Βίντεο-Ηρώδειο: Η «Τόσκα» του Πουτσίνι από την Εθνική Λυρική Σκηνή

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ηρώδειο: Το διαχρονικό έργο του Τζιάκομο Πουτσίνι, η «Τόσκα», «ανεβαίνει» Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στον Ιερό Βράχο από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ήταν το 1889 ο νεαρότατος συνθέτης Τζάκομο Πουτσίνι παρακολούθησε τη θρυλική Γαλλίδα ηθοποιό Σάρα Μπερνάρ στο Μιλάνο σε παράσταση της «Τόσκα» του Βικτοριέν Σαρντού, ενός σύγχρονου έργου γραμμένου το 1887 που εκείνη την εποχή έκανε θραύση, αν και οι γνώσεις του των γαλλικών ήταν μηδαμινές, εντυπωσιάστηκε σε τέτοιο βαθμό από την πρωταγωνίστρια, που έβαλε στόχο να το μεταφέρει στην όπερα.

Παρόλο που του το είχε υποδείξει ο ποιητής και λιμπρετίστας Φερντινάντο Φοντάνα, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί και στην όπερα «Έντγκαρ», αποφάσισε ότι δεν ήταν αυτός ο κατάλληλος για να γράψει το ποιητικό κείμενο της νέας αυτής όπερας. Απευθύνθηκε στον εκδότη Τζούλιο Ρικόρντι που τον έφερε σε επαφή με τον νεαρό ποιητή Λουίτζι Ίλικα, με τον οποίο συμφώνησαν να προχωρήσουν το εγχείρημα.

Ωστόσο η δική του «απιστία» απαντήθηκε από την άρνηση του διάσημου την εποχή εκείνη Γάλλου συγγραφέα Σαρντού να παραχωρήσει τα δικαιώματα του έργου του σε έναν παντελώς σ’ εκείνον άγνωστο μουσικό.

Η ιστορία εν τέλει θα ακολουθούσε μια τεθλασμένη πορεία, καθώς ο εκδότης αποφάσισε να το προτείνει σε άλλον συνθέτη. Ωστόσο, χάρη στους επαίνους του Βέρντι για το λιμπρέτο του Ίλικα, ο Πουτσίνι, κάνοντας αγώνα δρόμου, επανέκτησε την εύνοια του Ρικόρντι, ο οποίος εν τέλει του ανέθεσε την όπερα, με τη σύμφωνη πλέον γνώμη του συγγραφέα.

Η τρίπρακτη «Τόσκα» έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στις 14 Ιανουαρίου του 1900 στο θέατρο Κοστάντζι της Ρώμης με πρωταγωνίστρια την ελληνικής καταγωγής Ρουμάνα υψίφωνο Χαρίκλεια Νταρκλέ –το γένος Χαρικλή–, επιλογή του ίδιου του Πουτσίνι. Η επιτυχία ήταν τέτοια, που παιζόταν για είκοσι συνεχείς μέρες σε ένα γεμάτο θέατρο.
Στην πορεία προστέθηκε στην προετοιμασία του κειμένου και ο Τζουζέπε Τζακόζα ως βοηθός του Ίλικα, αλλά οι συγκρούσεις με τον συνθέτη ήταν ατέλειωτες και συχνά αγεφύρωτες. Ο στόχος ήταν ο απόλυτος ρεαλισμός, η εμμονή στον βερισμό με έμφαση στις λεπτομέρειες, ηχητικά και οπτικά εφέ που θα ξεπερνούσαν μια βέκια θεατρική παράδοση, η εκτίναξη των έντονων συναισθημάτων, όπως ο έρωτας, η ζήλια, το μίσος, το επαναστατικό πνεύμα της εποχής, τα πατριωτικά αισθήματα, η αυτοθυσία χάριν των μεγάλων αξιών, η αυτοκτονία λόγω απώλειας και περηφάνιας.

Ο Πουτσίνι επέμενε στην ακατάπαυστη δράση, ενώ τον ενοχλούσαν αφάνταστα οι «στάσεις», που πίστευε ότι δεν έχουν καμία ρεαλιστική διάσταση.

Αυτές οι απόψεις τρόμαζαν τους δύο λιμπρετίστες, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε συνεχή αντιπαράθεση. Εκείνος σχεδόν αδιαφορούσε για τη συναισθηματική διάσταση των χαρακτήρων, ήθελε να δώσει έμφαση στη δράση και στη θεατρική διάσταση της πλοκής και χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από μεριάς του ακόμα και για να κρατήσει τη διάσημη άρια της πρωταγωνίστριας «Έζησα για την τέχνη», με την οποία αποκαλύπτεται ο βαθύτερος συναισθηματικός κόσμος της ηρωίδας…
Προετοιμάζοντας την Τόσκα

«Τόσκα» του Τζάκομο Πουτσίνι

28-31 Ιουλίου 2022 • Ώρα έναρξης: 21.00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Μουσική διεύθυνση: Φιλίπ Ωγκέν
Σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια: Ούγκο ντε Άνα
Αναβίωση σκηνοθεσίας: Κατερίνα Πετσατώδη
Σχεδιασμός προβολών: Σέρτζιο Μετάλλι – Ideogamma SRL
Φωτισμοί: Βινίτσιο Κέλι
Αναβίωση φωτισμών: Χρήστος Τζιόγκας
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας: Κωνσταντίνα Πιτσιάκου

Φλόρια Τόσκα: Κριστίνε Οπολάις (28, 30/7) / Λιάνα Χαρουτουνιάν (29, 31/7)
Μάριο Καβαραντόσι: Ραμόν Βάργκας (28, 30/7) / Τζόρτζιο Μπερούτζι (29, 31/7)
Βαρόνος Σκάρπια: Δημήτρης Πλατανιάς (28, 30/7) / Τάσης Χριστογιαννόπουλος (29, 31/7)
Τσέζαρε Αντζελότι: Τάσος Αποστόλου
Νεωκόρος: Γιάννης Γιαννίσης
Σαρόνε / Δεσμοφύλακας: Βαγγέλης Μανιάτης
Βοσκός: Εβίτα Χιώτη
Σπολέτα: Γιάννης Καλύβας

Με την Ορχήστρα, τη Χορωδία και την Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής

Με στοιχεία από τα κείμενα των Νίκου Δοντά και Σοφίας Κομποτιάτη τα οποία εντάσσονται στο επίσημο πρόγραμμα της ΕΛΣ.