QatarGate: Πόσο σκορποχώρι είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Τον Φεβρουάριο του 2020, η Εύα Καϊλή, η υψηλών προδιαγραφών αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, βρέθηκε στο πεντάστερο ξενοδοχείο Ritz Carlton στην πρωτεύουσα Ντόχατου Κατάρ, συντονίζοντας μια συζήτηση για τους γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τη δημοκρατία.

Σήμερα η Καϊλή είναι στη φυλακή, παρασύρθηκε σε ένα σκάνδαλο διαφθοράς υψηλών οκτανίων που κυριεύει το κατεστημένο της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στο οποίο το Κατάρ -αλλά και το Μαρόκο- κατηγορούνται ότι πληρώνουν τους βουλευτές της ΕΕ προκειμένου να επηρεάσουν το έργο του Κοινοβουλίου.

Το συνέδριο δεν ήρθε από το πουθενά. Οι σπόροι του είχαν φυτευτεί περίπου δύο χρόνια πριν, όταν το τότε μέλος του κοινοβουλίου Pier Antonio Panzeri, ο φερόμενος ως αρχηγός του σχεδίου διαφθοράς, υπέγραψε μια ημιεπίσημη συμφωνία συνεργασίας με μια οργάνωση που συνδέεται με την κυβέρνηση του Κατάρ.

Το POLITICO έλαβε τώρα το έγγραφο, αφού πρώτα έκανε αναφορά για την ύπαρξή του τον περασμένο μήνα και σημειώνει:

Η συμφωνία φάντασμα

Το σύμφωνο, το οποίο υπέγραψε ο Panzeri ως επικεφαλής της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κοινοβουλίου, συνέδεσε το σώμα της ΕΕ με την επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κατάρ. Δεσμεύτηκε για «στενότερη συνεργασία» μεταξύ των δύο πλευρών, αναφέροντας τα ετήσια «έργα» και την ανταλλαγή «εμπειριών και εμπειρογνωμοσύνης».

Παράλληλα, έθεσε τις βάσεις για χρόνια συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων συνεδρίων και ταξιδιών νομοθετών στη Ντόχα, με το Κατάρ να καλύπτει πτήσεις business class και διαμονές σε πολυτελή ξενοδοχεία.

Σημειωτέον πάντως ότι η συμφωνία δεν υπάρχει επίσημα, σύμφωνα με τη Βουλή. Το σημείωμα δεν πέρασε ποτέ στους νομοθέτες για επανεξέταση -παρά το ότι ο Panzeri είπε ότι θα το έκανε- ούτε πέρασε από κανένα επίσημο κανάλι έγκρισης.

«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει επίσημη γνώση του εγγράφου στο οποίο αναφέρεστε», δήλωσε στο POLITICO αξιωματούχος των υπηρεσιών Τύπου του Κοινοβουλίου.

Κι όμως υπάρχει…

Ωστόσο, το έγγραφο υπάρχει, απεικονίζοντας πώς μια ξένη χώρα μπόρεσε να δημιουργήσει ουσιαστικούς δεσμούς με τους νομοθέτες της ΕΕ και μια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χωρίς ποτέ αποτελέσει τυπικά επίσημο έγγραφο.

«Αυτό είναι προβληματικό», είπε η Μόνικα Χολμάιερ, ευρωβουλευτής από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) που ηγείται της επιτροπής δημοσιονομικού ελέγχου. «Δείχνει ότι πρέπει να είμαστε πολύ πιο ενήμεροι για το τι συμβαίνει».

«Αυτό είναι εξαιρετικό», θαύμασε κάποιος που γνωρίζει πώς λειτουργεί η επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων (γνωστή ως DROI).

Το Κατάρ υποστηρίζει σταθερά ότι απορρίπτει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς περί αδικαιολόγητης παρέμβασης στο έργο της ΕΕ.

Η υπογραφή του εγγράφου

Ο Panzeri υπέγραψε τη συμφωνία στις 26 Απριλίου 2018, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της επιτροπής DROI στις Βρυξέλλες με τον Ali bin Samikh Al Marri, ο οποίος προήδρευσε της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κατάρ (NHRC). Το NHRC αναφέρει στον ιστότοπό του ότι απολαμβάνει «πλήρης ανεξαρτησίας» από την κυβέρνηση του Κατάρ.

Απευθυνόμενος σε μια χούφτα ευρωβουλευτών σε μια εν πολλοίς άδεια αίθουσα, ο Αλ Μάρρι υποστήριξε ότι η κυβέρνηση του Κατάρ είχε κάνει «τεράστια βήματα» στις μεταρρυθμίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αν και παραδέχτηκε ότι δεν ήταν ακόμη επαρκής. Κατηγόρησε τη Σαουδική Αραβία και άλλους γείτονες του Κόλπου για την επιβολή αυτού που αποκάλεσε «συλλογικές κυρώσεις» εν μέσω διπλωματικής αντιπαράθεσης που οδήγησε σε «παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Στο τέλος της ωριαίας συνεδρίασης της επιτροπής, ο Panzeri έκανε μια σύντομη, παροδική αναφορά σε ένα «έγγραφο διαβούλευσης και συνεργασίας που θα υπογράψουμε σήμερα και θα παράσχουμε στα μέλη της υποεπιτροπής DROI». Αλλά δεν το έλαβαν ποτέ.

«Δεν έχει συμβεί ποτέ», είπε ο Petras Auštrevičius, ένας Λιθουανός φιλελεύθερος ευρωβουλευτής που ηγήθηκε των εργασιών της ομάδας του για τα ανθρώπινα δικαιώματα εκείνη την εποχή. Δύο πρώην ευρωβουλευτές με ρόλους συντονισμού στην επιτροπή, η Barbara Lochbihler και η Marie-Christine Vergiat, δήλωσαν επίσης ότι δεν θυμούνται μια τέτοια συμφωνία.

Ο Auštrevičius πρόσθεσε ότι ακόμη και η απόφαση να προσκληθεί ο Al Marri να μιλήσει στην επιτροπή εκείνη την ημέρα δεν είχε υπογραφεί από συναδέλφους ευρωβουλευτές, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική.

«Φαίνεται ότι ο πρόεδρος [Panzeri] αποφάσισε να προσκαλέσει τον [Al Marri] μετά από μια πρόσφατη ιδιωτική επίσκεψη στο Κατάρ, την οποία δεν γνώριζα», είπε ο Auštrevičius.

Το ταξίδι στο Κατάρ
Πράγματι, την ημέρα που υπογράφηκε η συμφωνία, ο Panzeri επέστρεψε στις Βρυξέλλες μετά από ένα ταξίδι στο Κατάρ με τον κοινοβουλευτικό βοηθό του, Francesco Giorgi.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Panzeri συνάντησε τον τότε πρωθυπουργό του Κατάρ Abdullah Bin Nasser bin Khalifa Al Thani, τον ομόλογό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα Al Marri και επαίνεσε τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις του Κατάρ ενόψει του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου, σύμφωνα με ρεπορτάζ των μέσων ενημέρωσης που ανέβασε ο Panzeri.

Ο Αλ Μάρρι θα γινόταν αργότερα υπουργός Εργασίας του Κατάρ, καθώς η παγκόσμια κριτική αυξήθηκε για τη συμπεριφορά της Ντόχα προς τους μετανάστες εργάτες που κατασκεύαζαν τα στάδια του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Ο Giorgi, ο βοηθός του Panzeri, θα κρατηθεί αργότερα μαζί με το αφεντικό του και την Καϊλή. Και οι τρεις κατηγορούνται για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.

Ακόμη την ψάχνουν

Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, οι αξιωματούχοι του κοινοβουλίου ξύνουν το κεφάλι τους για το πώς θα μπορούσε να είχε υπογραφεί μια τέτοια συμφωνία. Ακόμη και η ίδια η υπογραφή καλύπτεται από μυστήριο.

Σύμφωνα με τις υπηρεσίες Τύπου της Βουλής, η συμφωνία υπεγράφη στο γραφείο του Panzeri. Αλλά μια φωτογραφία της υπογραφής δείχνει ένα μέλος του προσωπικού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να είναι παρών, καθώς και τις επίσημες σημαίες της ΕΕ και του Κατάρ.

Και ένα δεύτερο άτομο που γνωρίζει το έργο της επιτροπής είπε ότι η υπογραφή πραγματοποιήθηκε σε μία από τις επίσημες αίθουσες πρωτοκόλλου του Κοινοβουλίου, που συνήθως χρησιμοποιείται από ξένες αντιπροσωπείες.

Το ίδιο το κείμενο της συμφωνίας είναι ασαφές.

«Αποφασίστηκε να συνεχιστεί η διμερής δραστηριότητα μέσω διαβούλευσης και συνεννόησης συνεργασίας μεταξύ των δύο μερών», αναφέρεται στην ίδια όψη του χαρτιού Α4.

«Αυτή η κατανόηση», προσθέτει, «στοχεύει στη ρύθμιση και τη διευκόλυνση των σχέσεων μεταξύ του NHRC και του DROI μέσω της προώθησης στενότερης συνεργασίας, της ανταλλαγής διμερών εμπειρογνωμοσύνης, πληροφοριών και επαφών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Η «αποστολή» Panzeri στη Ντόχα

Το 2019, ένα χρόνο αφότου επιτεύχθηκε «αυτή η συνεννόηση», το Κατάρ συνδιοργάνωσε το πρώτο του συνέδριο στη Ντόχα σε συνεργασία με το Κοινοβούλιο, ή τουλάχιστον με το λογότυπο του Κοινοβουλίου επιστρωμένο παντού. Θέμα: Καταπολέμηση της ατιμωρησίας.

Στη διάσκεψη, ο Panzeri επαίνεσε το Κατάρ ως σημείο «αναφοράς» για τα παγκόσμια πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα άρθρο στους Gulf Times ανέφερε ότι ο Panzeri είπε ότι η διάσκεψη ήταν ένα άμεσο αποτέλεσμα της συμφωνίας του 2019. Αργότερα, η «καταπολέμηση της ατιμωρησίας» θα γινόταν ακόμη και η ομώνυμη αιτία της ΜΚΟ του Panzeri.

Στη συνέχεια ήρθε η διάσκεψη του 2020, που πραγματοποιήθηκε στη Ντόχα στις 16 και 17 Φεβρουαρίου και προφανώς συνδιοργανώθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το νέο θέμα: «Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκλήσεις και τρόποι προώθησης των ελευθεριών και προστασίας των ακτιβιστών».

Ο αξιωματούχος των υπηρεσιών Τύπου του Κοινοβουλίου αρνήθηκε ότι η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε, λέγοντας ότι «δεν ήταν εκδήλωση του θεσμού, αλλά πρέπει ακόμα να ερευνήσουμε πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το λογότυπο [του Κοινοβουλίου]».

Οι 300 παρευρισκόμενοι είχαν πτήσεις business class που πληρώθηκαν από τους Κατάρ, συν διαμονή στο ξενοδοχείο Ritz Carlton και ένα δείπνο στο εθνικό μουσείο του Κατάρ για να τελειώσει το συνέδριο.

Η Καϊλή δεν ήταν η μόνη κορυφαία πολιτικός της ΕΕ εκεί. Καθώς ολοκλήρωσε τα καθήκοντά της, η Kaili ευχαρίστησε τον Panzeri που «οργάνωσε στην πραγματικότητα αυτή την αντιπροσωπεία».

Ο Panzeri -ο οποίος είχε αποχωρήσει από το Κοινοβούλιο το 2019- καθόταν στην πρώτη σειρά δίπλα στον κρατούμενο πλέον βοηθό του, Giorgi.

Παρών ήταν επίσης ο βουλευτής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) Marc Tarabella, ο οποίος συνελήφθη την περασμένη εβδομάδα καθώς η αστυνομία επεκτείνει την έρευνα. Οι Βέλγοι εισαγγελείς υποπτεύονται ότι ο Tarabella πήρε έως και 140.000 ευρώ σε μετρητά από την Panzeri για να επηρεάσει το έργο της ΕΕ στο Κατάρ.

Ο δικηγόρος του Tarabella, Maxim Töller, αρνήθηκε ότι ο Panzeri οργάνωσε το ταξίδι: «Δεν είναι ο κύριος Panzeri. … Λοιπόν, ήταν στο ταξίδι».

Ο Tarabella δεν αποκάλυψε το επιδοτούμενο ταξίδι μέχρι τον περασμένο μήνα, χρόνια μετά την προθεσμία του Κοινοβουλίου. Ο Ταραμπέλα προέβαλλε πολλές δικαιολογίες για την καθυστερημένη δήλωση, συμπεριλαμβανομένου ότι πίστευε ότι δεν ήταν πλέον δυνατό. Γενικότερα, έχει διακηρύξει την αθωότητά του στην έρευνα για διαφθορά.

Δύο άλλοι νομοθέτες της ΕΕ που ήταν παρόντες στην εκδήλωση – το μέλος του S&D Alessandra Moretti και το μέλος του ΕΛΚ Cristian-Silviu Bușoi – επίσης δεν είχαν δηλώσει την επιδοτούμενη παρουσία τους μέχρι την αποκάλυψη της έρευνας για διαφθορά.

«Ήταν μια εκδήλωση που χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επομένως το Κοινοβούλιο ήταν ενήμερο για την εκδήλωση και για τη συμμετοχή μου», είπε ο Moretti. «Με το πνεύμα της πλήρους διαφάνειας, αποφάσισα να το δημοσιεύσω». Αρνήθηκε ότι ήταν μέλος μιας αντιπροσωπείας που δημιουργήθηκε από τους Panzeri.

Ο Μπουσόι, ο οποίος ηγήθηκε της ανεπίσημης «ομάδας φιλίας» του Κοινοβουλίου με το Κατάρ, είπε: «Η εκδήλωση του 2020 ανακοινώθηκε αργότερα λόγω σφάλματος προσωπικού». Διέψευσε επίσης ότι ήταν μέρος οποιασδήποτε αντιπροσωπείας ενορχηστρωμένης από τους Panzeri.

Μετά την αποχώρηση του Panzeri από το Κοινοβούλιο το 2019, η βουλευτής του S&D Maria Arena τον αντικατέστησε στην επιτροπή DROI.

Τον Ιανουάριο, είπε στο POLITICO ότι δεν είχε συνεχίσει τη συμφωνία του Panzeri. Τα συνέδρια, ωστόσο, συνεχίστηκαν.

Εκτός από τη διοργάνωση του 2020, η Arena πήγε αργότερα στο Κατάρ το 2022 με την τιμή της Ντόχα για ένα εργαστήριο NHRC. Τελικά παραιτήθηκε από την προεδρία της επιτροπής αφού το POLITICO αποκάλυψε ότι η Arena απέτυχε να δηλώσει έγκαιρα το επιδοτούμενο ταξίδι. Η Arena δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο για αυτό το κομμάτι.

Και παρ’ όλη τη σύγχυση γύρω από τη συμφωνία, ένα πράγμα είναι σαφές: Για το Κατάρ, δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει.

«Η σχέση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι υψίστης σημασίας για εμάς», έγραψε ο Al Marri τον Μάιο του 2021 σε δύο βουλευτές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Arena.

Οι αποδείξεις του; «Το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράψαμε με την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».

Πηγή Politico