υπό συζήτηση προβλέπει, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, την αποπληρωμή του ποσού που αντιστοιχεί στην παρούσα αξία του ακινήτου και όχι στην αρχική και η διαφορά θα διαγράφεται, ενώ το δάνειο θα αποπληρώνεται σε βάθος 25ετίας. Όλα αυτά, βέβαια, θα ισχύουν για όσους πληρούν τα αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα τεθούν, ενώ ο δανειολήπτης θα πρέπει να είναι συνεπής, διαφορετικά θα χάνει τη ρύθμιση. Ενδεικτικά, σε ακίνητο που η αντικειμενική του αξία ήταν μέχρι 250.000 ευρώ όταν έγινε η αγορά, αλλά σήμερα η αγοραία αξία του βρίσκεται στα 100.000 ευρώ, θα υπάρξει γενναία μείωση (κούρεμα) του δανείου και η αποπληρωμή θα γίνεται στη βάση της σημερινής αξίας και όχι στο αρχικό ποσό του δανείου.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ύψος των κόκκινων στεγαστικών δανείων σε όλες τις ελληνικές τράπεζες ανέρχεται στα 29,2 δισ. ευρώ. Τραπεζικές πηγές υπολογίζουν τα κόκκινα δάνεια τα οποία έχουν ως κάλυψη ακίνητο που χρησιμοποιείται ως κατοικία στα 420.000. Από τον αριθμό αυτό πρέπει να αφαιρεθούν όσα έχουν ήδη ρυθμιστεί ή αναμένουν να εξεταστούν βάσει του νόμου Κατσέλη και τα οποία ανέρχονται, κατά πληροφορίες, σε 160.000 περίπου δάνεια.

Τα υπόλοιπα 260.000 κόκκινα δάνεια με εγγύηση κατοικία (περιλαμβανομένων και επιχειρηματικών δανείων με αυτό το χαρακτηριστικό) δεν έχουν μπει σε καθεστώς ρύθμισης. Ο συγκεκριμένος αριθμός, πάντως, ως προς την τελευταία υποκατηγορία πιθανώς να μειωθεί, εφόσον βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Το κυβερνητικό σχέδιο, ωστόσο, περιέχει πρόνοιες για όλα τα δάνεια που συνδέονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με την πρώτη κατοικία (επιχειρηματικά, τουριστικά κ.λπ.), καθώς και για τους εγγυητές τέτοιων δανείων.

Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Κομισιόν θεωρούν πως το άρθρο 9 του νόμου Κατσέλη, που προστατεύει την πρώτη κατοικία, συχνά αποτελεί άλλοθι σε πολλούς ώστε να μην προχωρήσουν σε διαδικασία συνεννόησης με τις τράπεζες για τα δάνειά τους. Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο αυτό, με βάση την αξία του ακινήτου, την οικογενειακή κατάσταση, το εισόδημα κ.λπ., αποτρέπει τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας και δημιουργεί προϋποθέσεις κουρέματος οφειλών.

Ωστόσο, λόγω του φόρτου των δικαστηρίων έχει οδηγήσει σε «πάγωμα» πολλές υποθέσεις, καθώς, εάν κάποιος έχει καταθέσει αίτηση για υπαγωγή στον νόμο, τότε, εφόσον δεν υπάρξει δικαστική απόφαση, δεν μπορεί να υπάρξουν διαδικασίες διευθέτησης του δανείου από τις τράπεζες. Ετσι, θέτει εκτός πλειστηριασμών ακίνητα αντικειμενικής αξίας 100.000-150.000 ευρώ. Για τον λόγο αυτό οι θεσμοί πιέζουν για επιλογές μιας πιο «σκληρής» διαχείρισης των δανείων προκειμένου να μην δημιουργηθεί νέα γενιά στρατηγικών κακοπληρωτών.

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, Νίκος Καραμούζης, ανέφερε ότι 18 δισ. κόκκινα δάνεια για ακίνητα είναι «εγκλωβισμένα» στις διαδικασίες του νόμου Κατσέλη και πως θα πρέπει να βρεθεί μια λύση γι’ αυτό. Πρόσθεσε δε ότι οι τράπεζες είναι έτοιμες να συμφωνήσουν με την κυβέρνηση για ένα πλαίσιο προστασίας που δεν θα δημιουργεί παρενέργειες, ούτως ώστε τα κατώτερα στρώματα να μπορέσουν με τη βοήθεια της πολιτείας να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Δημοσιεύθηκε στο φύλλο 81 της «Νέας Σελίδας» την Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2018.