Σύνοδος Κορυφής: Κέρδη και ζημιές της Ελλάδας και ήττα στα ελληνοτουρκικά

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Ο Λευκός καπνός από τις Βρυξέλλες είναι γεγονός για το σχέδιο ανάκαμψης μετά την πανδημία του κορονοϊού. Και μπορεί η Σύνοδος Κορυφής να έβγαλε συμφωνία για ένα πακέτο που παραμένει στα 750 δισ. ευρώ… Και μπορεί η Ελληνική πλευρά να τονίζει -πανηγυρίζοντας φυσικά- ότι θα πάρει 70 δισ. ευρώ… Ωστόσο πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Και οι λεπτομέρειες είναι… αμείλικτες. Αρχικά να τονίσουμε πως μια λέξη δεν υπάρχει πουθενά στην όλη συμφωνία: Και είναι η λέξη Τουρκία!

Ο Ερντογάν ξεδιπλώνει την… κιτσαρία στην Αγιά Σοφιά!

Ήττα για την ελληνική κυβέρνηση τουλάχιστον προς το παρόν, καθώς τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προσωπικά, όσο και ο Νίκος Αναστασιάδης, είχαν θέσει το ζήτημα στους υπόλοιπους 25 ηγέτες.

Τώρα βέβαια, όπως έλεγε παλιός διπλωμάτης στον eretikos.gr, ποια χώρα θα προχωρούσε σε κυρώσεις στην Τουρκία, μια εχθρική ενέργεια, όταν η Ελλάδα πήγαινε σε μυστικές συζητήσεις με την Τουρκία;

Αναφερόμενος φυσικά στην μυστική τριμερή Ελλάδας – Γερμανίας – Τουρκίας στο Βερολίνο…

Ο κ. Μητσοτάκης με δυσκολία αναφέρθηκε στο ότι δεν υπήρξαν κυρώσεις για την Τουρκία -παρότι τις ζήτησε- και στο ότι θα υπάρξουν μειώσεις κονδυλίων για το μεταναστευτικό.

Στα οικονομικά τώρα, ας δούμε προσεκτικά τι γίνεται, καθώς αν κάτι οι Έλληνες γνωρίζουμε καλά από τα μνημόνια, είναι πως μετά τις ανακοινώσεις και τις χαρές για συμφωνία, έρχονται οι λεπτομέρειες που δείχνουν την πραγματική κατάσταση, τους όρους και τις προϋποθέσεις για να δοθούν τα χρήματα.

Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει 32,1 δισ., αλλά με μεγαλύτερη αναλογία δανείων προς επιχορηγήσεις σε σχέση με πριν (ως 12,5 δισ. δάνεια και λίγο πάνω από 19,5 δισ. επιχορηγήσεις).

Οι επιχορηγήσεις

Η μείωση των επιχορηγήσεων σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής (και τη γαλλογερμανική πρόταση του Μαΐου) επιτεύχθηκε με περικοπές σε σειρά προγραμμάτων που εκπροσωπούν τις εκσυγχρονιστικές προτεραιότητες της Ένωσης.

Οι πιο θερμοί θιασώτες του εκσυγχρονισμού του κοινοτικού προϋπολογισμού υποτίθεται ότι είναι οι «φειδωλοί 4» (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία), που πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια μείωσης των επιχορηγήσεων.

Σύνοδος Κορυφής: Τα… γεράκια επικράτησαν! Συμβιβασμός κατώτερος των περιστάσεων με δώρα στους «φειδωλούς»

Έτσι, το συμπλήρωμα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης συρρικνώνεται δραστικά, από 32,5 σε 10 δισ. ευρώ, ενώ περικόπτονται επίσης οι επιπλέον πόροι για το Horizon Europe από 13,5 σε 5 δισ. ευρώ και οι πόροι του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης, για τον εκσυγχρονισμό και την περιβαλλοντική αναβάθμιση του αγροτικού τομέα, από 15 σε 7,5 δισ. ευρώ. Καταργείται επίσης, μεταξύ άλλων, το EU4Health – ένα νέο πρόγραμμα που αποσκοπούσε στην αναβάθμιση της συλλογικής υγειονομικής ικανότητας της Ε.Ε.

Δηλαδή καταργείται ένα Ταμείο που θα συνέβαλε στην αναβάθμιση των συστημάτων υγείας και στην πρόσβαση όλων στην υγεία

Βασικό σημείο που πρέπει όλοι να γνωρίζουν είναι ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει χρήματα πριν το 2021. Ειδικά χρήματα από το ταμείο ανάκαμψης θα καθυστερήσουν σημαντικά.

Ταυτόχρονα η αναλογία δανείων και επιχορηγήσεων έχει αλλάξει σημαντικά. Ειδικότερα το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα ανέλθει σε 390 δισ. ευρώ, θα είναι δηλαδή μειωμένο σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν αρχικά, σε μια χειρονομία κατευνασμού των λεγόμενων «φειδωλών» κυβερνήσεων (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, συν τη Φινλανδία).

Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε το ποσό αυτό να ανέλθει σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ.

Το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή ενισχύσεων ή δανείων θα αντληθεί από τις αγορές, κάτι άνευ προηγουμένου, βάσει της γαλλογερμανικής πρότασης που συνάντησε σφοδρή αντίδραση από τις «φειδωλές» χώρες. Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι το κοινό χρέος της ΕΕ θα εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξ ονόματος των 27.

Θα είναι διαθέσιμα επίσης 360 δισ. ευρώ για δανεισμό σε χώρες που θα τα ζητήσουν.

Αναλυτικά τα ποσά διαμορφώνονται ως εξής:

– Recovery and Resilience Facility (RRF) 672,5 δισ εκ των οποίων 360 δισ. δάνεια και 312,5 δισ. επιχορηγήσεις

– Συμπλήρωμα συνοχής: 47,5 δισ.

– Horizon Europe: 5 δισ.

– InvestEU: 2,1 δισ.

– Αγροτική Ανάπτυξη: 7,5 δισ.

– Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (JTF): 10 δισ.

– RescEU: 1,9 δισ.

– NDICI: 3,5 δισ.

Σύνολο: 750 δισ.

Οι κρίσιμες λεπτομέρειες

Η συμφωνία αφορά σε ένα σύνολο επιχορηγήσεων ύψους 390 δισ. ευρώ και δάνεια που ανέρχονται στα 360 δισ. ευρώ, τα οποία συνθέτουν ένα πακέτο ύψους 750 δισ. ευρώ για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πρόκειται για μια αλλαγή από τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια, που είχε αρχικά προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αυτό μεταφράζεται σε ένα ψαλίδισμα 22% στις επιχορηγήσεις έναντι της αρχικής πρότασης.

Στα συμπεράσματα της Συνόδου, αναφέρονται μεταξύ άλλων πως η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της χρειάστηκε να υιοθετήσουν έκτακτα μέτρα για να διατηρήσουν την υγεία των πολιτών και να αποτρέψουν την κατάρρευση της οικονομίας. «Σταδιακά βγαίνουμε από την οξεία υγειονομική κρίση.

Ενώ εξακολουθεί να απαιτείται η απόλυτη επαγρύπνηση για την υγειονομική κατάσταση, η έμφαση τώρα στρέφεται στην άμβλυνση της κοινωνικοοικονομικής ζημιάς. Αυτό απαιτεί μια πρωτοφανή προσπάθεια και μια καινοτόμο προσέγγιση, που θα καλλιεργεί τη διακυβέρνηση, την ανθεκτικότητα και τη μεταμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατόπιν αιτήματος των επικεφαλής των κρατών ή κυβερνήσεων, η Κομισιόν παρουσίασε στο τέλος του Μαΐου ένα ευρύ πακέτο που συνδυάζει το μελλοντικό Πολυετές Χρηματοοικονομικό Πλαίσιο (MFF) και μια συγκεκριμένη προσπάθεια ανάκαμψης στο πλαίσιο του Next Generation EU (NGEU).

Οι διαβουλεύσεις

Στη βάση των εκτεταμένων διαβουλεύσεων που πραγματοποιήθηκαν στο επίπεδο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της εργασίας που έγινε στο Συμβούλιο, τα συμπεράσματα παρουσιάζουν μια ισορροπημένη λύση που εξυπηρετεί τα συμφέροντα και τις θέσεις όλων των κρατών-μελών. Είναι ένα φιλόδοξο και ολοκληρωμένο πακέτο που συνδυάζει το κλασικό MFF με μια έκτακτη προσπάθεια ανάκαμψης, που έχει σχεδιαστεί ώστε να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις μιας πρωτοφανούς κρίσης προς το συμφέρον της ΕΕ.

Αυτά θα κρίνουν το αν θα εκταμιεύσει η Ελλάδα 31 δισ. ευρώ

Το NGEU και το MFF πάνε μαζί. Χρειαζόμαστε την προσπάθεια ανάκαμψης ως μια γρήγορη και αποτελεσματική απάντηση σε μια προσωρινή πρόκληση, όμως αυτό δεν θα φέρει το επιθυμητό και βιώσιμο αποτέλεσμα, αν δεν συνδέεται αρμονικά με το παραδοσιακό MFF, που έχει διαμορφώσει τις πολιτικές προϋπολογισμού μας από το 1988 και προσφέρει μακροπρόθεσμη προοπτική».

Όπως σημειώνεται στο σχετικό έγγραφο, «τα επιπλέον κεφάλαια που θα παραχθούν από τον δανεισμό της ΕΕ θα εκταμιευθούν ως επιχορηγήσεις και δάνεια μέσω των εργαλείων και προγραμμάτων του MFF. Αυτό διασφαλίζει τη συνέπεια και τη συνεκτικότητα. Τόσο το NGEU όσο και το MFF θα βοηθήσουν ώστε να μεταμορφωθεί η ΕΕ μέσω των σημαντικών πολιτικών της, ιδιαίτερα το Ευρωπαϊκό Green Deal, την ψηφιακή επανάσταση και την ανθεκτικότητα».

Ως προς το NGEU, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

– Tο σχέδιο για την ευρωπαϊκή ανάκαμψη θα χρειαστεί τεράστιες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να μπει η Ένωση σταθερά στον δρόμο μιας βιώσιμης και ανθεκτικής ανάκαμψης, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και διορθώνοντας την άμεση ζημιά που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19, στηρίζοντας ταυτόχρονα τις πράσινες και ψηφιακές προτεραιότητες της ΕΕ. Το MFF, ενισχυμένο από το NGEU, θα είναι το βασικό ευρωπαϊκό εργαλείο.

– Για να παρασχεθούν στην Ένωση τα απαραίτητα μέσα για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που δημιουργεί η πανδημία της Covid-19, η Κομισιόν θα εξουσιοδοτηθεί να δανείσει κεφάλαια εκ μέρους της Ένωσης στις κεφαλαιαγορές. Η διαδικασία θα μεταφερθεί στα προγράμματα της ΕΕ, σύμφωνα με την NGEU.

– Δεδομένου ότι το NGEU είναι μια έκτακτη αντίδραση σε αυτές τις προσωρινές αλλά ακραίες συνθήκες, οι εξουσίες που θα δοθούν στην Κομισιόν να δανείζει είναι ξεκάθαρα περιορισμένες σε μέγεθος, διάρκεια και σκοπό.

– Η Κομισιόν θα εξουσιοδοτηθεί να δανείσει κεφάλαια στις κεφαλαιαγορές για λογαριασμό της Ένωσης έως του ποσού των 750 δισ. ευρώ σε τιμές 2018. Η νέα δραστηριότητα καθαρού δανεισμού θα σταματήσει το αργότερο στο τέλος του 2026. Η Ένωση θα χρησιμοποιήσει τους πόρους που θα δανειστεί από τις κεφαλαιαγορές με αποκλειστικό σκοπό να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κρίσης της Covid-19.

– Τα κεφάλαια που θα δανειστούν, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για δάνεια έως του ποσού των 360 δισ. ευρώ σε τιμές 2018 και για δαπάνες έως του ποσού των 390 δισ. ευρώ σε τιμές 2018.

– Η αποπληρωμή θα είναι προγραμματισμένη, σύμφωνα με την αρχή της καλής χρηματοοικονομικής διαχείρισης, ώστε να διασφαλίζεται η σταθερή και προβλέψιμη μείωση των υποχρεώσεων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2058. Τα ποσά που δεν θα χρησιμοποιηθούν για πληρωμές τόκων, όπως προβλέπεται, θα χρησιμοποιηθούν για πρόωρες αποπληρωμές πριν το τέλος του MFF 2021-2027, με ελάχιστο ποσό, και μπορούν να αυξηθούν πάνω από αυτό το επίπεδο υπό την προϋπόθεση πως έχουν παρουσιαστεί νέες ίδιες πηγές.

– Τα ποσά που αναμένονται από την Ένωση σε μια δεδομένη χρονιά για την αποπληρωμή του αρχικού ποσού δεν θα υπερβαίνουν το 7,5% του μέγιστου ποσού των δαπανών 390 δισ. ευρώ.

Ως προς το Ταμείο Ανάκαμψης:

– Το 70% των επιχορηγήσεων που θα δοθούν μέσω του RRF θα δεσμευτούν στα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% θα δεσμευτεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2023. Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων για κάθε κράτος-μέλος δεν θα υπερβαίνει το 6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος του.

– Τα κράτη-μέλη θα προετοιμάσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, που θα ορίζουν τη μεταρρυθμιστική και επενδυτική ατζέντα των κρατών-μελών για τα έτη 2021-2023. Τα σχέδια αυτά θα εξετάζονται και θα προσαρμόζονται αναλόγως το 2022, προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη η τελική κατανομή των πόρων για το 2023.

– Τα σχέδια για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα θα εξετάζονται από την Κομισιόν εντός δύο μηνών από την υποβολή τους. Τα κριτήρια της συνέπειας με τις συστάσεις για την κάθε χώρα, καθώς και την ενίσχυση της προοπτικής ανάπτυξης, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας των κρατών-μελών θα χρειαστούν τους υψηλότερους βαθμούς στην αξιολόγηση. Προαπαιτούμενο για μια θετική αξιολόγηση θα είναι και η αποτελεσματική συνεισφορά στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.

Η αξιολόγηση των σχεδίων θα εγκρίνεται από το Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία επί προτάσεως της Κομισιόν, μέσω μιας πράξης εφαρμογής που το Συμβούλιο θα προσπαθεί να υιοθετήσει εντός 4 εβδομάδων από την πρόταση.

Η θετική αξιολόγηση των αιτημάτων για πληρωμή θα υπόκεινται στην ικανοποιητική υλοποίηση των σχετικών οροσήμων και στόχων

Η Κομισιόν θα ζητά τη γνώμη της Οικονομικής και Χρηματοοικονομικής Επιτροπής για την ικανοποιητική υλοποίηση των σχετικών οροσήμων και στόχων. Η Οικονομική και Χρηματοοικονομική Επιτροπή θα προσπαθεί να καταλήξει σε ομοφωνία. Αν όμως ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη θεωρήσουν πως υπάρχουν σοβαρές αποκλίσεις από την ικανοποιητική υλοποίηση των σχετικών οροσήμων και στόχων, μπορεί να ζητήσουν από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να θέσει το θέμα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ως προς το MFF, στο κείμενο των συμπερασμάτων αναφέρεται μεταξύ άλλων πως το συνολικό ποσό των δεσμεύσεων ανέρχεται σε 1.074,3 δισ. ευρώ, ποσό «κατά τι χαμηλότερο από αυτό του Φεβρουαρίου», λόγω της φιλόδοξης προσπάθειας ανάκαμψης της Ευρώπης.

– Τα χρηματοοικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα προστατεύονται σύμφωνα με τις γενικές αρχές που υπάρχουν στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας των χρηματοοικονομικών συμφερόντων της Ένωσης» καθώς και «τη σημασία του σεβασμού του κράτους δικαίου».

– Η κατανομή του RescEU θα είναι 1,1 δισ. ευρώ. Για την υγεία θα αυξηθεί στο 1,7 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισόν, ως αντίδραση για την Covid-19

– Η ΕΕ θα εργαστεί τα επόμενα χρόνια προς τη μεταρρύθμιση του συστήματος των ιδίων πηγών της και θα εισαγάγει νέες ίδιες πηγές (σ.σ. εσόδων). «Ως ένα πρώτο βήμα, μια νέα ίδια πηγή που θα βασίζεται σε μη ανακυκλώσιμα πλαστικά απορρίμματα θα παρουσιαστεί και εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου του 2021.

Ως βάση για επιπλέον ίδιες πηγές, η Κομισιόν θα θέσει το πρώτο εξάμηνο του 2021 προτάσεις για έναν διασυνοριακό μηχανισμό προσαρμογής για τον άνθρακα καθώς και για ένα ψηφιακό τέλος, με στόχο την εισαγωγή τους το αργότερο μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2023. Στο ίδιο πνεύμα, η Κομισιόν θα θέσει πρόταση για ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα ETS, πιθανότατα επεκτείνοντάς το στην αεροπλοΐα και τη ναυτιλία. Τέλος, η Ένωση θα εργαστεί προς την εισαγωγή άλλων ιδίων πόρων, που μπορεί να περιλαμβάνουν Φόρο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών. Τα έσοδα από τις νέες ίδιες πηγές που θα εισαχθούν μετά το 2021 θα χρησιμοποιηθούν για την πρόωρη αποπληρωμή του δανεισμού στο πλαίσιο του NGEU.

Σταϊκούρας: Δεν συνδέονται με μέτρα τα λεφτά

«Η Ευρώπη των συμβιβασμών παίρνει αποφάσεις στις δύσκολες ώρες», σχολίασε την απόφαση της Συνόδου Κορυφής ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.

«Για πρώτη φορά δεν ισχύουν δημοσιονομικοί όροι, μιλάμε για μεγάλη ένεση ρευστότητας στην Ευρώπη και την Ελλάδα που συμπεριλαμβάνεται. Καλή μέρα για την Ευρώπη και πολύ καλή μέρα για την Ελλάδα», συμπλήρωσε ο κ. Σταϊκούρας, εξηγώντας ότι, η Ελλάδα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και των επιχορηγήσεων θα λάβει συνολικά περίπου 70 δισ. ευρώ.

Ερωτηθείς σχετικά με το αν θα υπάρξουν όροι για την εκταμίευση, ξεκαθάρισε ότι, «για την Ελλάδα ισχύει ό,τι ισχύει και για τις υπόλοιπες χώρες. Δεν συνδέονται με μέτρα τα λεφτά».

Όσο αφορά στον τρόπο διανομής των χρημάτων, είπε πως η εκμετάλλευση των πόρων θα γίνει «με την εμπειρία του παρελθόντος και νέους μηχανισμούς (θα εκμεταλλευτούν οι πόροι)» και σημείωσε πως το σχέδιο της Ελλάδας για την αποδοχή και την εκταμίευση θα είναι έτοιμο στα μέσα Οκτωβρίου, συμπληρώνοντας πως «τα σχέδια όλων των χωρών θα περνούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση».

«Και στο ΕΣΠΑ δεν κάνουμε ό,τι θέλουμε», σχολίασε μιλώντας στον ΑΝΤ1.