«Βομβαρδισμός» με fake news για την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις μεγάλες πλατφόρμες η παραπληροφόρηση με fake news για την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δίνει και παίρνει.

Παρουσιάζονται ρωσικά αεροσκάφη να καταρρίπτονται ή Ουκρανούς να μην προφυλάσσονται μέσα στα σπίτια τους.

Κάποιες από αυτές τις εικόνες του πολέμου είναι αληθινές, τρομακτικές. Άλλες όμως απλώς υπήρχαν στο διαδίκτυο πολλά χρόνια πριν εκδηλωθεί η Ρωσία εξαπολύσει την μεγαλύτερη επίθεση σε ευρωπαϊκή χώρα από την εποχή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Η εισβολή στην Ουκρανία εξελίσσεται στην πρώτη μεγάλη ένοπλη σύγκρουση στην εποχή των social media επι ευρωπαϊκού εδάφους από τη στιγμή κατά την οποία η μικρή φωτιζόμενη οθόνη του κινητού τηλεφώνου είναι το κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας ενέχοντας τον κίνδυνο της στιγμιαίας εξάπλωσης επικίνδυνης έως και θανατηφόρας παραπληροφόρησης.

Βίντεο στο TikTok, προπαγανδιστικοί τίτλοι και τιτιβίσματα που «σκάνε» στις οθόνες των κινητών τηλεφώνων σε όλο τον κόσμο, προκαλούν σύγχυση σε εκατομμύρια ανθρώπους για το τί είναι αλήθεια και τί πραγματικά συμβαίνει επι ουκρανικού εδάφους.

Σε Telegram και Twitter η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παρουσιάζεται «απρόκλητη» και «αναγκαία», αναλόγως ποιος στέλνει το μήνυμα.

«Σε όλο τον κόσμο προσεύχονται για τον λαό της Ουκρανίας απόψε που υποφέρει από την απρόκλητη και άδικη επίθεση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων», τουίταρε την περασμένη Τετάρτη ο πρόεδρος Μπάιντεν και 40 εκατ. χρήστες διάβασαν το μήνυμα.

Στον αντίποδα τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης επανέλαβαν τα λόγια του προέδρου Πούτιν σε όλες τις πλατφόρμες, με  το κανάλι RT να «εκτοξεύει» τον ισχυρισμό σε εκατοντάδες χιλιάδες φόλοουερς  ότι η ενέργεια αυτή- η ρωσική εισβολή δηλαδή- ήταν «αναγκαία».

Κάτι τέτοια προκάλεσαν την αντίδραση της Ευρώπης. «Σε ένα άλλο πρωτόγνωρο βήμα, θα απαγορεύσουμε στην ΕΕ τη μηχανή των ΜΜΕ του Κρεμλίνου. Τα κρατικά Russia Today και Sputnik, καθώς και οι θυγατρικές τους, δεν θα μπορούν πλέον να διαδίδουν τα ψέματά τους για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο του Πούτιν και να δούμε διχασμό στην Ένωση μας. Αναπτύσσουμε εργαλεία για την απαγόρευση της τοξικής και επιβλαβούς παραπληροφόρησης στην Ευρώπη», δήλωνε την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Τις τελευταίες ημέρες, ο Πούτιν και τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης αύξησαν τις ψευδείς κατηγορίες ότι οι Ουκρανοί διαπράττουν γενοκτονία και παρουσίασαν την πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας ως ναζιστές», σημείωσε στο Ασοσιέιτεντ Πρες ο Μπρετ Σέιφερ, ο οποίος είναι επικεφαλής της ομάδας κατά της χειραγώγησης πληροφοριών στη «Alliance for Securing Democracy» («Συμμαχία για τη Διασφάλιση της Δημοκρατίας»), μια μη κομματική δεξαμενή σκέψης στην Ουάσινγκτον.

Επιχειρήθηκε εξάλλου, να παρουσιαστεί ως ναζιστής ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμιρ Ζελένσκι.  Προέρχεται όμως από οικογένεια με εβραϊκές ρίζες η οποία θρήνησε θύματα του ναζισμού επι Χιτλερ στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β’  Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως έγινε αργότερα ευρύτερα  γνωστό.

Την προηγούμενη εβδομάδα εξάλλου ο διευθυντής του RT ισχυρίστηκε χωρίς αποδείξεις  ότι οι Ουκρανοί ίσως αρχίσουν τους αεροψεκασμούς στους πολίτες της χώρας τους.

«Η Ρωσία κλιμακώνει την αφήγηση της για προστατευτεί- να διαχωρίσει τη θέση της από τις επιχειρήσεις γενοκτονίας Ουκρανών από ρωσόφωνες εξτρεμιστικές ομάδες », επισημαίνει ο Σέιφερ.

Με την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων και επιχειρήσεων σε ανάπτυξη, γινόταν όλο και πιο δύσκολο για τον κόσμο να διακρίνει την αλήθεια μέσα από ένα πλήθος από εκατοντάδων παραπλανητικών tweets, επεξεργασμένων βίντεο και φωτογραφιών.

Ένα απόσπασμα από βιντεοπαιχνίδι, συγκέντρωσε εκατομμύρια προβολές καθώς εκείνοι που το ανέβασαν και το αναπαρήγαγαν ισχυρίστηκαν ότι  εξαπατήθηκαν πιστεύοντας ότι απεικόνιζε  αληθινές επιθέσεις.

Ένα βίντεο του Ασοσιέιτεντ Πρες από τον Εμφύλιο στη Λιβύη το 2011, ανέβηκε στο Facebook και το Twitter την περασμένη Πέμπτη,  με χρήστες να λένε ότι έδειχνε ένα ρωσικό αεροσκάφος σε γκρίζο σύννεφο καπνών έπειτα από την κατάρριψη του από τις ουκρανικές δυνάμεις.

Κάποιοι χρήστες του TikTok πίστεψαν ότι η Ρωσία έστειλε αλεξιπτωτιστές στην Ουκρανία, καθώς η ρωσική εισβολή ήταν σε εξέλιξη- τα επίμαχα πλάνα αναμεταδόθηκαν από ελληνικά κανάλια.

Αποδείχθηκε ότι ήταν fake news, όμως το επίμαχο βίντεο κατάφερε περισσότερες από 22 εκατ. προβολές και μάλιστα πριν το τέλος της ημέρας.

Τη στιγμή που κάποιοι χρήστες διαδίδουν ακούσια φήμες με την ελπίδα να διαμορφώσουν την αντίληψη για την εισβολή, άλλοι ποντάρουν στην ιδέα ότι μπορούν να ξεγελάσουν τους ανυποψίαστους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να διακινήσουν ψεύδη.

«Ξέρουμε ότι η παραπληροφόρηση προέρχεται  από τη ρωσική κυβέρνηση, αλλά έχουμε και τα τρολ – ανθρώπους που απλά ανεβάζουν ανυπόστατα πράγματα για να δουν αν μπορούν να ξεγελάσουν τους ανθρώπους», προσθέτει ο Σίλβα.

«Οι άνθρωποι πέφτουν θύματα παραπληροφόρησης  επειδή αναζητούν απεγνωσμένα πληροφορίες», δηλώνει ο Σέιφερ  του «Alliance for Securing Democracy» και προσθέτει:  «Υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για ενημέρωση, προσφορά πληροφόρησης μικρής αξιοπιστίας και πλήθος ανεπεξέργαστων πληροφοριών που συμπληρώνουν το κενό», δίνοντας έτσι τη «συνταγή» με τα συστατικά του κοκτέιλ παραπληροφόρησης