Ολες οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ και τον ΦΜΑΠ-Ποιοι χάνουν και ποιοι κερδίζουν

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Μέχρι πρότινος οι πληροφορίες ανέφεραν ότι το 2017 θα ήταν η τελευταία χρονιά του ΕΝΦΙΑ, καθώς και ότι επρόκειτο να να αντικατασταθεί από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, το γνωστό μας από το παρελθόν ΦΜΑΠ.

Όμως, όπως και με τα τέλη κυκλοφορίας πηγαίνουμε από ανατροπή σε ανατροπή.

Οι τελευταίες πληροφορίες δεν αποκλείουν μεν την αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από τον ΦΜΑΠ, αλλά δεν είναι αυτή τη στιγμή η πρώτη επιλογή, ενώ δεν αποκλείουν και αλλαγές στον ίδιο τον ΕΝΦΙΑ.

Το τι ακριβώς θα γίνει θα εξαρτηθεί από τις νέες αντικειμενικές τιμές που θα εφαρμοστούν για τον υπολογισμό του φόρου.

Όταν καθοριστούν οι νέα αντικειμενικές, οι οποίες σύμφωνα με τη μνημονιακή δέσμευση θα πρέπει να προσεγγίζουν τις εμπορικές θα ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις.

Ο λόγοι είναι τουλάχιστον δύο. Ο πρώτος έχει σχέση με το ενδεχόμενο να βρεθεί η κυβέρνηση ενώπιον του παράδοξου φαινομένου να μειωθούν οι τιμές, άρα και ο φόρος στις πολύ ακριβές και ακριβές περιοχές και να αυξηθούν στις υποβαθμισμένες συνοικίες όπου κατάκανόνα κατοικούν τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμοπύ.

Και όπως γίνεται αντιληπτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δηλαδή να επιβαρυνθούν τα χαμηλά στρώματα και να ελαφρυνθούν οι έχοντες και κατέχοντες, εκτός των άλλων, δεν μπορεί να είναι πολιτικά και κοινωνικά διαχειρίσιμο. Αφήστε τις εσωκομματικές αντιδράσεις.

Αν οι 75 επιτροπές που έχουν συσταθεί για να προσδιορίσουν και να καθορίσουν τις νέες τιμές, επί των οποίων θα υπολογιστεί ο φόρος, και προπαντός οι δευτεροβάθμιες επιτροπές που θα εξετάσουν τα πορίσματα των πρωτοβάθμιων,  βγάλουν τέτοια αποτελέσματα, τότε θα βγει από το συρτάρι ο νέος τρόπος υπολογισμού, ο οποίος θα μοιάζει με τον ΦΜΑΠ, ενώ δεν αποκλείεται να μην τον βαφτίσουν ΦΜΑΠ, αλλά είτε να παραμείνει το ίδιο όνομα, είτε να τον αποκαλέσουν κάπως αλλιώς.

Στην περίπτωση, όμως, που δεν αλλάξουν ριζικά οι τιμές και προπαντός αν κινηθούν αναλογικά με τις σημερινές σε όλες τις περιοχές, τότε οι αλλαγές στον υπολογισμό του φόρου δεν θα είναι δραστικές και οι παρεμβάσεις θα περιοριστούν στους συντελεστές, που θα εφαρμοστούν για να καταλογιστούν 3,2 δις. φόρος (όσος και στο παρελθόν) και να εισπραχθούν 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή όσα κάθε χρόνο.

Στην περίπτωση που υπάρξουν σημαντικές διαφοροποιήσεις και ανατροπές στις αντικειμενικές τιμές, τότε το νέο σύστημα για το φόρο στην ακίνητη περιουσία που θα εφαρμοστεί, θα έχει τρεις σημαντικές αλλαγές.

Η πρώτη και πιο σημαντική είναι η προοδευτικότητα του φόρου και το κρίσιμο είναι τι θια πει προοδευτικός. Αυτό σημαίνει ότι θα ελαφρυνθούν οι χαμηλότερες περιουσίες και θα επιβαρυνθούν οι μεγαλύτερες. Μάλιστα υπάρχει η σκέψη να υπάρξει αφορολόγητο για περιουσίες ως 50.000 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου 2.800.000 ιδιοκτήτες δεν θα πληρώσουν το νέο φόρο.

Η άλλη σκέψη είναι να αυξάνεται το αφορολόγητο ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογένειας. Ομως, αυτή η επιλογή, όπως λένε από το υπουργείο Οικονομικών, θα προκαλέσει υπέρμετρη επιβάρυνση στις μεγαλύτερες περιουσίες, πράγμα που προβληματίζει.

Προς το παρόν το σχέδιο βρίσκεται στο στάδιο των δοκιμών ώστε να οριστικοποιηθεί το στατιστικό υπόδειγμα, ο αλγόριθμος που θα μετατρέπει τελικά τα εισερχόμενα δεδομένα σε τιμές ζώνης. Το σύστημα αυτό τροφοδοτείται από τα δεδομένα των μεταβιβάσεων στα συμβολαιογραφεία που δηλώνονται στην πλατφόρμα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, από τα στοιχεία των τραπεζών που στηρίζονται σε φυσικές εκτιμήσεις των ακινήτων και από τα μισθωτήρια συμβόλαια.

Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε όσα είχαμε αποκαλύψει σε παλαιότερο ρεπορτάζ, σύμφωνα με το οποίο, οι τιμές που αναγράφονται από τα συμβολαιογραφεία στην πλατφόρμα της ΓΓΠΣ είναι σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ «πειραγμένες». Για παράδειγμα δηλώθηκε πώληση πάρκινγκ στην Κυψέλη στην τιμή των (κρατηθείτε παρακαλώ) εννέα λεπτών, ναι καλά διαβάσατε ΕΝΝΕΑ λεπτών.

Επιπλέον, η ομάδα εργασίας διαπίστωσε, όπως άλλωστε και η συντονιστική επιτροπή, ότι η κατάσταση στην αγορά ακινήτων είναι τέτοια που δεν επιτρέπει τον αυτόματο υπολογισμό τιμών ζώνης.

Κι΄ αυτό γιατί στη συντριπτική πλειονότητα των τιμών ζώνης δεν υπάρχουν καθόλου συναλλαγές, ενώ σε μεγάλο αριθμό των υπολοίπων οι συναλλαγές είναι πολύ λίγες, ώστα να εξαχθούν σωστά συμπεράσματα..

Η δεύτερη αλλαγή που προωθείται έχει ως στόχο τους ιδιοκτήτες ακινήτων που προχώρησαν σε γονικές παροχές ή μεταβίβασαν κατά κύριο λόγο την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία σε μέλη της οικογένειάς τους, ώστε να περιορίσουν τον συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ.

Δηλαδή «έσπασαν» την ακίνητη περιουσία σε τμήματα κάτω των 200.000 ευρώ που ανέρχεται σήμερα το αφορολόγητο όριο, για να μειώσουν ελαφρώς τους υπερβολικούς φόρους που πληρώνουν για τα ακίνητα που διαθέτουν. Το σχέδιο, που έχει υποβληθεί στους θεσμούς, προβλέπει ότι ο φόρος θα υπολογίζεται στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας που έχει η οικογένεια (ζευγάρι και ανήλικα τέκνα).

Η τρίτη αλλαγή στη φορολογία της ακίνητης περιουσίας είναι στο νέο φόρο να ενταχθούν όλα τα αγροτεμάχια, επιλογή που θα επιβαρύνει όλους τους ιδιοκτήτες, αλλά κυρίως τους αγρότες, καθώς η κατηγορία αυτή κατέχει και τη μερίδα του λέοντος των αγροτεμαχίων.

Σήμερα, τα αγροτεμάχια εξαιρούνται από τον συμπληρωματικό φόρο (η εξαίρεση είναι μέχρι και το 2018). Στόχος της κυβέρνησης είναι να μεταφέρει το φορολογικό βάρος στους ιδιοκτήτες ακινήτων με μεγάλη περιουσία και να απαλλάξει τις μικρές ιδιοκτησίες από τον φόρο ή να τους επιβληθεί ένας πολύ μικρότερος φόρος σε σχέση με σήμερα.