Ψυχολογία – 10 ερωτήσεις (με 10 απαντήσεις) γύρω από την εξάρτηση ουσιών

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Η χρήση ουσιών έχει κανόνες. Έχει ταξικό πρόσημο. Εμπεριέχει, ίσως στο σύνολο της, εκείνο που ονομάζουμε ανθρώπινο πάθος.

Υπάρχουν αξίες, μικρές και μεγάλες, που αφορούν στο ζήτημα των ναρκωτικών και παραμένουν λιγότερο φωτισμένες ακόμα και σε ανθρώπους που η χρήση τους είναι συχνή. Οι παρακάτω ερωτήσεις και απαντήσεις φωτίζουν μια “σκηνή” που πολλοί άνθρωποι κινούνται ή σκοπεύουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να κινηθούν. Η ψυχολόγος Αναστασία Νικολάου μας εισάγει στην πραγματικότητα της εξάρτησης απαντώντας ερωτήσεις γύρω από ένα θέμα που σχεδόν απασχολεί ή θα απασχολήσει όλους μας.

1.Πότε λέμε πως ένας άνθρωπος είναι εξαρτημένος από ουσίες;
Είναι ένα ερώτημα που δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Η εξάρτηση δεν είναι ένα γεγονός με ξεκάθαρα χρονικά όρια στη ζωή ενός χρήστη. Κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει πότε ξεκίνησε κανείς τη χρήση και με ποια ουσία και πάλι όμως δεν θα προσέγγιζε σε καμία περίπτωση παρά την κορυφή του παγόβουνου. Συνήθως παίρνει πάρα πολύ χρόνο στους χρήστες και στο περιβάλλον τους προκειμένου να αναγνωρίσουν και να παραδεχτούν την εγκατάσταση της εξάρτησης. Οι ουσίες σταδιακά κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος στη ζωή και την καθημερινότητα εκτοπίζοντας ενδιαφέροντα, περιορίζοντας τον κοινωνικό ορίζοντα, κατακερματίζοντας τις προσωπικές σχέσεις, επιβάλλοντας τελικά, θα τολμούσαμε να πούμε, μια μονοτονία, μια μονοφαγία, όπου το μόνιμο πιάτο που γεύεται ο χρήστης είναι το ναρκωτικό της αρεσκείας και της ανάγκης του. Όταν η αναζήτηση της ουσίας αποκτήσει αυτόν τον καταναγκαστικό, επαναληπτικό χαρακτήρα και η αρχική ευφορία αντικατασταθεί από το άγχος για την επόμενη δόση και την επίγνωση της αυτοπαγίδευσης, τότε μπορούμε να πούμε ότι ο χρήστης έχει πλέον καταδυθεί στα σκοτεινά βάθη της εξάρτησης.

2.Η χρήση ευφορικής κάνναβης είναι αθώα;
Γίνεται πολύς λόγος και υπάρχει μεγάλη επιστημονική αντιπαράθεση σχετικά με τον διαχωρισμό των ουσιών σε ελαφριές και σκληρές, εθιστικές και μη εθιστικές, βλαβερές και λιγότερο βλαβερές. Τα τελευταία χρόνια στην ιατρική και στην ψυχιατρική πειραματικά χρησιμοποιούνται ψυχοτρόπες ουσίες όπως η κάνναβη, το LSD, η μεσκαλίνη, η κεταμίνη και άλλες ουσίες για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης, του άγχους, αλλά και ως συνοδευτική θεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο και σοβαρά χρόνια νοσήματα.

Είναι δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ τού τι θεωρεί κανείς αθώο και τι όχι. Καμία ουσία από μόνη της δεν φτάνει για να δημιουργήσει το φαινόμενο της εξάρτησης, το οποίο είναι πολυπαραγοντικό και σύνθετο. Άρα καμία ουσία δεν έχει νόημα να δαιμονοποιείται. Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ειδικά για την κάνναβη που ρωτήσατε πως, μολονότι θεωρείται λιγότερο εθιστική, συγκεντρώνει μερικά άκρως ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Η κάνναβη είναι μια ψυχοτρόπος ουσία. Αυτό σημαίνει ότι επενεργεί στον ψυχισμό και τον τρόπο που το άτομο προσλαμβάνει την πραγματικότητα, όταν είναι υπό την επήρεια της συγκεκριμένης ουσίας. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο εκδήλωσης άγχους, κρίσεων πανικού και ψυχωτικών επεισοδίων προκαλούμενα από τοξίκωση με κάνναβη. Κάποιες από αυτές τις ψυχολογικές αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα με προδιαθεσικούς παράγοντες οδηγούν στην εμφάνιση μιας περισσότερο επίμονης συμπτωματολογίας που δεν υποχωρεί με τη διακοπή της χρήσης.

3.Για τους χρήστες η πιάτσα είναι κάτι παραπάνω από σημείο αγοράς και πώλησης ουσιών;
Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση αυτή. Η ζωή στη χρήση δε σημαίνει μια ζωή που στερείται των βασικών ανθρώπινων αναγκών και λειτουργιών, όπως είναι η συνύπαρξη, η ταύτιση, η συμπόρευση και η κοινωνικοποίηση. Η πιάτσα είναι το κέντρο της χρήσης. Φιλοξενεί την εξάρτηση, τη θρέφει και της δίνει απάγκιο. Ο χρήστης βρίσκεται μεταξύ ανθρώπων που συμμερίζονται ένα κοινό πάθος, έναν κοινό τρόπο να βλέπουν τον κόσμο. Ζει εκεί, ερωτεύεται, θυμώνει, ονειρεύεται, πεθαίνει. Όλα αυτά με έναν ακραίο, αλλότριο τρόπο από εκείνον που βιώνει η υπόλοιπη πόλη και ο καθένας από εμάς υποκρινόμενος ότι είναι απολύτως υγιής. Όλα αυτά σε κοινή θέα – κι όμως η πιάτσα για την πόλη είναι αόρατη. Είναι παρόντες και ταυτόχρονα απόντες. Αποσυρμένοι, αλλά και αποκλεισμένοι μπροστά στη ματιά μας που προσπερνά βιαστικά καθώς πορευόμαστε στη δική μας καταναγκαστική καθημερινότητα. Παρίες ανάμεσα σε αγχωμένους συμπολίτες. Καθρέφτης μιας πόλης που κατοικείται από μονάδες…

διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο: fragilemag.gr