Ξεσπάει ο Eμφύλιος 31 Μαρτίου του 1946: Η πιο πολύνεκρη τραγωδία της νεότερης Ελλάδας

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Eμφύλιος 31 Μαρτίου του 1946: Μια μέρα σαν σήμερα άναψε στο Λιτόχωρο της Πιερίας η θρυαλλίδα που ανατίναξε ολόκληρη τη χώρα: Ελληνικός Εμφύλιος! Ήταν η πιο πολύνεκρη «καταιγίδα» που έπληξε την Ελλάδα!

Το βράδυ, στις 30 του Μάρτη του 1946 το Λιτόχωρο ήταν ήσυχο. Πάνω του έπεφτε βαριά η σκιά του μεγαλόπρεπου Ολύμπου. Άμα νύχτωσε για καλά, οι κάτοικοι μαζεύτηκαν, οι περισσότεροι, στα σπίτια τους. Γιατί την άλλη μέρα έπρεπε να πάνε να ψηφίσουν.

Στα λιγοστά καφενεία οι παλιοί ρητόρευαν και διηγούνταν στους νέους τα προπολεμικά: εκλογές, δημοψηφίσματα, κινήματα, βενιζελικοί, βασιλικοί και άλλα που πονούσαν. Μια προσμονή κατείχε μάλιστα και τους νέους γιατί αυτές θα ήταν οι πρώτες εκλογές έπειτα από δέκα ολόκληρα χρόνια. Δικτατορία Μεταξά, Κατοχή, πείνα, δεν ήταν λίγα όσοα είχαν περάσει μέσα σε 10 χρόνια. Στον Σταθμό της Χωροφυλακής, οι λιγοστοί άντρες ήταν κάπως ανήσυχοι.
Εκεί γύρω στις 10, όσοι κάτοικοι είχαν πια ξαπλώσει, ξύπνησαν έντρομοι από έναν ορυμαγδό πυρός, που ακούστηκε στις παρυφές του χωριού. Πυροβολισμοί, ριπές από αυτόματα όπλα ακόμα και εκρήξεις σαν από χειροβομβίδες ή ίσως και από όλμους. Πετάχτηκαν πάνω οι χωροφύλακες και οι εθνοφύλακες με τα όπλα στα χέρια. Ο σαματάς όλο και πλησίαζε προς το Σταθμό της Χωροφυλακής.

Μια πολύ καλά οργανωμένη και βαριά οπλισμένη ομάδα ένοπλων Αριστερών χτυπούσε το Λιτόχωρο. Κύριος στόχος της επίθεσης ήταν δύο κτίρια του χωριού, όπου στεγάζονταν χωριστά οι χωροφύλακες και οι εθνοφύλακες. Οι ένοπλοι είχαν πιάσει προηγουμένως όλα τα σημεία που δέσποζαν του Λιτόχωρου και αφού μπήκαν στο χωριό χωρίς να γίνουν αντιληπτοί εγκατέστησαν πολυβόλο ακόμα και στο καμπαναριό της εκκλησίας! Ο αιφνιδιασμός της φρουράς υπήρξε πλήρης και η μάχη που ακολούθησε άνιση. Μέσα σε λίγη ώρα ο Σταθμός της Χωροφυλακής περικυκλώθηκε, ενώ κάποιοι χωροφύλακες δεν πρόλαβαν καν να σηκωθούν από τα κρεβάτια τους· κείτονταν νεκροί.

Το κτήριο πήρε φωτιά από εμπρηστικές χειροβομβίδες και μέσα σε μια κόλαση από φωτιά και πυροβολισμούς οι λιγοστοί χωροφύλακες αντιστάθηκαν για κάποιες ώρες. Την ίδια τύχη είχαν και οι εθνοφύλακες που προσπάθησαν να αντισταθούν χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η ομάδα των ένοπλων Αριστερών παρέμεινε στο Λιτόχωρο μέχρι να ξημερώσει και έπειτα διέφυγε προς τις δασώδεις πλαγιές του Ολύμπου. Οι απώλειες της φρουράς ήταν 6 χωροφύλακες, ένας λοχίας και ένας στρατιώτης – προφανώς εθνοφύλακες – νεκροί.

Απώλειες συντριπτικές για την Ελλάδα… /copyright Ap PhotosΑπώλειες συντριπτικές για την Ελλάδα… /copyright Ap Photos
Έτσι άρχισε ο ένοπλος αγώνας του ΚΚΕ εναντίθον του αμερικανοκρατούμενου καθεστώτος. Το χτύπημα του Λιτόχωρου ήταν η αρχή της ένοπλης πάλης του ΔΣΕ. Η ομάδα, που χτύπησε το Λιτόχωρο, μαζί και με άλλους καταδιωκομένους αγωνιστές, αποτέλεσαν και το πρώτο ένοπλο συγκρότημα. Το Λιτόχωρο σηματοδότησε σε όλη την Ελλάδα την ένοπλη πάλη.

Ο Ελληνικός Εμφύλιος θεωρείται ως η πρώτη πράξη του Ψυχρού Πολέμου στη μεταπολεμική ιστορία και ήταν η πολεμική σύγκρουση με τις μεγαλύτερες απώλειες που γνώρισε η Ελλάδα από το 1830 έως τότε. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου 1946-1949 έχασαν τη ζωή τους περίπου 70.000 αντιμαχόμενοι Έλληνες, περισσότεροι από όσους στον πόλεμο του ’40 και στην Κατοχή μαζί! Κεντρώοι Πρωθυπουργοί ήταν επικεφαλής κυβερνήσεων στη διάρκεια του εμφυλίου και- το κυριότερο- οι φίλιες δυνάμεις των Αμερικανών δεν θρήνησαν ούτε έναν νεκρό, δεν περιέθαλψαν ούτε τραυματία!