Eretiki κριτική μιας διαχρονικά Απολιτίκ, Αντιταξικής & Αντιπολεμικής ταινίας!

Facebook Twitter Viber Messenger WhatsApp E-mail

“Οι Πατριώτες” (Okraina, 1933) του Boris Barnet.

Η ιδιαίτερη, εύβουλη ματιά του Ρώσου καλλιτέχνη προσπερνά σημαίες και Έθνη, αναδεικνύοντας τρία παγκοσμίως απειλούμενα, Ανθρώπινα στοιχεία: Της Ενσυναίσθησης, Αλληλεγγύης και Ελπίδας.

Ανάλυση, από τον Eretiko κριτικό, Γιάννη Κρουσίνσκυ.

Στις 4/7/2019 η New Star είχε επαναφέρει στη χώρα μας στο προσκήνιο (Σινέ Στούντιο) το αριστούργημα του Boris Barnet “Οι Πατριώτες” (“Okraina” ή “The Outskirts” (1933).

Η ταινία βεβαίως υπάρχει και στο youtube. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε όλες/όλοι οι σινεφίλ εκεί δωρεάν διαδικτυακά, με αγγλικούς υπότιτλους.

Σημείωση: Η ανάλυσή μου, αφορά αυτή τη συγκεκριμένη, φιλμική εκδοχή. https://www.youtube.com/watch?v=9Tr0IgVqqE8. Τώρα, γιατί γενικώς υπάρχουν 2 εκδοχές, με κρίσιμες διαφορές σε ήχο, μουσική, φωνές ηθοποιών ή παρουσία υπογραφής καί στην παραγωγή από το σκηνοθέτη στο 1ο φιλμ, ενώ ανάλογη υπογραφή μόνο της Mezhrabpomfilm στην άλλη ταινία…Ας το αφήσουμε για κάποια άλλη φορά…Διότι δυστυχώς, μάλλον μόνο λίγοι ασχολούμαστε τόσο πολύ με τέτοιες διαλευκάνσεις…

Υπόθεση:

Το έτος 1914 σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Ρωσίας οι κάτοικοι ζουν σε ειρηνικό περιβάλλον, στο οποίο όμως επικρατεί η εξοντωτική φτώχεια. Η Anka είναι μια νέα γυναίκα, που φαίνεται να αγαπά τη ζωή, επιθυμώντας να αφεθεί στον έρωτα. Στη συγκεκριμένη κοινωνία οι άντρες είναι εκείνοι, οι οποίοι εργάζονται και μάλιστα μοχθούν. Ο Pyotr Ivanovich Kadkin δουλεύει σκληρά νυχθημερόν μαζί με τους δύο γιους του, Nikolai και Senka και πολλούς ακόμη εργάτες στο υποδηματοποιείο του πατέρα της Anka. Του Alexander Petrovich. Εκείνος φιλοξενεί, στα όχι πολυτελή, μα σίγουρα πολλά διαμερίσματά του, ένα Ρώσο με γερμανικές ρίζες, το συνομήλικο, Robert Karlovich.

Στο συγκεκριμένο χωριό ξεκινά σε ένα εργοστάσιο μια απεργία μαζικής κινητοποίησης ενάντια σε όλους τους ιδιοκτήτες, συγκεντρώνοντας ανθρώπους της ίδιας κοινωνικής-εργασιακής θέσης. Οι εργάτες του υποδηματοποιείου με επί κεφαλής το Nikolai σπεύδουν να υποστηρίξουν αυτή την ενέργεια. Αντιθέτως ο Senka προτιμά τελικά να κυνηγήσει τις ελπίδες του στο φλερτ με μια Ρωσίδα, που έχει για μοναδική συντροφιά ένα μικρό σκυλάκι. Ο εργοδότης του Nikolai δυσαρεστείται σφόδρα με την επιρροή του θαρραλέου υποδηματοποιού στους υπόλοιπους εργάτες. Πρωτεργάτης αυτής της επεκτατικής αφύπνισης όμως μοιάζει να είναι ο Alexander Feοdorovich. Ο οργανωτής της παλιότερης απεργίας του 1905. Ο ίδιος κατοικεί επίσης στα διαμερίσματα του Alexander Petrovich.

Τώρα στο έτος 1914, όλοι αντιτάχθηκαν στην επιβεβλημένη, αυστηρή και ακατάπαυστη, εργασιακή καθημερινότητα των αφεντικών τους. Όμως με βάση τα νέα των εφημερίδων, αποδεικνύεται, πως όλοι οι πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης, φύλου και ηλικίας βρίσκονται πλέον ενώπιον ενός ασύλληπτα μεγάλου πολέμου! Καθότι το γερμανικό κράτος τους προκάλεσε επίσημα.

Οι νεαροί Ρώσοι όμως, εκ των πραγμάτων, είναι το κληθέν, έμψυχο δυναμικό υπεράσπισης της πρώτης γραμμής των συνόρων τους. O Alexander Feοdorovich εκφωνεί τώρα πια έναν αναμεμειγμένο λόγο πατριωτικής και πολιτικής μορφής. Πείθοντας τους Ρώσους, νεαρούς κατοίκους να σπάσουν την απεργία, ξεχνώντας τις εσωτερικές, ταξικές διαφορές και πηγαίνοντας πρόθυμα στον πόλεμο. Ο Senka εμφανίζει μια πρωτόγνωρη γενναιότητα και ακολουθεί εθελοντικά το μεγάλο του αδερφό, Nikolai, σε αυτόν τον κρίσιμο, Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα ωφελιμιστικά λογύδρια πλέον συνεχίζονται από τον εργοδότη των υποδηματοποιών, ο οποίος φυσικά (όπως και ο Feοdorovich) δεν ακολουθεί τους στρατιώτες στον πόλεμο. Όμως πραγματοποιεί μια συμφέρουσα συμφωνία για την κατασκευή στρατιωτικών υποδημάτων, όσο διαρκεί η εμπόλεμη κόλαση.

Φυσικά οι κάποτε ειρηνικές, άριστες σχέσεις του φιλικά προσκείμενου στο γερμανικό ιδεώδες, Robert Karlovich, με το φανατικό υποστηρικτή του ρωσικού σθένους, Alexander Petrovich, θα διαλυθούν. Καθώς αμφότεροι φανατίζονται με το έθνος τους και ο πρώτος θα αποχωρήσει.

Η μάχη των στρατιωτών βρίσκει στο συγκεκριμένο πεδίο προσωρινά νικητές τους ανθρώπους του Τσάρου. Κάποιοι Γερμανοί αιχμαλωτίζονται. Σε αυτούς τους στρατιώτες ωστόσο, θα παρασχεθεί η δυνατότητα να βρουν εργασία στο χωριό της Anka. Ανάμεσά τους είναι και ο Mueller ο Γ΄, ο οποίος γνώριζε καλά τη δουλειά του υποδηματοποιού. Η Anka θα τον ερωτευτεί, λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών του.

Όμως ο φανατισμός του πολέμου θα δημιουργήσει πρόβλημα, όχι μόνο στον έρωτα των δύο νέων, αλλά και στην ασφάλεια της σωματικής ακεραιότητας του στρατιώτη εντός του ρωσικού χωριού. Τα νέα από το μέτωπο είναι εν μέρει καλά για την οικογένεια Κadkin…Οι συγκεκριμένες εχθροπραξίες αφορούν έναν -ατελείωτων ετών- όλεθρο από πυρά!

Φαίνεται, ότι αυτός ο φρικτός πόλεμος δεν φέρει λίγα κοινά σημεία σε σχέση με την απάνθρωπη, καθημερινή εκμετάλλευση-εκδούλευση των κατοίκων του χωριού από τους ασυγκίνητους ιδιoκτήτες.

Ο “εχθρός” κρύβεται μέσα σε θεωρίες και αποκαλύπτεται σε πράξεις εκατέρωθεν, εθνικών συμφερόντων, ενώπιον αντικειμενικών, ανθρώπινων απωλειών…

Γενικώς στο έργο:

!!! Το έκτακτο σενάριο “τρέφεται” από την Ηθικά εξελισσόμενη ή όχι νόηση των χαρακτήρων, μα συναντά σίγουρα την ενσυναίσθηση των θεατών με μορφή Κάθαρσης. Η Τραγική Ειρωνεία, σχετικά με την ευφυή πρόσμιξη των προσώπων του σεναρίου, είναι παρούσα. Το κινηματογραφικό σύνολο είναι ανεκτίμητης αξίας! Ουσιαστικά, ο Δημιουργός Boris Barnet αφοπλίζει τη νόηση του θεατή από ιδεολογίες, ιδεοληψίες, ταξικές διακρίσεις, φιλοπόλεμες διαθέσεις, ανισότητες φύλων, εθνικισμούς ακόμη και εθνισμούς, σέρνοντάς τον καλλιτεχνικά στις όλο και πιο καθαρόαιμες, αποκαλυπτικές διαστάσεις της Ηθικής. Βυθίζοντάς τον σε αυτή τη μυστήρια λύτρωση, που λέγεται απλώς Ανθρωπιά, μα τελικώς σημαίνει τόσα πολλά!

!!! Φυσικά υπήρξε & Αντιπροπαγανδιστής. Καθότι, με το συγκεκριμένο έργο (1933), μέσα στο σταλινικό καθεστώς, κάτω από τη μύτη & τα μουστάκια των σοβιετικών, ο Barnet προσέφερε “Kινηματογραφικό Aνθρωπισμό.” Καθώς εκείνοι δεν κατάλαβαν, ότι ο ίδιος αγνόησε το τότε φιλμικό κίνημα του “σοσιαλιστικού ρεαλισμού.” Ωστόσο, υφίσταται η έννοια της “συνειδητοποίησης” του πολίτη στο “Okraina” του Barnet (με πιθανότερη επιρροή εδώ τον B. Πουντόβκιν και φυσικά τον κοινό τους δάσκαλο, Λεβ Koυλέχωφ) αργά και γρήγορα για κάποιους χαρακτήρες. Αλλά η “ματιά” του αυτή, υποστηρίζει ισάξια την ατομικότητα και εν τέλει την πανανθρώπινη, αλληλέγγυα αύρα. Το μήνυμα της τέχνης του είναι τουλάχιστον έναν αιώνα πιο μπροστά, από όταν γυρίστηκε η ταινία. Για αυτό το λόγο, αξίζει το “Okraina” την προσεκτική σας παρακολούθηση!

Αρχικώς αναφέρουμε, ότι η απόδοση του έργου διαδραματίζεται αποκλειστικά σε ασπρόμαυρο φόντο και πως πρόκειται για μια ταινία του πρώιμου, ομιλούντος κινηματογράφου. Θα παρακολουθήσουμε μια ιδιαίτερη, σκηνοθετική αρχιτεκτονική. Η ειρηνική, μα εξαντλητική, εργασιακή πραγματικότητα των κατοίκων του ρωσικού χωριού θα συστήσει στον κόσμο των θεατών την πειστικότατη καταγραφή του ζωντανού εφιάλτη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το έργο ξεκινά με σχέδιο ζωγραφικής (στατικό) ενός δέντρου, δίχως φύλλα και καρπούς. Το διαδέχεται η εικαστική αναπαράσταση του μικρού χωριού, με ένα στύλο φωτός, κοντά του κάποια μικρά οικήματα και πέρα στο βάθος έναν από τους ναούς της Ρωσίας (δεδομένου ότι αργότερα ακούγεται στο έργο το όνομα του νομοθετικού σώματος των Duma, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε, ότι η τοποθεσία αφορά την έκταση κοντά στην τότε αποκαλούμενη Petrograd {σημερινή Αγία Πετρούπολη}).

Η σκηνοθετική αφήγηση μαρτυρά τη σημασία ορισμένων χαρακτήρων από το ξεκίνημα του έργου, μέσω της απλής καταγραφής των. Δίχως εκείνοι να μιλήσουν ή να ορισθεί με κάποιον πιο εμφανή τρόπο στο κοινό η ταυτότητά τους, σε εκείνο το χρονικό σημείο:

Α) Η μοναχική, μα χαμογελαστή Anka ή η μεγαλύτερης ηλικίας, σιωπηλή Ρωσίδα με το μαντήλι στο κεφάλι και τη συνοδεία από το μαύρο σκυλάκι της, συστήνονται δίχως λόγια αρχικώς στο φακό. Προμηνύοντάς μας, το ρόλο που θα παίξουν στη συγκεκριμένη, μικρή κοινωνία. Η πρώτη αποτελεί το μήλον της Έριδος, καθώς θα ερωτευτεί το Γερμανό στρατιώτη Mueller τον Γ΄ και θα προκαλέσει μεγάλη, “κοινωνικό – εθνική” οργή. Η δεύτερη θα γοητεύσει το Senka (Semyon) Kadkin, κάνοντάς τον να αποφύγει την υποστήριξη της απεργίας, μα όχι τη συμμετοχή στον πόλεμο.

Β) Αργότερα μέσα στο υποδηματοποιείο ενόσω όλοι δουλεύουν, ακούγοντας το ξεκίνημα της απεργίας από διάφορες ομάδες, εμφανίζεται στο πλάνο, κάποιος που εργάζεται σε ιδιωτικό πάγκο. Σαν να κατέχει μια πιο αναβαθμισμένη, εργασιακή θέση. Λίγες στιγμές μετά ο ίδιος μιλά στο αυτί του εργοδότη, με καχύποπτο ύφος (χωρίς εμείς να ακούμε, τι του λέει). Είναι ο Robert Karlovich, ο φίλος και εργαζόμενος στην επιχείρηση του Alexander Petrovich.

! Γενικότερα στην ταινία, o ισχυρός συνδυασμός των συγκεκριμένων, καθημερινών συνθηκών και των ξεχωριστών προσώπων χαρακτηρίζει απόλυτα την κινηματογραφική διάσταση του έργου. Δηλαδή, ο μόχθος ως μοναδική λύση στην απειλητική φτώχεια της καθημερινότητας (κάτοικοι) περιγράφεται μαζί με την ορμητική “βροχή” καταστροφικών πυρών (στρατιώτες που πολεμούν) στις ζωές των Ρώσων.

Στο έργο θα ενωθούν με μια κινηματογραφική, μα και ρεαλιστική απεικόνιση σχεδόν όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα, αναμεμιγμένα μέσα σε εμπόλεμη και ειρηνική καθημερινότητα. Υπάρχει, εξαιτίας των απερίγραπτα εχθρικών συνθηκών, αλλά και της έντονης τραγικότητας των προσώπων, φυσικά το κυρίαρχο, Δραματικό στοιχείο. Όμως είναι επίσης αιφνιδιαστικά όμορφες οι ουκ ολίγες προσμίξεις των κωμικών στιγμών, που διαλαλούν την ελπίδα της ζωής (φερειπείν, τα χιουμοριστικά-ρομαντικά, απρόβλεπτα σκαμπανεβάσματα του έρωτα των Anka-Mueller).

Οι ιδιοσυγκρασίες των πρωταγωνιστών δεν θα συναντούν πάντοτε την ενσυναίσθηση, σε αυτή την κινηματογραφική δίνη συνθηκών και συναισθημάτων (π.χ. μακάβριο “αστείο” του Nikolai στο Senka, στα αναχώματα). Ωστόσο, για αυτό ακριβώς το λόγο έχει αποτυπωθεί η άγρια ομορφιά του έργου. Διότι οι δυσαρμονίες της ζωής αφορούν την πραγματικότητα και επομένως εκπέμπεται στο κοινό μια υπερέχουσα αίσθηση αγνού ρεαλισμού.

Τα πρόσωπα παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς:

-Η θέση της γυναίκας εκπροσωπείται από την Anka σε αυτή την κοινωνία και είναι -όπως αποκαλύπτεται τελικά- καταπιεσμένη.

-Ο Pyotr Ivanovich Kadkin και οι δύο γιοι του, Nikolai και Senka, μοχθούν συνεχώς στο υποδηματοποιείο. Ο Nikolai κινητοποιεί στο συγκεκριμένο, εργασιακό χώρο τους συναδέλφους του να συνυποστηρίξουν, τους υπολοίπους που απεργούν.

-Ο Alexander Petrovich είναι ο ιδιοκτήτης του υποδηματοποιείου και τον απασχολεί μόνο η επιχείρησή του και η νίκη του στρατού του έθνους του… Ώστε να συνεχιστεί η πορεία της επιχείρησής του.

-Ο Αlexander Feodorovich λειτουργεί φαινομενικά ως ένας ανιδιοτελής ήρωας ένωσης συνδικάτων, μα στην πορεία μετατρέπεται σε καιροσκόπο, πολιτικό ηγέτη.

– Ο εργοδότης (ευτραφής με μουστάκι) θρηνεί και θυμώνει με το ξεκίνημα της απεργίας, μα χαμογελά χαρούμενος, λόγω των εξελίξεων της έναρξης και της μακρόχρονης διάρκειας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Διότι οι υπάλληλοί του κατασκευάζουν έκτοτε διαρκώς στρατιωτικές μπότες, μετά από μια προσωπική του σύναψη συμφέρουσας συμφωνίας.

Πιο Αναλυτικά…

Θεμελιώδεις αρχές του έργου:

1) Σενάριο

Γράφτηκε από τους Boris Barnet και Konstantin Finn. Ο Konstantin Finn υπήρξε ο “εφευρέτης” της αρχικής ιστορίας (short story). Τη σύνδεση των προσώπων με τις δράσεις ηρωίδων/ηρώων και τις ανάλογες στιχομυθίες έγραψαν μαζί οι Boris Barnet και Konstantin Finn (screenplay). Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, ήταν κατά κύριο λόγο τα ρώσικα και αρκετά γερμανικά. Η ταινία έχει επίσης τους τίτλους “The Patriots” ή “The Outskirts.”

Ο τίτλος “Okraina,” εάν σχετίζεται με την έννοια “Οχράνα,” τότε αφορά ιστορικά μια μυστική οργάνωση με μορφή πολιτοφυλακής και αστυνόμευσης, η οποία έκανε βασανιστήρια και στόχευε στη διάσπαση εργατικών συνδικάτων από το 1880 έως το 1917. Επισημοποιήθηκε η έδρα αυτής της οργάνωσης στις 9/2/1907 στην Αγία Πετρούπολη (σχετική τοποθεσία με την ταινία) μέχρι την κατάργησή της το Φεβρουάριο του 1917 (σχετική χρονολογία με την ταινία). Προσοχή! Δεν είναι όμως αυτός εδώ, ο άξονας του έργου! Στο φιλμ μπορούμε να θεωρήσουμε, εικάζοντας, ως τέτοιο ύποπτο πρόσωπο, μόνο το ρόλο του Αlexander Feodorovich.

Στο έργο η βασική πηγή έμπνευσης προέρχεται από τα αληθινά, ιστορικά γεγονότα:

1) Της οικονομικής εξαθλίωσης των Ρώσων κατοίκων στα τελευταία χρόνια του τσάρου, Νικολάου του Β΄

2) Της έλευσης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914)

3) Και της Επανάστασης του Φεβρουαρίου (1917) με την αναγκαστική, ενυπόγραφη άρνηση αξιώματος (abdication) του τσάρου και τη διαδοχή εξουσίας από:

Α) Tο “Νομοθετικό Σώμα της 4ης “Δούμα” (“Duma”)

Β) Την “Προσωρινή Επιτροπή” (με πρόεδρο τον Μιχαήλ Ροντζιάνκο και μεταξύ άλλων συνεργατών τον Α. Kerensky)

Γ) Την “Προσωρινή Κυβέρνηση” (15/3/1917 με αρχηγό πρωτίστως τον Γκεόργκι Λβοφ και ύστερα τον Alexander Kerensky)

Δ) Τη δράση των Μπολσεβίκων με την –στην πραγματικότητα Ανθρωπιστική και όχι συνειδητά πολιτικοποιημένη- σημαντική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.

Η ταινία ωστόσο, αναπαριστά γεγονότα από το 1914 έως το Μάρτιο του 1917:

Η ιστορία του σεναρίου δεν αφορά τη συνολική άποψη της αιματηρής διαμάχης της Entente με την Τριπλή Συμμαχία (Κεντρικές δυνάμεις), κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντιθέτως, το έργο εστιάζει ξεκάθαρα στις πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας στο Ανατολικό Μέτωπο. Επίσης, καταλήγει λίγο μετά την ασταμάτητη Επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917, που συνέβη υπό τις ενωμένες Φωνές/Ψυχές διαμαρτυρόμενων Ανθρώπων! Εδώ, ο μυθοπλαστικός εχθρός, Α. Feodorovich, είναι στην υπαρκτή παράταξη της “Προσωρινής Κυβέρνησης” του αληθινού Α. Kerensky.

Η αγνής πρόθεσης μυθοπλασία διδάσκει την ιστορία:

Τα πραγματικά, ιστορικά πρόσωπα, όπως ο τσάρος Νικόλαος B΄ ή ο πρωθυπουργός της Ρωσίας το έτος 1917 -υπό το αξίωμα της Προσωρινής Επιτροπής Κυβέρνησης (Provisional Government)- Alexander Kerensky, εμφανίζονται μόνο σε κάδρα πορτρέτων. Οι φανταστικοί χαρακτήρες (Pyotr, Nikolai, Senka, Anka, Alexander Feodorovich κ.α.) είναι ωστόσο εκείνοι, που κάνουν πιο προσωπική την ιστορία, καθώς αντιπροσωπεύουν κοινωνικές τάξεις και καταπιεσμένα ή επιβεβλημένα, κοινωνικά συναισθήματα.

Εν ολίγοις, η μυθοπλασία -παραδόξως- είναι εκείνη, η οποία με έναν ευφυή τρόπο καθιστά ως πιο αληθοφανές (σε ό,τι αφορά την πιο προσωπική εκτίμηση των ηρωίδων/ηρώων, για τα αληθινά, ιστορικά γεγονότα) το σενάριο. Διότι τα συγκεκριμένα πρόσωπα θα μπορούσαν να είναι σχεδόν οποιαδήποτε άτομα σε ένα κοινωνικό σύνολο… Εφόσον τα χαρακτηρίζουν οι τόσο αληθινές, συναισθηματικές αντιδράσεις τους, οδηγώντας αυτές τις προσωπικότητες σε αξιοπρόσεκτες ενέργειες. Μια αληθινή φράση χρησιμοποιείται από έναν στρατιώτη, μόλις μαθαίνει την ενυπόγραφη παραίτηση του Νικολάου Β΄. Η ιστορική, πραγματική φράση “Down With The czsar”= Κάτω Ο τσάρος” αλλάζει, ως “Στο διάολο με τον τσάρο.”

2) Σκηνοθεσία

Τη μαεστρία της σκηνοθεσίας ανέλαβε ο Boris Barnet:

Οι στρατιωτικές συγκρούσεις παρουσιάζουν μια πρωτόγνωρη αναπαράσταση, κάνοντας το θεατή να αισθανθεί μια απρόβλεπτη ταύτιση με την αντιμετώπιση της ζωντανής φρίκης του πολέμου! Καθώς και με τον ελλοχεύοντα θάνατο στο πεδίο της μάχης. Χωμάτινες μάζες υπερκαλύπτουν τις τελευταίες πιθανότητες επιβίωσης όλων των αντιπάλων στρατιωτών! Βρισκόμαστε μέσα στο ζωντανό εφιάλτη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου! Η κίνηση είναι γρήγορη, όσο ακριβώς δύναται να αντιδράσει ο εν εγρηγόρσει ανθρώπινος νους των στρατιωτών, μπροστά σε έναν ουρανό με πολεμικά πυρά!

Μοντάζ:

Το μοντάζ έχει συνδεθεί απόλυτα με τη σκηνοθεσία και την εξέλιξη του σεναρίου. Είναι μοντάζ διανόησης. Από την εμπόλεμη ζώνη, με τη μπότα ενός νεκρού, που πετά ο Nikolai έξω από τα αναχώματα ψηλά στον αέρα, θα επιστρέψουμε απότομα στη ζωή των πολιτών, με κάποια υποδήματα τα οποία καταλήγουν στο πάτωμα της αντίστοιχης επιχείρησης (ενόσω εκεί εργάζεται σκληρά ο Pyotr= πατέρας του Nikolai), που συντηρεί τα βήματα του στρατεύματος. Θα συμβεί αμέσως μετά και η αντίστροφη εναλλαγή σκηνικού.

Σε κάποιες στιγμές πραγματοποιείται ένα μοναδικό, καλλιτεχνικό πάντρεμα. Οι ριπές των γερμανικών πολυβόλων, τις οποίες δέχεται ασταμάτητα στην πολεμική ζώνη ο Nikolai, ενώνονται σκηνοθετικά μέσω contrast ήχου και εικόνας (δηλαδή στη σκηνή της μηχανής “γαζώματος” υποδημάτων ακούγεται ήχος πολυβόλων) με την ακατάπαυστη κατασκευή στρατιωτικών υποδημάτων από τον πατέρα του, Pyotr. Ενώ τον τελευταίο εποπτεύει ο ασυγκίνητος εργοδότης (ευτραφής με μουστάκι). Είναι από τους πρωτοπόρους σκηνοθέτες, που το έχουν πετύχει αυτό, ο ευφυής Boris Barnet!

Διεύθυνση φωτογραφίας:

Υπεύθυνοι ήταν οι Mikhail Kirillov και A. Spiridonov.

–Το πιθανολογικό, ονειρικό τοπίο της φύσης στο ειρηνικό όραμα του στρατιώτη εντός των αναχωμάτων, για την μεταπολεμική ζωή: Τα δέντρα, το υδάτινο στοιχείο, η γαλήνη της φύσης, ενώνονται μέσα σε ενιαία θέαση πραγματικότητας και φαντασίας.

-Ο Nikolai καρφώνει στο έδαφος το όπλο με την ξιφολόγχη και υψώνοντας λευκό μαντήλι κατεβαίνει δίχως σκέψη το λόφο, ερχόμενος κοντά με έναν στρατιωτικό εκπρόσωπο των Γερμανών. Το πλάνο είναι μακρινό. Πλησιάζοντας με επιφύλαξη, *αμφότεροι δίνουν αργά τα χέρια. Ο Nikolai πραγματοποιεί σινιάλο και μανιωδώς καλεί όλους τους συμπολεμιστές του να σπεύσουν κοντά. Ομοίως και ο Γερμανός. Το τοπίο κυκλώνεται από ανθρώπινες φιγούρες. Τότε οι δυό τους σταματούν τον πόλεμο και αγκαλιάζονται, μεταδίδοντας ένα ξαφνικό, ορμητικό κύμα απελευθερωμένης Ανθρωπιάς σε κάθε στρατιώτη. Σε μια από τις πιο ουσιώδεις, αντιπολεμικές σκηνές, μέσα στην ιστορία αυτού του κράματος τεχνών, που λέγεται κινηματογράφος.

*Αυτή η προσωρινή, σύμφωνη κατάπαυση πυρών είναι ένα από τα ουκ ολίγα παρόμοια, αληθινά, ιστορικά γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ενέργειες προσώπων=αρίστη ένωση σκηνοθεσίας+σεναρίου:

Όπως προαναφέραμε σε παραπάνω κατηγορία (“γενικώς στο έργο”), τα πρόσωπα αντικατοπτρίζουν τις θέσεις επιβίωσης, στις οποίες βρέθηκαν οι χαρακτήρες του έργου μέσα στην πολεμική, διεξαγόμενη καταιγίδα πυρών ή στην ειρηνική συνύπαρξη του μόχθου και της αντικρουόμενης, κοινωνικής θέσης ισχύος. Επομένως, η πρωταγωνιστική ματιά μέσα σε αυτό το σκηνικό είναι εναλλασσόμενης μορφής. Κατά αυτόν τον τρόπο, ο σκηνοθέτης κατορθώνει να μας μεταδώσει την αύρα πολλών προσώπων, χωρίς να έχουν όλα τον ίδιο χρόνο κινηματογραφικής συμμετοχής.

Περισσότερο ξεχωρίζουν:

! Η Anka, μαζί με τη μεγαλύτερης ηλικίας κοπέλα (ναι, εκείνη τη ντροπαλή με το σκυλάκι!) αντιπροσωπεύουν τη θέση της γυναίκας, εντός του συγκεκριμένου χωριού/κοινωνικού ιστού. Βεβαίως η μορφή της Anka έχει σαφώς πιο πρωταγωνιστικό ρόλο, εξαιτίας της αντιταγμένης, ερωτικής επιλογής της με ένα στρατιώτη του αντίπαλου στρατοπέδου, των Γερμανών.

! Ο Pyotr Ivanovich Kadkin αποτελεί την προσωποποίηση του μόχθου ως ένας θαρραλέα υπομονετικός, εργαζόμενος πατέρας. Ενώ οι γιοι του, Nikolai και Senka, έζησαν παρομοίως την καθημερινή κοινωνική ανισότητα σε περίοδο ειρήνης, μα και στην απόλυτη κτηνωδία του πολέμου. Όμως με βάση την αφήγηση της σκηνοθεσίας η παρουσία τους εγκαθίσταται περισσότερο στο πολεμικό πεδίο (κυρίως του Nikolai).

-Ο Nikolai πρωτοστατεί, ορθώνοντας το ανάστημά του σε δύο διαφορετικές, καθοριστικές κινηματογραφικές στιγμές με κοινό στόχο, είτε σε περίοδο ειρήνης, είτε πολέμου: Δηλαδή, την αποκατάσταση της αδικίας. Α) Στην “ενεργοποίηση της απεργίας” των εργατών. Β) Στην Ηθική προσωρινή κατάπαυση του πολέμου. Είναι ο ήρωας που, ακόμη και μόλις η προδοσία προσπαθεί ψευδώς να τον “ντύσει” με τα δικά της χρώματα, εκείνος έχει το ακλόνητο Ηθικό Δίκαιο με το μέρος του.

-Ο Senka στις πρώτες στιγμές αποτελεί μια κωμική μορφή, εγκαταλείποντας τη βάρδιά του στο υποδηματοποιείο (κάνοντας τότε έναν παράξενο ήχο σαν σειρήνα απεργίας) ή φλερτάροντας τη σοβαρή, αμίλητη Κυρία με το μικρό σκύλο. Όμως αργότερα στον πόλεμο μετατρέπεται σε τραγική μορφή.

! Ο Alexander Feodorovich είναι ένας άνθρωπος, που όχι μόνο γλύτωσε -εξαιτίας της ηλικίας του- τη συμμετοχή στον πόλεμο, μα αντιθέτως προσπαθεί να επωφεληθεί αυτής της στιγμής, υποστηρίζοντας σταδιακά ένα ρόλο πολιτικού ηγέτη, ενόσω διαρκεί αυτό το ολέθριο γεγονός. Για αυτό το λόγο, η σκηνοθεσία θα μας δείξει το συγκεκριμένο πρόσωπο να επανέρχεται κατά διαστήματα, κυρίως μέσα από τέσσερις ομιλίες (συν μία πιο προσωπική στην Anka):

–Η πρώτη, “σπάει” την απεργία και οδηγεί τους κατοίκους να μετατραπούν από εργάτες σε στρατιώτες.

–Η δεύτερη, σε μια προσωρινή ανάπαυση των στρατιωτών, “φυτεύει” στο μυαλό των τραυματιών πολέμου τις ιδέες του εθνισμού και της πολυπόθητης νίκης. Συμβολικά η φωνή του Feodorovich φτάνει στα αυτιά όλων των στρατιωτών.

–Η τρίτη, αφορά την επίσημη ένταξή του στην εξουσία του νέου, πολιτικού συστήματος, στη μετά τσάρου εποχή.

-Ενώ η τέταρτη ομιλία, μετατρέπει ψευδώς σαν κρατικούς εχθρούς τους Μπολσεβίκους (μετά από 3 φρικτά χρόνια ανέχειας) και τους ειρηνιστές στρατιώτες (μετά από 3 ολέθρια χρόνια πολέμου στο μέτωπο), δίνοντας κοινές διαταγές εξόντωσης. Σε αυτή τη σκηνή ο χαρακτήρας απευθύνεται αποκλειστικά στο μέσο (κάμερα), εφιστώντας την προσοχή των θεατών.

Έτσι μας παρουσιάζεται! Διότι εκείνος στηρίζεται στο παρελθόν του (είχε όντως οργανώσει την απεργία του 1905), ξεγελώντας τους άλλους. Το εκπληκτικό λοιπόν είναι, ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο διαμορφώνει τις πολεμικές εξελίξεις, ενώ βρίσκεται τόσο μακριά από το μέτωπο!!!

! Αυτό το εκμεταλλεύεται ο εργοδότης της επιχείρησης του υποδηματοποιείου, κλείνοντας μια πλουσιοπάροχη συμφωνία με το ρωσικό στρατό, για την παροχή στρατιωτικών μποτών, όσο εξακολουθεί ο πόλεμος.

! Ο Alexander Petrovich είναι αδιάφορος για όλα τα ιστορικά δρώμενα. Τα βλέπει εντελώς τυπικά. Μόλις παραιτείται αναγκαστικά ο τσάρος, τότε ο Petrovich απλώς αντικαθιστά το κάδρο του Νικολάου Β΄ με ένα αντίστοιχο του αρχηγού της Προσωρινής Επιτροπής Κυβέρνησης, Alexander Kerensky. Τον Alexander Petrovich τον νοιάζει μόνο η επιχείριση και να παίζει το παιχνίδι “ντάμα” με κάποιον αντίπαλο. Ακόμη και για την απλή ευτυχία της κόρης του (την οποία κλειδώνει μέσα στο σπίτι, προς το τέλος της ημέρας) αδιαφορεί.

! Τέλος, σε ό,τι αφορά την κρισιμότητα των προσώπων παρατηρούμε και το Γερμανό αιχμάλωτο, Mueller τον Γ΄. Εκείνος βρίσκεται στο “στόμιο των όπλων” και αιχμαλωτίζεται χωρίς βία, από το Nikolai. Αργότερα ερωτεύεται την Anka και λέει σε εκείνη, με αφορμή το μίσος των κατοίκων (επειδή δεν τον αφήνουν να βρει δουλειά στο χωριό οι Ρώσοι κάτοικοι, εξαιτίας της εθνικότητάς του – παρόλο που ήταν νόμιμο από τις ρωσικές αρχές κάτι τέτοιο), ότι τόσο εχθρική συμπεριφορά δεν είχαν οι Ρώσοι στρατιώτες στο πεδίο της μάχης! Σε μια διαχρονικά διδακτική κουβέντα, σχετικά με το δογματισμό των αμάχων σε συνάρτηση με την ευθυκρισία των μαχόμενων στρατιωτών.

Παράμετροι ανάδειξης κινηματογραφικής ατμόσφαιρας:

Α) Ηχητικό περιβάλλον:

Είναι αδύνατον να μην προσέξει κανείς την εξαιρετική απόδοση και ορθή ένταξη του ηχητικού περιβάλλοντος της ταινίας.

Υπεύθυνος για το ηχητικό αποτέλεσμα ήταν ο L. Obolenski.

Καταρχάς, στο έργο υπάρχει αμέσως το χιουμοριστικό στοιχείο στον ήχο, σε μια ενδιαφέρουσα συνεργασία με το μοντάζ, όταν ο αμαξάς είναι κουρασμένος και στα λεγόμενά του, καθώς χασμουριέται, εφάπτεται οπτικά η κοινή αντίδραση του αλόγου (δηλαδή γίνεται μεταφορά ήχου). Έπειτα, ακούμε τα πολλά και μικρά εργαλεία στο υποδηματοποιείο να “παίρνουν φωτιά,” καθώς οι υπάλληλοι δουλεύουν τάχιστα με πάμπολλες, επαναλαμβανόμενες κινήσεις, φτιάχνοντας συνεχώς παπούτσια.

Τα βουητά των σειρήνων, από τα εργοστάσια στα οποία βρίσκονται οι απεργοί, τραβούν την προσοχή των υποδηματοποιών. Ο Nikolai πετά κάτω το σφυρί και ο απογοητευμένος εργοδότης σχεδόν κλαίει, διότι ξέρει, τι θα σημάνει αυτή η ενέργεια. Ψιθυρίζει όμως ο Nikolai, ποιους θα υποστηρίξουν στην απεργία, χωρίς εμείς να το ακούσουμε ποτέ (σε μια ένταξη και της σιωπής στο ηχητικό περιβάλλον).

Η ομιλία του Alexander Feodorovich μέσα στο εργοστάσιο και μπροστά στους εργάτες αντηχεί, πείθοντάς τους να οδηγηθούν ενωμένοι στον πόλεμο, σταματώντας την απεργία.

Οι ριπές πολυβόλων και οι εκρήξεις όλμων ή ρουκετών είναι παραπάνω από πειστικές. Βεβαίως το “σφύριγμα” των όλμων στον αέρα ακούγεται μεν κάπως κωμικό, αλλά μοιάζει σαν άποψη του σκηνοθέτη. Πιθανόν να οφείλεται στη διακωμώδηση της κτηνώδους, ανθρώπινης φύσης. Ο Λοχαγός σέρνει το Senka στην πρώτη γραμμή, ενώ ταυτόχρονα εκρήγνυνται αρκετά κοντά τους θραύσματα όλμων ή ρουκετών, καλύπτοντάς τους με χώμα. Μέσα σε αυτό το ηχητικό τοπίο προστίθεται η φοβισμένη, δυνατή φωνή του Senka.

Οι πένθιμες καμπάνες θυμίζουν στην Anka το θρήσκευμα και την εθνικότητά της, κάνοντάς την προσωρινά να διστάσει να ερωτευτεί το στρατιώτη Mueller ΙΙΙ.

Οι διάλογοι και ομιλίες προσώπων στην κάμερα έχουν πολύ καλό ηχητικό συγχρονισμό. Γενικώς, τα βήματα των ηρωίδων/ηρώων ακούγονται ξεκάθαρα στους εσωτερικούς χώρους. Επιπροσθέτως, σε μια σκηνή αν και επικρατεί η μουσική ρωσικών εμβατηρίων, ο Petrovich έχοντας θυμώσει με τον Karlovich (σε επιστροφή δανεικού καπέλου), κλείνει την πόρτα και αυτό ξεχωρίζει ηχητικά.

Β) Μουσική:

Γράφτηκε από τον Sergei Vasilenko. Ξεχωρίζει στην αρχή, στους δρόμους αυτού του χωριού της Ρωσίας πριν αρχίσει ο πόλεμος, το ακορντεόν, το οποίο περνά μπροστά από την Anka. Οι Karlovich και Petrovich παίζουν ντάμα το βράδυ, μιλώντας για τον Feodorovich. Έπειτα φαίνονται τα διαμερίσματα στο πλάνο και τότε ακούμε ένα ρωσικό τραγούδι με αντρικά φωνητικά και συγχορδίες κλασικής κιθάρας.

Αργότερα ο πόλεμος ξεκινά και ενώ ακούγονται ενθαρρυντικά, ρωσικά εμβατήρια, ο Senka στον ίδιο ρυθμό φτιάχνει τσάι σε ένα ρωσικό, παραδοσιακό σαμοβάρι! Σε μια ακόμη διακωμώδηση της ψυχολογικής προετοιμασίας των κατοίκων για τον πόλεμο (μετά ο Senka θα προθυμοποιηθεί να πολεμήσει).

Οι Γερμανοί αιχμαλωτίζονται και οδηγούνται στο ρωσικό χωριό. Το ακορντεόν, με λιγότερες νότες αυτή τη φορά και υπό τη συνοδεία μίας αντρικής φωνής, εκφράζει μια θλιμμένης χροιάς διαμαρτυρία.

Συμβάλει κατά μείζονα ρόλο η μουσική των χορωδιακών γυναικείων και αντρικών φωνητικών, υπό τη συνοδεία ορχηστρικών πνευστών και εγχόρδων, στη σκηνή της άγραφης συμφωνίας ειρήνης, μεταξύ των δύο αντιπάλων στρατοπέδων.

Γ) Casting:

Οι ερμηνευτικές αποδόσεις της πλειονότητας των ηθοποιών είναι σε υψηλά επίπεδα επαγγελματισμού. Ειδικά, εάν σκεφτεί κανείς πόσες πρωτοποριακές ιδέες σχετικά με το αντικείμενο του κινηματογράφου, έχουν ενταχθεί στην ταινία (μουσική, ήχος, ομιλίες, μοντάζ με συγκεκριμένη άποψη κ.τ.λ.), τότε θα αντιληφθεί, πόσο καλά ανταπεξήλθαν οι ηθοποιοί.

Ας μην ξεχνάμε, ότι ο ομιλών κινηματογράφος δεν “μετρούσε” πολλά χρόνια ύπαρξης, όταν γυρίστηκε η ταινία (1933). Με συνέπεια πολλές/πολλοί ηθοποιοί του βωβού κινηματογράφου να μην μπορούν να ανταποκριθούν στην ηχητική καταγραφή φωνητικής ερμηνείας και γενικότερα στη μετάβαση βωβού/ομιλούντος σινεμά.

Συνολικά οι: Aleksandr Chistyakov (Pyotr Ivanonich Kadkin), Yelena Kuzmina (Anka, κόρη του Petrovich), Nikolai Bogolyubov (Nikolai Kadkin), Nikolai Kryuchkov (Senka Kadkin) και Mikhail Zharov (Alexander Feodorovich) ξεχωρίζουν.

Οι Καλύτερες Ερμηνείες:

Nikolai Bogolyubov: Στο ρόλο του πάντα ευδιάθετου, ακόμη και στις πιο δυσμενείς συνθήκες, Νikolai Kadkin.

Η ερμηνεία ξεκινά με ένα γέλιο και την απόδοση αγνού ύφους, που διώχνει μερικώς τις πονηρές σκέψεις, σχετικά με την παρότρυνση του αδερφού και συναδέλφου του, Senka, ώστε να κοιτάξει ο Nikolai το γυμνό πόδι μιας πελάτισσας, η οποία δοκιμάζει υποδήματα. To γέλιο συνεχίζεται εξαιτίας της αποχαύνωσης του πατέρα του για την ίδια Κυρία. Η κίνηση του ερμηνευτή έπειτα δείχνει την αποφασιστικότητα, με την οποία εκείνος πρωτοστατεί απεργώντας (περνώντας το τραπέζι περήφανα με δεξί και έπειτα αριστερό πόδι και ερχόμενος με αυτοπεποίθηση ακριβώς προς την οθόνη μας).

Έπειτα αντιμιλά στο αφεντικό του, δείχνοντας πως δεν τον φοβάται. Μα μιλώντας ψύχραιμα. Το γέλιο πλέον του Nikolai εκφράζει την επίτευξη ενός στόχου, καθώς όλοι οι συνάδελφοί του τον ακολουθούν.

Στα αναχώματα παίζει ένα φρικτό παιχνίδι (με τη μορφή αστείου) στον αδερφό του, παριστάνοντας το νεκρό. Ξαφνικά “ξυπνά” και μας αιφνιδιάζει όλους μαζί με το Senka!

Φυσικά στη σκηνή διεκδίκησης της ειρήνης ξεχωρίζει. Σε εναλλαγές πλάνων όπου προβάλλεται στο φακό όλη η φυσική του παρουσία, δείχνει κινησιολογικά αποφασισμένος (με το αριστερό του χέρι σταθερά υψωμένο να κρατά το λευκό μαντήλι), αλλά και εκφραστικά γαλήνιος στη σιγουριά της αγνότητας του σκοπού του. Κατεβαίνει αυτό το μεγάλο ύψωμα, εντελώς απορροφημένος στην προοπτική της ειρήνης. Αδιαφορώντας, ακόμη και για το που ο ίδιος πατά. Πλέον βρίσκεται σε μακρινό πλάνο {Άρα οφείλει να παίξει ερμηνευτικά με το σώμα}. Διστακτικά πλησιάζει τον αντίπαλό του. Με επιφύλαξη πραγματοποιεί χειραψία. Κατόπιν ειδοποιεί με ένταση και μεγάλες κινήσεις των χεριών τους συμπατριώτες του να πλησιάσουν. Τότε κάνει ένα βήμα πίσω και ανοίγει γρήγορα την αγκαλιά του, κρατώντας με ένα ξέσπασμα ειρήνης τον αντίπαλό του, όπως αγκαλιάζονται δύο ενήλικοι φίλοι με ψυχή μικρών παιδιών, που γλύτωσαν από τραγωδία. Είναι πολύτιμη η καλλιτεχνική συνδρομή του!

Yelena Kuzmina: Στο ρόλο της Anka, κόρης του Petrovich. Μιας γυναίκας με ελεύθερη, μα άτυχη ψυχή. Καθώς η δίχως σύνορα αγάπη της, συνάντησε το μένος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ηθοποιός, κατά κύριο λόγο, χρησιμοποίησε τις εκφράσεις της, χωρίς να έχει απαραιτήτως από το σενάριο πάντοτε λόγια. Στην αρχή του έργου κάθεται σχεδόν λυπημένη σε ένα παγκάκι. Μόλις περνά από μπροστά της ένας μουσικός με ακορντεόν, εκείνη “ζωντανεύει.” Μετά βλέπει ένα ηλικιωμένο ζευγάρι και ακτινοβολεί ολόκληρη από χαρά. Μας πείθει, ως φοβισμένη στο έδαφος (κρατώντας ένα στύλο), μέσα από τη στάση του σώματός της, κατά τη βίαιη διάσπαση της απεργίας. Έπειτα μοιάζει ακόμη ανήσυχη, επιστρέφοντας στο σπίτι και ενοχλημένη από τον έλεγχο του πατέρα της. Προοδευτικά όμως χαλαρώνει και χαμογελά, κοιτάζοντας τον Robert Karlovich.

Όταν ο τελευταίος αποχωρεί, η ηθοποιός ως Anka, παρατηρώντας το πορτρέτο του γοητευμένη, μιλά (φωνητική ηχογράφηση) για πρώτη φορά στην ταινία! Και τα ελάχιστα λεγόμενά της ανταποκρίνονται στα πολλά συναισθήματα του ρόλου. Με τις υποδείξεις του πατέρα της ενοχλείται και πάλι. Φλερτάροντας το στρατιώτη Mueller III, δείτε πόσο όμορφη και γοητευτική είναι εκείνη στο φακό! Αργότερα, αφού οι υποδηματοποιοί ξυλοκοπήσουν το Γερμανό στα όρια του θανάτου, η ερμηνεύτρια ως Anka θα πλησιάσει κοντά του με ανεξέλεγκτα δάκρυα, εκφράζοντας άψογα μια βασανισμένη ψυχή που πονά, με την κατάφωρη αυτή αδικία.

Πείτε μου ειλικρινά, ποια/ποιος σκηνοθέτρια/της δεν θα ήθελε η πρωταγωνίστριά του να έχει μεταδώσει τόσο ζωντανά τη θλίψη της σε ένα τέτοιας, μεσαίας απόστασης πλάνο! Η ηθοποιός έχει κάνει από νωρίς (1933) μια από τις καλύτερες, καταγεγραμμένες υποκριτικές των ερμηνευτικά εξελισσόμενων δεκαετιών του 20ου αιώνα! Και μάλιστα, χωρίς να διαθέτει πολλά κείμενα ως καλλιτεχνικό εφόδιο.

Nikolai Kryuchkov: Ενσαρκώνοντας τον Senka Kadkin. Τον κυκλοθυμικό αδερφό του Nikolai.

Ο ερμηνευτής έχει υποστηρίξει επάξια τόσο το κωμικό όσο και το δραματικό στοιχείο. Αν και ο Senka αρχικά δυσκολεύεται, στο τέλος γοητεύει την αμίλητη Ρωσίδα με το σκυλάκι και μας κλείνει πονηρά το μάτι, χαμογελώντας στην κάμερα. Κοιτάζει με θαυμασμό τον αδερφό του, όταν ο δεύτερος ξεκινά την απεργία. Εν συνεχεία βγάζει έναν παράξενο, μα εν τέλει αστείο ήχο, μιμούμενος τις σειρήνες των εργοστασίων, όπου λαμβάνει χώρα η απεργία. Αργότερα προσφέρεται ως εθελοντής στον πόλεμο και εναντιώνεται σε πατέρα και αδελφό. Μόλις ο Nikolai ολοκληρώσει εκείνο το ατυχές αστείο, παριστάνοντας το νεκρό, όλοι γελούν με το χαραγμένο τρόμο στα μάτια του Senka. Όμως εκείνος κλαίει, βαθειά πικραμένος. Είναι δύσκολο για έναν ηθοποιό να κρατήσει σταθερό ένα συναίσθημα, ενώ όλοι οι υπόλοιποι φέρουν υποκριτικά το ακριβώς αντίθετο στοιχείο. Τι να πούμε, για την εξαιρετική απόδοση της τραγικότητας στη φωνή του, μόλις ο Λοχαγός του τον σέρνει στην πρώτη γραμμή;! Πολύ καλός συνολικά!

Συνεπώς:

Ο σκηνοθέτης Boris Barnet μάς παρουσιάζει μια από τις πιο ουσιώδεις, Αντιπολεμικές ταινίες στην ιστορία του σινεμά. Η πρωτοτυπία του στο αντικείμενο της κινηματογράφησης, διαποτίζει το μεγαλύτερο φάσμα του έργου.

Έτσι χρησιμοποιώντας:

– Την εξέταση των γεγονότων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από την επιλεκτική μεγέθυνση της παρατήρησης δύο αντιπάλων χωρών.

– Την ανέλπιστα διαφωτιστική αίσθηση προβληματισμού, σχετικά με τη σύγκριση της ειρηνικής, μα εξοντωτικής/αδιέξοδης εργασίας εντός ταξικών διαφορών και την αντίστοιχη, πολεμική συσπείρωση σε έναν εφιάλτη πυρών.

– Τη διαχρονική εκτίμηση της αντίφασης: εντυπωσιακού φανατισμού του άμαχου πληθυσμού και ψυχραιμίας-ευθυκρισίας των μαχόμενων.

– Την κατάλληλη επιλογή και ποιοτική απόδοση μουσικής και ήχου.

– Ένα εκπληκτικό κρεσέντο φωτογραφίας, μοντάζ και σκηνοθετικής αφήγησης.

– Ερμηνεύτριες/ερμηνευτές έτοιμες/έτοιμους να ανταποκριθούν σε νέες ιδέες.

Αποδεικνύει:

Πως υπήρξε Σημαντικός Κινηματογραφιστής! Boris έκανες μέγα λάθος, που αυτοκτόνησες: 1ον) Η ζωή είναι πιο Σύνθετη από το αγαπημένο cinema. 2ον) Ήσουν Αληθινός στην Τέχνη σου.

O Eretikos κριτικός Γιάννης Κρουσίνσκυ