Η μεγάλη ανατριχίλα του επιστήμονα της NASA από τις φωτογραφίες και το ταξίδι πέρα από το ηλιακό σύστημα των Voyager

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Το 1979 ο Alan Cummings, επιστήμονας της NASA σχετικά με την αποστολή Voyager, μπήκε σε ένα δωμάτιο του Πανεπιστημίου Caltech, στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια και είδες τις πρώτες φωτογραφίες από εξωγήινους κόσμους στην οθόνη του υπολογιστή του. Η φωτογραφία που έφτασε στον υπολογιστή του παρουσίαζε έναν κόσμο που δεν είχε δει παρόμοιό του. Ήταν ένα φεγγάρι γεμάτο από ηφαίστεια. Ο Cummings δεν πίστευε στα μάτια του και οι εικόνες του έφεραν ανατριχίλα.

«Νόμιζα ότι οι φοιτητές του Caltech έκαναν μια φάρσα», είπε ο Cummings. «Μα όχι, ήταν αληθινό».

Ήταν εικόνα από την Ιώ, το φεγγάρι του Δία, που είναι το πιο ηφαιστειακό μέρος του Γαλαξία μας. Είδε μια άγονη επιφάνεια, χτυπημένη από αμέτρητους αστεροειδείς. Το φεγγάρι αυτό δεν είναι σαν το δικό μας, καθώς είναι πολύ ζωντανό από εκρήξεις ηφαιστείων και με λάβα να ρέει σε όλη του την επιφάνεια.

«Μου προκαλεί ρίγη, ακόμη και τώρα», είπε ο Cummings, ο οποίος ξεκίνησε να εργάζεται στην αποστολή Voyager πριν από 51 χρόνια.

Τα δύο Voyager εκτοξεύτηκαν το 1977 και ήταν φτιαγμένα για να αντέξουν μόνο 5 χρόνια. Τώρα, πλησιάζουν τα 50 χρόνια στο διάστημα και συνεχίζουν να μας στέλνουν δεδομένα και εικόνες, με το Voyager 1 να βρίσκεται 24.1 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά και το Voyager 2 να έχει φτάσει τα 19.3 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την Γη. Τα δύο σκάφη έχουν αφήσει πίσω τους το ηλιακό μας σύστημα και πλέον πλέουν στο διαστρικό διάστημα, στέλνοντάς μας πολύτιμες πληροφορίες ακόμα και σήμερα.

«Αυτά είναι τα μόνα διαστημόπλοια που ήταν εκεί», θυμάται  ο Cummings. Δεκαετίες αργότερα, το σκάφος και οι απαρχαιωμένοι υπολογιστές τους αντιμετώπισαν ο καθένας έναν αριθμό δυσλειτουργιών – οι οποίες έχουν επανειλημμένα διορθωθεί από μια έξυπνη ομάδα αφοσιωμένων μηχανικών του Voyager.

Η τωρινή κατάσταση του Voyager 1 είναι σοβαρή. Υπάρχει επικοινωνία με την Γη, όμως δεν έρχονται επιστημονικά δεδομένα ή δεδομένα για την κατάστασή του, πίσω στην Γη. Πριν λίγες μέρες όμως η NASA έλαβε ένα μέρος από τα δεδομένα της μνήμης του σκάφους, που ίσως παρέχουν αρκετά δεδομένα για να βρουν οι μηχανικοί της NASA μια λύση. Όμως, σε μια τόσο μεγάλη απόσταση και με την επικοινωνία να γίνεται με ραδιοκύματα, χρειάζεται σχεδόν μία μέρα για να πάει το κάθε μήνυμα μέχρι το σκάφος και άλλη μία μέρα μέχρι να επιστρέψει η απάντηση.

Παράλληλα τελειώνει και η ενέργεια που έχουν διαθέσιμα τα σκάφη και η NASA έχει ήδη αρχίσει να κλείνει υποσυστήματά τους, ώστε να εξοικονομήσει ενέργεια. Στα μέσα της δεκαετία του 2030, η επικοινωνία με το σκάφος θα σταματήσει. Όμως τα δύο σκάφη Voyager θα συνεχίσουν την αποστολή τους, καθώς φέρουν χρυσές πλάκες, με πληροφορίες για την θέση μας στο ηλιακό σύστημα, με στόχο την επικοινωνία με άλλες ανεπτυγμένες μορφές ζωής. Όμως αυτά τα δύο σκάφη κατάφεραν να αλλάξουν για πάντα την άποψή μας για το διάστημα.

Οι αποστολές Voyager σχεδιάστηκαν αρχικά για την εξερεύνηση του Δία και του Κρόνου. Τώρα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το αρχικό τους δρομολόγιο. Για το Cummings και τους συνάδελφους του όμως αυτό ήταν το αρχικό σχέδιο. Τα σκάφη είναι πυρηνικά, που σημαίνει πως δεν θα έμεναν από καύσιμα για δεκαετίες.

«Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν να περάσει από την επιφάνεια εκτόξευσης», είπε ο φυσικός, υπενθυμίζοντας μια σειρά από αποτυχημένες εκτοξεύσεις. «Πολλοί από εμάς είχαμε στόχο να φτάσουμε στο διαστρικό διάστημα».

Αμέσως μετά την εκτόξευση, τα δύο σκάφη έφτασαν γρήγορα στον Δία, περνώντας δίπλα από αυτό τον γίγαντα αερίων το 1979. Από εκεί μας έστειλαν φωτογραφίες από τον πλανήτη, όπως δεν είχαμε δει ποτέ ξανά. Σε αυτές είδαμε τον Δία με την ταραχώδη ατμόσφαιρά του, με ζώνες νεφών να κινούνται προς διαφορετικές κατευθύνσεις, που θυμίζουν τις γιγάντιες καταιγίδες της Γης, απλά πολύ μεγαλύτερες.

«Ήμασταν σοκαρισμένοι και έκπληκτοι», είπε ο Cummings.

 

Αλλά τα φεγγάρια του Δία ήταν επίσης εντυπωσιακά, από την καυτή Ιώ, πέρασε στην παγωμένη Ευρώπη, με γιγάντιες ρωγμές να διασχίζουν όλη την επιφάνειά της. Από τότε ξεκίνησε η εξερεύνηση της Ευρώπης και τώρα έχουν τις υποψίες πως κάτω από τους πάγους υπάρχει ένας τεράστιος ωκεανός, με βάθος μέχρι και 150 χιλιόμετρα. Μάλιστα, το Europa Clipper, θα εκτοξευτεί σύντομα για να εξερευνήσει το παγωμένο φεγγάρι του Δία.

Τα δύο Voyager συνέχισαν προς τον πανέμορφο και μεγαλοπρεπή Κρόνο. Εκεί εντόπισαν εκπληκτικές λεπτομέρειες στους δακτυλίους και είδαν και τα φεγγάρια του. Μάλιστα το φεγγάρι Τιτάνας, φαίνεται να φιλοξενεί μια πυκνή ατμόσφαιρα και πιθανώς θάλασσες μεθανίου. Τώρα χρόνια μετά, έχουμε στείλει την αποστολή Dragonfly, με ένα όχημα που θα προσγειωθεί στην επιφάνεια του Τιτάνα. Το σκάφος αναμένεται να φτάσει το 2028 στον Τιτάνα, που έχει ένα περιβάλλον που μοιάζει πολύ με την πρώιμη Γη.

Σε αυτό το σημείο τα σκάφη Voyager χαιρετήθηκαν και το καθένα συνέχισε προς διαφορετική κατεύθυνση, ακολουθώντας διαφορετικά μονοπάτια στην κοσμική μας γειτονιά. Το Voyager 1 συνέχισε προς τα πέρατα του Σύμπαντος, ενώ το Voyager 2 έκανε τις πρώτες ιστορικές πτήσεις στον Ουρανό και τον Ποσειφώνα και τα φεγγάρια τους.

Για πρώτη φορά ο Cummings είδε το παγωμένο φεγγάρι Μιράντα του Ουρανού. Έμοιαζε σαν να είναι τυλιγμένο με κάτι και ο Cummings είπε  «Έμοιαζε με το Death Star», από το Star Wars.

Μετά ήρθαν τα δεδομένα και οι φωτογραφίες από τον Τρίτωνα, το φεγγάρι του Ποσειδώνα, που απέχει 3.8 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από την Γη. Εκεί βρήκαμε ακραίες θερμοκρασίες στην επιφάνεια, που έφταναν τους -235 βαθμούς Κελσίου. Ακόμα και με αυτές τις θερμοκρασίες όμως, το φεγγάρι εκτόξευε ποσότητες πάγου ύψους χιλιομέτρων από τεράστιους θερμοπίδακες!

«Είναι τόσο εκπληκτικό που είδαμε όλη αυτή τη δραστηριότητα σε κρύα φεγγάρια», είπε ο Cummings.

Είμαστε στο 1989 και το Voyager έχει ακόμα πολλά να κάνει.

14 Φεβρουαρίου του 1990, οι μηχανικοί της NASA σχεδιάζουν να κλείσουν τις κάμερες του Voyager για να εξοικονομήσουν ενέργεια. Οι πτήσεις δίπλα σε νέους κόσμους είχε τελειώσει και τώρα ξεκινάει το ταξίδι για τα πιο μακρινά σημεία του ηλιακού μας συστήματος. Πριν κλείσουν οι κάμερες όμως, το Voyager 1 τραβάει ένα οικογενειακό πορτρέτο του ηλιακού μας συστήματος. Σε αυτή την φωτογραφία εμφανίζεται η Χλωμή Μπλε Κουκίδα, μια μικρή λαμπερή κουκίδα μέσα στο ηλιακό μας σύστημα, που δεν είναι άλλη από την Γη, 6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από το Voyager.

“Κοιτάξτε ξανά αυτή την κουκκίδα. Εδώ είναι. Εκεί είναι το σπίτι. Αυτό είμαστε εμείς”, έγραψε ο διάσημος κοσμολόγος Καρλ Σάγκαν.

Το σκάφος Voyager έχει πλέον βγει από το ηλιακό μας σύστημα και επιβιώνει μέσα σε ακραίο κρύο και γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες. Οι κοσμικές ακτίνες είναι ενεργητικά σωματίδια που δημιουργούνται από ισχυρά γεγονότα στο Σύμπαν, όπως την έκρηξη αστέρων.

Τα δύο Voyagers είναι πλέον στον διαστρικό χώρο, μια περιοχή ανάμεσα σε αστέρια. Ταξιδεύουν έξω από την προστασία των σωματιδίων και των μαγνητικών πεδίων του ηλιακού μας συστήματος. Συλλέγουν πρωτοφανείς πληροφορίες σχετικά με την ακτινοβολία σε αχαρτογράφητα σημεία του Σύμπαντος και τις στέλνουν πίσω στην Γη (Το Voyager 1 δεν μπορεί να στείλει στην παρούσα φάση, όμως οι μηχανικοί της NASA προσπαθούν να λύσουν τον πρόβλημα).

«Τα επιστημονικά δεδομένα που επιστρέφουν τα Voyager γίνονται πιο πολύτιμα όσο πιο μακριά από τον Ήλιο πηγαίνουν, οπότε σίγουρα ενδιαφερόμαστε να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα επιστημονικά όργανα λειτουργικά», είπε η Linda Spilker, επιστήμονας του προγράμματος Voyager, πέρυσι.

Ο Cummings ελπίζει πως τα υπόλοιπα όργανα θα παραμείνουν λειτουργικά για λίγα ακόμα χρόνια, τουλάχιστον μέχρι να συμπληρωθούν τα 50 χρόνια στο Διάστημα. Όταν θα χάσουμε την επικοινωνία με τα σκάφη και δεν θα λαμβάνουμε δεδομένα, τότε θα ξεκινήσει το μεγαλύτερο ταξίδι για τα δύο εκπληκτικά σκάφη. Στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μέρος της αποστολής του είναι να γίνει ένας Διαστημικός Αγγελιοφόρος της Γης.

Το σκάφος Voyager φέρει «ένα είδος χρονοκάψουλας, που προορίζεται να επικοινωνήσει μια ιστορία του κόσμου μας σε εξωγήινους», εξηγεί η NASA. «Το μήνυμα του Voyager μεταφέρεται από έναν δίσκο φωνογράφου, έναν επιχρυσωμένο χάλκινο δίσκο 12 ιντσών που περιέχει ήχους και εικόνες που έχουν επιλεγεί για να απεικονίσουν την ποικιλομορφία της ζωής και του πολιτισμού στη Γη». Στο άλμπουμ περιλαμβάνεται το σινγκλ του Chuck Berry, “Johnny B. Goode”.

Στο κενό διαστρικό χώρο, τα Voyagers είναι δύσκολο να συνθλιβούν σε κάτι. Απλά θα συνεχίσουν να κινούνται στο Σύμπαν. Όταν ρώτησαν τον Cummings αν η αποστολή θα συνεχίσει το ταξίδι της για δισεκατομμύρια χρόνια, απάντησε με λίγα λόγια:

«Θα το κάνει».