Eretiki κριτική της διδακτικής ταινίας “Minari”

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

Από τον Eretiko κριτικό Γιάννη Κρουσίνσκυ

Ο σκηνοθέτης Lee Isaac Chung παρουσιάζει στους Σινεφίλ μια γενναιόδωρη, οικουμενική κινηματογραφική ματιά.

Υπόθεση:

Δεκαετία του 1980: O 30άρης Αμερικανοκορεάτης Jacob Yi ζει στις Η.Π.Α. μαζί με την οικογένειά του. Η σύζυγός του, Monica, μαζί με τα δύο τους μικρά παιδιά, Anne και David, τον ακολουθούν προς την υλοποίηση μιας ριψοκίνδυνης, επαγγελματικής προοπτικής, που αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τη ζωή τους. Ο Jacob έχει πάρει μια σημαντική απόφαση, για το μέλλον των Yi. Θα μετακομίσουν από την Καλιφόρνια στο Άρκανσο, προκειμένου ο ίδιος να καλλιεργήσει, στη γη που αγόρασε, αγροτικά προϊόντα κορεατικής και αμερικανικής προέλευσης. Τα εγχείρημα είναι δύσκολο. Η οικογένεια κατοικεί πλέον σε ένα απλό τροχόσπιτο. Η νέα τους ζωή ξεκινά με ατμοσφαιρική, μα μοναδική θέα σε αυτό το άδειο, απέραντο χωράφι. Ο Jacob βλέπει ένα βελτιωμένο μέλλον, ενώ η Monica ένα απειλητικό παρόν εκεί. Υπάρχει ανησυχία για το πρόβλημα υγείας, που έχει στην καρδιά ο μικρός David. Το ζεύγος, για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, δουλεύει μαζί σε ένα εργοστάσιο, αναγνωρίζοντας/διαχωρίζοντας το φύλο μικρών κοτόπουλων. Ήταν η παλιά ειδικότητα του Jacob.

Ως κύριος στόχος παραμένει σαφέστατα η ανάπτυξη και επέκταση της αγροτικής καλλιέργειας. Το ζευγάρι όμως, στην πρώτη αναποδιά μιας επερχόμενης θύελλας, αντιλαμβάνεται, πως όλα κρέμονται από μια κλωστή, τόσο για το επαγγελματικό όραμα, όσο και για το νόημα του γάμου τους. Η ευθύνη και οικονομική ενίσχυση από τον πρωτότοκο Jacob, τόσα χρόνια στρεφόταν στην αποκλειστική βοήθεια των γονιών και αδερφών του. Η Monica παραπονείται για τη στέρηση βοήθειας στη δική της μητέρα. Η δυσπιστία και η διάθεση αποταμίευσης του Jacob θα διώξουν έναν επαγγελματία εύρεσης νερού με τη σχετική ράβδο…Θα βρει ωστόσο ο ίδιος ένα πηγάδι, “με το δικό του τρόπο.” Θα λάβει τη σχετική άδεια, επί προεδρίας Ronald Reagan.

Ο Jacob θα αποκτήσει έναν καλό συνεργάτη σε αυτή την υποσχόμενη έκταση. Είναι ο Paul. Κατά διαβολική σύμπτωση υπήρξε βετεράνος πολέμου, κατά τις εχθροπραξίες στην Κορέα. Βιώνει ωστόσο τη γνωριμία με την οικογένεια Yi, σαν μια ευκαιρία ηθικής αποκατάστασης παλιών λαθών. Είναι θρησκομανής, μα γενικότερα ήρεμος άνθρωπος και καταρτισμένος επαγγελματίας. Το όργωμα και οι υπόλοιπες διαδικασίες ξεκινούν.

Η μητέρα της Monica θα έρθει από την Κορέα, για να ασχοληθεί περισσότερο με τα παιδιά. Η Soonja δεν είναι μια συνηθισμένη γιαγιά! Ο μικρός David αρχικώς δεν τη συμπαθεί. Εκείνη έφερε μαζί της από την Κορέα τους ιδιαίτερους σπόρους για το μυρωδικό “Μιναρί.”

Οι σχέσεις της πολυμελούς οικογένειας θα δοκιμαστούν, όσο και η καθοριστικής σημασίας καλλιέργεια της πολυπόθητης σοδειάς. Όμως ο Jacob έχει χάσει την έννοια της προτεραιότητας μεταξύ αυτών των δύο παραμέτρων…

Κινηματογραφικός Χάρτης:

Καλλιτεχνική Έκφραση:

Πολλά σημεία του έργου αποτελούν αληθινά βιώματα από τα παιδικά χρόνια του δημιουργού, κατά τη μετανάστευση των γονιών του στην Αμερική! Στην ιστορία της ταινίας ο σεναριογράφος μάς παρουσιάζει επί της ουσίας μια απολύτως ειρηνική εκδοχή καλωσορίσματος της οικογένειας Yi από όλους τους ντόπιους. Ακόμη και από τον Paul, βετεράνο του πολέμου στην Κορέα. Βεβαίως αυτό συμβαίνει από συγκεκριμένους ανθρώπους, σε συγκεκριμένη τοποθεσία, αλλά εν πάση περιπτώσει χαρακτηρίζει την απουσία της ξενοφοβίας! Θα ήταν αγενές από μέρους των Σινεφίλ, να εκληφθεί ως αδυναμία αυτή η ενδιαφέρουσα, καλλιτεχνική άποψη, για δύο λόγους:

Α) Διότι ο δημιουργός παρέδωσε με γενναιοδωρία, σε μία από τις λίγες φορές στο Σινεμά, ένα έργο όπου η ανθρώπινη αποδοχή και κοινωνική ένταξη, βρίσκονται, εκεί που τους αρμόζει. Στην ώριμη και σύντομη αναγνώριση του συνανθρώπου. Β) Διότι αφού ξεπεραστούν βασικά προβλήματα της ένταξης σε μια κοινωνία, έπειτα, όπως αποδεικνύεται στο έργο, αρχίζουν άλλα τόσα!

Έτσι ο δημιουργός πραγματοποιεί διπλή διαμαρτυρία με αυτή την άποψή του καθότι:

1) Μάς κάνει να αντιληφθούμε, πόσος χρόνος κερδίζεται με την αφαίρεση του ρατσισμού (παρουσιάζοντας την απουσία αυτού στην ταινία)

2) αλλά και πόσο ψυχικό σθένος χρειάζεται, όταν αυτός εξαλειφθεί, για να ανοίξουμε πλέον τα φτερά των ονείρων μας, παλεύοντας με τις δικές μας αληθινά υπολογίσιμες προκλήσεις.

Είναι άκρως οικουμενική η ματιά του δημιουργού!

Θεματική σεναρίου & ανάπτυξη:

Καταρχάς, πρόκειται για μια ταινία, με ενδιαφέρον σενάριο! Η άποψη του δημιουργού εκφράζει ένα σύμπαν στο οποίο τα στοιχεία του σεναρίου συμπληρώνουν ομοιόμορφα ένα γοητευτικό παζλ: Κατευθείαν η παρουσία της Αμερικανοκορεάτικης οικογένειας στην αμερικάνικη γη στα τέλη του 20ου αιώνα, αλλάζει τα δεδομένα παρακολούθησης. Παρομοίως και η εμφάνιση του ιδιαίτερου Αμερικανού χαρακτήρα Paul. Ενός φιλήσυχου βετεράνου από τον ιστορικά προηγηθέντα πόλεμο μεταξύ των δύο χωρών. Η παράμετρος της άφιξης της ασυνήθιστης γιαγιάς Soonja και της κόντρας με τον εγγονό David, καθώς και το πρόβλημα στην καρδιά του τελευταίου αυξάνουν τις δυναμικές του σεναρίου. Οι οποίες συμπληρώνονται ιδανικά από τη δυσκολία προσαρμογής της μεγαλύτερης αδελφής Anne. Ιδανική κεντρική ιδέα είναι η διένεξη του ζεύγους, σχετικά με τη σημασία της αναμέτρησης, μεταξύ της επιθυμητής σοδειάς και της ίδιας της οικογενειακής αναζωογόνησης.

Ιδιαίτερες συνομιλίες:

1) Στη συνομιλία πατέρα και γιου πίσω από το εργοστάσιο της διαλογής μικρών κοτόπουλων: Ο πατέρας Jacob ορίζει στο γιο του, με πειθαναγκαστική μορφή διαδοχής, την προσωπική ενοχική αντίληψη για το ρόλο του αρσενικού στην κοινωνία, φέρνοντας ως παράδειγμα την αποβολή αρσενικών κοτόπουλων από το εργοστάσιο: “Απόρριψη. Δεν ακούγεται ωραίο, έ; Για αυτό, φρόντισε να φανείς χρήσιμος στην κοινωνία, διότι εμείς {σε αντίθεση με τα θηλυκά} δεν κάνουμε αυγά.”

2) “Τα λεφτά μάς σώζουν, αλλά δεν μπορούμε να σώσουμε ο ένας τον άλλο;” λέει η Monica στο σύζυγό της, Jacob, στην πιο κρίσιμη ατάκα του έργου…

Σκηνοθετική παρουσία:

Είναι μια οργανωμένη σκηνοθετική αφήγηση! Μολονότι τα πρόσωπα, τα τοπία και γενικώς οι χώροι είναι συγκεκριμένων αριθμών, η ιστορία εισέρχεται με εξαίσιο επικοινωνιακό τρόπο στο θεατή.

“Οι ρίζες, η σοδειά και οι νέοι σπόροι”:

Είναι πασιφανές ότι: Η γιαγιά Soonja αποτελεί το μακρινό παρελθόν από την Κορέα, οι Jacob και Monica το εργατικό παρόν και η Anne μαζί με τον μικρότερο σε ηλικία David το ελπιδοφόρο μέλλον στις Η.Π.Α.

Όμως δεν είναι πασιφανές, πως όλα αυτά τα στοιχεία ενώνονται υπέροχα, όταν η γιαγιά ενθαρρύνει τον David (μολονότι εκείνος έχει πρόβλημα στην καρδιά) να περπατήσει έξω στο ύπαιθρο. Τότε εκείνος της λέει για το βάδην. Με το βάδην (κάτι μεταξύ τρεξίματος και περπατήματος) ενώνονται οι ηλικίες της γιαγιάς και του David. Ομοίως και οι αθροισμένες σημασίες του παρελθόντος και του μέλλοντος της οικογένειας Yi. Μαζί τους πορεύεται και η σκηνοθεσία τότε, με λήψη που φέρει αισθητή κίνηση. Η παρατήρηση και κίνηση του μέσου (κάμερα) αντικατοπτρίζει επίσης τη βελτίωση των προσωπικών σχέσεων της ιδιόμορφης γιαγιάς Soonja, με τον μέχρι πρότινος ακατάδεκτο David.

Η παρατήρηση της Monica έχει σημασία:

-Το 1ο υποκειμενικό πλάνο εκφράζεται μέσα από τα ανήσυχα μάτια της μητέρας του David, μόλις φτάνουν οι Yi στο Άρκανσο. Όταν η Monica του λέει να μην απομακρυνθεί, τότε παρουσιάζεται μια σκόπιμη αστάθεια στο μέσο (κάμερα). Το αμείωτο ενδιαφέρον, με εξεταστική ματιά της μάνας!

–Μέσα από τα μάτια της Monica (που βρίσκεται στην κουζίνα και παρατηρεί έξω τους Jacob και Paul) κοιτάζουμε οι θεατές πρωτίστως αριστερά την αποβολή πολεμικού παρελθόντος μεταξύ Κορέας και Η.Π.Α. στην ειρηνική αγκαλιά των Jacob και Paul, αλλά και ύστερα δεξιά το τρακτέρ που ο καινούργιος συνεργάτης έφερε στον άντρα της. Αριστερά είναι η αποκατάσταση παρελθόντος και δεξιά η προοπτική της μελλοντικής συνεργασίας. Έξυπνη απόδοση!

Το επαγγελματικό όραμα του Jacob:

Α) Μετά τον πρώτο καυγά των Monica και Jacob θα επέλθει ειρήνη. Ύστερα ο ήρωας θα οδηγήσει το τρακτέρ, μέσα από αργή κινηματογραφική κίνηση και θα κοιτάξει πίσω του την ακολουθία των οικογενειακών μελών. Αρχίζει και πιστεύει τότε, πως θα σώσει το μέλλον τους!

Β) Μόλις αρχίζει να υλοποιείται ο στόχος του Jacob, ξεκινούν οι πανοραμικές λήψεις στο χωράφι του, όπου αποτυπώνονται οι σχετικές γραμμές οργώματος από το τρακτέρ.

Γ) Η ανάπτυξη των κόπων των Jacob και Paul σε αρκετά στάδια της ταινίας προωθεί την αφήγηση.

Κατάλληλα Πλάνα μέσα στο τροχόσπιτο:

1) Κατά τον 1ο μεγάλο καυγά του ζεύγους στο καινούργιο σπίτι: Αριστερά βρίσκεται η Monica όρθια, ενώ στα δεξιά ο Jacob καθιστός. Η κάμερα ακολουθεί αριστερά και δεξιά τον αντίλογο του ζεύγους.

2) H Monica λούζει τον κουρασμένο από την ακατάπαυστη εργασία Jacob. Εκείνος, με ενοχική αίσθηση, ορμώμενη από την καταβολή της κορεατικής κουλτούρας, την παροτρύνει, εάν δεν πετύχει το όραμα της αγροτικής καλλιέργειας, να πάρει τα παιδιά και να φύγει.

3) Το συναισθηματικό δέσιμο της γιαγιάς Soonja με τον εγγονό David είναι γεγονός: Την ώρα του ύπνου εκείνη τον προστατεύει στην αγκαλιά της από δεισιδαιμονίες και φιλοσοφικές ανησυχίες.

Μοντάζ + Διεύθυνση φωτογραφίας:

-Η αρμονία της σκηνοθεσίας με το μοντάζ είναι τέτοιας ποιότητας, ώστε δεν μπορούμε να εξετάσουμε ξεχωριστά αυτήν την κινηματογραφική παράμετρο. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό μοντάζ, το οποίο μας προσφέρει με επεξηγηματικό χαρακτήρα επιπλέον και τα συναισθήματα των ηρώων του σεναρίου. Συνολικά: Από τον πρώτο καυγά του ζεύγους Yi θα οδηγηθούμε στην ειρηνική συνύπαρξη αυτού, στις αγροτικές αναπτύξεις, στη γνωριμία με την υπόλοιπη κοινότητα στην Εκκλησία, στο σύγχρονο γολγοθά του Paul, στην ακατάδεκτη συμπεριφορά του David προς τη γιαγιά του και εν τέλει στη μεγάλη διαφωνία του αντρόγυνου. Αποδεικνύεται ιδιαίτερη η φύτευση των σπόρων Μιναρί από τη γιαγιά Soonja.

-Η διεύθυνση φωτογραφίας συνέδραμε επίσης στην ποιοτική θέαση του έργου σε κλειστούς και ανοιχτούς χώρους. Ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο που αποδίδει την ποιοτική διεύθυνση φωτογραφίας σε κλειστούς χώρους, είναι η καταγραφή, κατά τη νυχτερινή επίσκεψη “θρησκευτικού εξαγνισμού” του Paul στο τροχόσπιτο των Yi. Η περιήγηση του Paul, αλλά και η απάθεια του διαφωνούντος με τα τελετουργικά, Jacob, ο οποίος βρίσκεται χαλαρώνοντας στο καθιστικό με το φωτιστικό, που θυμίζει κορεατικό σαλόνι, αποδεικνύει την εξαιρετική δουλειά.

Η πιο δύσκολη αποστολή του διευθυντή φωτογραφίας, ήταν η καταγραφή αληθινής φωτιάς! Υπήρχε φυσικά η δυνατότητα μίας μόνο ευκαιρίας για την απαιτητική αυτή καταγραφή! Η οποία έγινε τότε με κάμερα στο χέρι (πηγή: Feelgood Entertainment).

Ερμηνείες:

Yeri Han (Monica Yi): Η ερμηνεύτρια ξεκινά εντυπωσιακά με φωνητική απόδοση επίπληξης στο γιο της, εξαιτίας της απομάκρυνσης αυτού. Στον πρώτο καυγά, κατά την επερχόμενη κακοκαιρία, εκφράζει άψογα στο πρόσωπό της την αισθητή οργή και μετέπειτα την κατάπνιξη αυτής, έχοντας υγρά μάτια. Ως Monica ασπάζεται τη θρησκομανία του Paul. Κατακρίνει ακριβοδίκαια τις προτεραιότητες του συζύγου της.

Steven Yeun (Jacob Yi): Διασκεδάζει με το γιο του μετά τη δημιουργία “εκρηκτικού πηγαδιού,” μεταφέροντας στο κοινό χαλαρωτικά στοιχεία ποιοτικής κωμωδίας. Επιβάλλεται με αρχηγική συμπεριφορά στη σύζυγο, ορίζοντας το τέλος του καυγά. Αποδίδει το ζήλο και το στραμμένο ενδιαφέρον του Jacob προς τη δουλειά του. Αρχικά παρατηρεί με γέλιο, αλλά αργότερα θυμώνει και διαφωνεί με τα υστερικά θρησκευτικά πιστεύω του Paul.

Yuh-Jung Youn (γιαγιά Soonja): Το σημαντικό είναι, πως η ερμηνεύτρια ενσαρκώνει μια περσόνα, η οποία βρίσκεται σε άλλη χώρα και δεν πτοείται καθόλου, μολονότι δεν μιλά τη γλώσσα των ντόπιων. Η ατίθαση προσωπικότητα της Soonja έχει εύθυμη διάθεση. Φρίττει με την άθλια πράξη προσβολής του David προς το πρόσωπό της. Υπερασπίζεται εκείνον όμως την ώρα της αντίστοιχης τιμωρίας. Φροντίζει το μικρό και ενθαρρύνει το πνεύμα του. Είναι παραπάνω από πειστική, ως άνθρωπος που υπέστη συμφόρηση.

Will Patton (Paul): Είναι εντυπωσιακή η απόδοση: Των αναδυόμενων Ερινυών για τη συμμετοχή στον παρελθοντικό πόλεμο με την Κορέα. Της παροντικής καλοσύνης και της έκφρασης της επαναφερόμενης θρησκομανίας του χαρακτήρα. Ο αυτοσχεδιασμός για την τελευταία παράμετρο φέρει ωραία μέθοδο υποκριτικής, σε μετάδοση παραληρήματος προσευχών και τρόπου σκέψης του ήρωα.

Alan S. Kim (David)/Noel Cho (Anne): Ναι, η ενσάρκωση του David ήταν αποκάλυψη για το έργο! Έπαιξε με μεγάλη φυσικότητα & ζωντάνια ο μικρός ερμηνευτής. Μην ξεχνάμε όμως και την ερμηνεία του ρόλου της μεγαλύτερης αδερφής. Έπαιξε πολύ ώριμα η ηθοποιός και αν δεν ήταν η βαρύτητα του σεναρίου στραμμένη στην περσόνα David, θα είχε ξεχωρίσει σε ίσο βαθμό και ο ρόλος της Anne.

Μουσική:

Απολαυστική και κινηματογραφική ταυτόχρονα! Θα ακούσουμε συνολικά φλάουτο, πιάνο, πλήκτρα και ορχηστρικά έγχορδα. Είναι εμφανές το ανατολίτικο στοιχείο κουλτούρας.

Στο ξεκίνημα του έργου, η οικογένεια εισέρχεται με το αμάξι στην καινούργια ιδιοκτησία: Στην αρχική ωραία μελωδία από το πιάνο στο δεξί χέρι και την ταυτοφωνία στα φωνητικά παρέχεται η βάση (λογικά με τονικές τριάδες ή 1η + 3η) στο αριστερό χέρι, αλλά με πιο διακριτικό ήχο πλήκτρων. Επέρχεται δεύτερη ωραία μελωδία στο δεξί χέρι και την ακολουθούν πάλι τα ανάλογα αισθαντικά φωνητικά και η βάση στο αριστερό.

Θα ακούσουμε πάντως και ένα τραγούδι του Elvis Presley, μόλις ο μικρός David φιλοξενηθεί προσωρινώς στο σπίτι της οικογένειας του Johnnie.

Σκηνικά & Κοστούμια:

Είναι άψογος ο συνδυασμός των παραμέτρων, βοηθώντας στην ποιοτική αναβάθμιση του έργου, τροφοδοτώντας και τη διεύθυνση φωτογραφίας. Ένα παράδειγμα αρκεί: H Monica στην κουζίνα φορά κόκκινη μπλούζα, μπλε φούστα και το ψυγείο πίσω της είναι κίτρινης απόχρωσης. Όλα αυτά είναι σημαντικά, καθώς συνδράμουν στην οργανωμένη και πιο ζωντανή παρακολούθηση από τους Σινεφίλ.

Τα κοστούμια ανταποκρίνονται απλά, μα καταλλήλως, στους αντίστοιχους χαρακτήρες. Έχουν ποικίλους χρωματισμούς.

Μια διανομή από τη Feelgood Entertainment

Συντελεστές:

Σενάριο: Lee Isaac Chung. Σκηνοθεσία: Lee Isaac Chung. Διεύθυνση Φωτογραφίας: Lachlan Milne. Μοντάζ: Harry Yoon. Πρωταγωνιστούν/συμμετέχουν: Steven Yeun, Yeri Han, Yuh-Jung Youn, Alan S. Kim, Noel Cho, Will Patton, Eric Starkey, Esther Moon. Casting: Julia Kim. Μουσική: Emile Mosseri. Σκηνικά: Hanrui Wang. Κοστούμια: Susanna Song.