Τρεις Εμπνευσμένες ταινίες για την Ημέρα της Γυναίκας

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Από τον Eretiko κριτικό Γιάννη Κρουσίνσκυ

Θα ήταν αρκετά παράξενο να μιλάμε μόνο για προβολές αυτής της ημέρας, ενώ στην πραγματικότητα το Σινεμά έχει ήδη αποδείξει περίτρανα, ότι σέβεται τις Γυναίκες, καθώς και την Έμπνευση που εκείνες εκπέμπουν…Διαρκώς!

Υπό αυτό το “μάλλον” πιο Φεμινιστικό σκεπτικό, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω τρεις ενδιαφέρουσες ταινίες, που αναδεικνύουν τη γυναικεία Τόλμη, Δράση και τελικά Ελευθερία.

Μέσα από αληθινά βιώματα, συμβολισμούς, αλληλεγγύη, επιμονή, διεκδίκηση. Μπορείτε να τις αναζητήσετε όποια ημέρα θέλετε, διότι θα έχουν πάντοτε την ίδια Δυναμική! Plus, σας παραπέμπω στις ανάλογες Eretikes κριτικές, που έχω γράψει για τούτες τις ταινίες.

Διαχρονικές ταινίες Γυναικείας Έκφρασης

1) “Napszallta” (Δύση Ηλίου) του σκηνοθέτη Λάζλο Νέμες (2018)

Μια πραγματικά μελετημένη ταινία, με την κεντρική ηρωίδα να προσωποποιεί το πρελούδιο της ραγδαίας αλλαγής στην Ευρώπη των αρχών του 20ου αιώνα. Αυτό θα συμβεί εδώ μέσα από τη Δύση της Αυστροουγγαρίας στην τότε πολιτιστική Βουδαπέστη, την οποία αποκαλούσαν κάποτε ως το Παρίσι της Ανατολικής Ευρώπης. Η ενδιαφέρουσα μυθοπλασία της ταινίας παρατηρεί προσεκτικά την αποκαλυπτικά δυναμική ηρωίδα Irisz να παρασύρει την κάποτε ισχυρή αυτοκρατορία προς το σημείο Δύσης της, μέσω ενός απρόβλεπτα ασυγκράτητου επαναστατικού ρεύματος…

Ωραίο σενάριο, το οποίο μέσα στα πλαίσια της υπαρκτής κοινωνικοϊστορικής αλλαγής φροντίζει να προσφέρει διδακτικό μυθοπλαστικό χαρακτήρα και έντονο μυστήριο στην αναζήτηση της πλοκής, τόσο για την κεντρική ηρωίδα όσο και για τον θεατή. Περίτεχνη σκηνοθεσία, πολύ κοντά στις δράσεις των προσώπων, εκπληκτική συμμαχική διεύθυνση φωτογραφίας και κατάλληλο μοντάζ. Πανέμορφη πρωταγωνιστική ερμηνεία από την ταλαντούχα Juli Jakab, στο δυνατό και συνάμα ντελικάτο πνεύμα του ρόλου!

Οι ενδυμασίες της ταινίας, από την διακεκριμένη σε Ουγγαρία και Ευρώπη Gyorgyi Szacacs, ανήκουν στις ιστορικά πιο εύστοχες του Σινεμά! Αναπαριστούν ενδυματολογικά σε πιστό βαθμό την τότε ιστορική περίοδο, διότι δεν χρησιμοποιήθηκαν για τα γυρίσματα απλώς κοστούμια από αποθήκες, μα φτιάχτηκαν ρούχα από πραγματικά φορέματα αντίκες. Τα οποία η Szacacs συγκέντρωνε μέσα σε πολλές δεκαετίες. Επίσης, κατασκευάστηκαν και καινούργια ρούχα από φυσικά, αυθεντικά, υφασμάτινα υλικά (silk, satin, linen). Οι Κυρίες εκείνη την εποχή φορούσαν απαραιτήτως γάντια και καπέλο, για να βγουν από το σπίτι. Ειδικά λόγω του καύσωνα.

Η αρχή της δεκαετίας του 1910 εκπροσωπούσε ακόμα το κίνημα “Art Nouveau” (Νέα Τέχνη, 1890-1910), εμπνευσμένη από τη δομή της Φύσης και των μορφών αυτής. Κυρίως με τις γραμμές των φυτών και λουλουδιών. Το κίνημα αυτό διαλύθηκε με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ηρωίδα Irisz εκφράζει την απόλυτη αγνότητα της ψυχής, μέσα από τις ενδυμασίες της (silk batiste). Αλλά σκιαγραφείται και η δυναμική εκείνης, με απαλό μπλε και μωβ στα χρώματα των φορεμάτων της, αντικατοπτρίζοντας τις κυρίαρχες αποχρώσεις του λουλουδιού της Ίριδος. Αναλυτικές πληροφορίες, για την επεξήγηση της πλοκής και πολλά ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία απέναντι στο όλο κινηματογραφικό σκεπτικό της ταινίας, μπορείτε να βρείτε εδώ (https://eretikos.gr/ellada/eretiki-kritiki-gia-tin-tainia-napszallta-dysi/208856/).

2) “Τηλεφώνησε στην Τζέϊν” της σκηνοθέτριας Φίλις Νάγκι (2022)

Η ταινία ασχολείται με την Αλληλεγγύη και τη Μαχητικότητα των ενδυναμωμένων Γυναικών, που ανέλαβαν δράση υπερασπίζοντας τα Αναπαραγωγικά τους Δικαιώματα. Κατά συνέπεια, εντάσσεται στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται φυσικά για το αναγνωρισμένο Δικαίωμα στην Άμβλωση, εξετάζοντας την πορεία προς αυτό μέσα από μια δύσκολη εποχή των 60’s και περνώντας προς τα 70’s των Η.Π.Α.

Την έμπνευση της ταινίας συνιστά ο καθοριστικός νόμος “Ρόου εναντίον Γουέϊντ.” Βεβαίως, η ανθρωπιστικής μορφής ταινία της Φίλις Νάγκι περιγράφει τις σκοταδιστικές συνθήκες με επικέντρωση πριν από το νόμο “Ρόου εναντίον Γουέιντ” και εστιάζει στο τι χρειάστηκε ως προσωρινή λύση, προκειμένου να φτάσουν τελικά οι Η.Π.Α σε αυτόν…Αποδεικνύεται άκρως επίκαιρη ταινία και για το σήμερα…

Υπάρχει συνδυασμός μυθοπλασίας και πραγματικότητας στην υπόθεση του έργου. Η ακτιβιστική οργάνωση “Τζέϊν” ήταν αληθινή. Η διαφοροποιημένη κεντρική ηρωίδα Τζόϊ, ανακαλύπτοντας ότι μια αντρική ολομέλεια σε ιατρικό συνέδριο του Σικάγο την αντιμετωπίζει κοινωνικά ως δοχείο, χωρίς να νοιάζεται ούτε για τη δική της απόφαση, ούτε και για τον άμεσο κίνδυνο που διατρέχει η ζωή της (λόγω απειλητικής ασθένειας η οποία δεν μπορούσε να υποστηρίξει δεύτερη εγκυμοσύνη), θα πάρει τότε μια άλλη απόφαση. Θα οδηγηθεί σε επαναστατική ενέργεια, αντιστεκόμενη στην επικινδυνότητα της τότε επιπόλαιης νομιμοφροσύνης! Θα γνωρίσει τις “Τζέϊν” και τη Βιρτζίνια! Όμως η Τζόϊ δεν φαίνεται να ασπάζεται αμέσως το όλο εγχείρημά των “Τζέϊν.” Η ίδια δεν ταυτίζεται ακόμη με τη βοήθεια σε κάθε περίπτωση εγκυμοσύνης.

Μα έπειτα αρχίζει να κατανοεί ενσυνείδητα, πως το πραγματικό πρόβλημα είναι η επιθετική πολιτική του νομικού συστήματος απέναντι σε κάθε εν δυνάμει έγκυο γυναίκα. Νοηματικά, έχει μεγάλη σημασία η πορεία της συνολικής κινηματογραφικής αφήγησης! Αυτή θα κάνει ακόμη και τους αναποφάσιστους θεατές για το βαρυσήμαντο θέμα των Αμβλώσεων να σχηματίσουν γνώμη, με ταυτοχρόνως πιο ευαισθητοποιημένη και ήρεμη παρατηρητικότητα. Διότι εδώ η Λογική, το Συναίσθημα και η Ευθυκρισία ενώνονται, υπό το ώριμο σκεπτικό της σκηνοθέτριας-ανθρωπίστριας Φίλις Νάγκι. Υπάρχει ειδικό σημείο κινηματογραφικής αφύπνισης, κατά την προσωπική άμβλωση της Τζόϊ!

Ωραίες πρωταγωνιστικές ερμηνείες, από τις Ελίζαμπεθ Μπανκς (Τζόϊ) και Σιγκούρνι Γουΐβερ (Βιρτζίνια). Η αισθητική μιας μυστικότητας που μετατρέπεται σε εχεμύθεια Γυναικείας Αλληλεγγύης περιγράφεται ιδανικά, από τη διεύθυνση φωτογραφίας, την εσωτερική διακόσμηση και τη σκηνοθεσία, με την αξιοποίηση ήπιων φωτισμών, χαμηλότονης ατμόσφαιρας σε εσωτερικούς χώρους (περισσότερες πληροφορίες, σε έρευνα ιστορικού πλαισίου για τον νόμο “Ρόου εναντίον Γουέϊντ” και σε πιο εμβριθή κριτική ματιά στην έξυπνη ταινία της Νάγκι μπορείτε να βρείτε εδώ: https://eretikos.gr/politismos/eretiki-kritiki/eretiki-kritiki-tis-tainias-tilefonise-stin-tzein/584071/).

3) “Ο Δικός της Πόλεμος” του σκηνοθέτη Μάθιου Χάϊνεμαν (2018)

Η ταινία έχει βασιστεί στην πραγματική πολεμική ανταποκρίτρια, Marie Colvin (1956-2012). Μια ασύλληπτα θαρραλέα δημοσιογράφος, η οποία λειτούργησε άφοβα δίπλα στις μαινόμενες ριπές πολεμικών πεδίων, θέτοντας τον εαυτό της εκτός των κανόνων ασφαλείας σε σχετικά ρεπορτάζ, αψηφώντας τις μόνιμες πιθανότητες υψηλού κινδύνου για τη ζωή της. Ακόμη και όταν η ίδια έχασε το ένα της μάτι, δεν πτοήθηκε να συνεχίσει και πάλι με ιδιαίτερο ζήλο την παρακινδυνευμένη δουλειά της. Μια γυναίκα, η οποία μετουσίωσε την ισορροπία δημοσιογραφικής κάλυψης και ανθρωπιστικής έκφρασης! Μια έντονη παρουσία Πανανθρώπινης Συνείδησης, η οποία παντρεύτηκε με το πιο παράτολμο πεδίο της ενημέρωσης!

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο βρίσκουμε την εξαιρετική Rosamund Pike, η οποία εκφράζει υπέροχα το ασυμβίβαστο πνεύμα της Colvin, που αγαπούσε όσο τίποτα άλλο την τόσο ριψοκίνδυνη δουλειά της! Η ερμηνεία στην κινησιολογία του ρόλου, λόγω της διαφορετικής προσέγγισης στην “eye patch περίοδο”, ξεχωρίζει. Πράγματι, η Pike θα προσεγγίσει ιδανικά το πώς η πληγωμένη οπτική αντίληψη της Colvin την επηρέαζε πλέον άμεσα, μετά από εκείνη την τρομακτική απώλεια σε επικίνδυνη αποστολή της στη Σρι Λάνκα. Αλλά η ηθοποιός θα δώσει και στοιχεία ελευθερωμένης συναισθηματικής, έως και πιο τρυφερής έκφρασης, στο κατά τα άλλα κυρίαρχο μαχητικό ταμπεραμέντο του ρόλου.

Ακόμη, εντυπωσιάζει η σκηνοθεσία, όταν μας κάνει να καταλάβουμε αισθητά το μετατραυματικό στρες της περσόνας! Μόλις εκείνη βλέπει με τη φαντασία της μέσα στο ειρηνικό διαμέρισμά της, παρελθοντικές άσβεστες εικόνες από το παράτολμο πεδίο ενημέρωσης, μετατρέποντας νοητικά το χώρο σε παραστατικό ντεκόρ ολοζώντανων αναμνήσεων πολεμικής ζώνης (περισσότερες πληροφορίες με κριτική για όλη την ταινία εδώ: https://eretikos.gr/ellada/eretiki-kritiki-gia-tin-tainia-a-private-war/194491/)

Χρόνια Πολλά στις Γυναίκες!!!